Za kilka tygodni czeka mnie pierwsza w życiu sprawa sądowa. Chciałbym być reprezentowany przez prawnika, jednak nie stać mnie na poniesienie takiego wydatku. Moja sytuacja finansowa jest trudna, sam utrzymuję rodzinę. Podobno można zawnioskować o darmową pomoc prawnika z urzędu. Kto może na nią liczyć? Czy, jeśli mój wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, nie będę musiał płacić kosztów sądowych w razie przegrania sprawy?
Pomoc adwokata czy radcy prawnego z urzędu może być przyznana wyjątkowo. Strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części może domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego. Natomiast osoba fizyczna, niezwolniona przez sąd od kosztów sądowych, może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Tak przewiduje art. 117 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460 ze zm.).
Wniosek o ustanowienie prawnika z urzędu strona zgłasza wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno, na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Co ważne, osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Samo złożenie wniosku nie przesądza oczywiście o jego uwzględnieniu. Nie zawsze również trudna sytuacja finansowa wnioskującego gwarantuje przyznanie tego rodzaju pomocy. Sąd uwzględni bowiem wniosek tylko wtedy, gdy udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny. W razie oddalenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona nie może ponownie domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku.
Przyznanie pomocy w omawianej formie nie oznacza, że strona nie będzie musiała ponieść nałożonych na nią kosztów sądowych (np. w razie przegrania sprawy).
Pamiętać trzeba, że sąd cofnie ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli okaże się, że okoliczności, na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć.
Co więcej, stronę, która uzyskała ustanowienie omawianej pomocy na podstawie podania świadomie nieprawdziwych okoliczności, sąd skaże na grzywnę, niezależnie od jej obowiązku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego. Sąd może zarządzić stosowne dochodzenie, jeżeli na podstawie okoliczności sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej powziął wątpliwości co do rzeczywistego stanu majątkowego strony domagającej się przyznania jej prawnika z urzędu.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
