Moje dziecko jest ofiarą przemocy, której doświadczyło ze strony osoby dorosłej. Poinformowano mnie, że sprawca przebywa w szpitalu. Są podejrzenia, że z powodu choroby działał w stanie niepoczytalności. Czy osoba, która popełnia taki czyn, może pozostać bezkarna?
Jeśli sąd ustali, że doszło do popełnienia wspomnianego czynu, może uznać, że sprawca popełnił przestępstwo i zostanie nałożona na niego kara bądź że przestępstwa nie popełniono z uwagi na niepoczytalność sprawcy, co nie oznacza, że nie zostaną zastosowane wobec niego środki służące ochronie innych osób. Zgodnie z przepisami nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu. Reguluje to art. 1 § 3 Kodeksu karnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 ze zm.).
Nie popełnia również przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem (art. 31 § 1 K.k.). Ponadto, jeśli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary (art. 31 § 2 K.k.).
Nie każde jednak leczenie psychiatryczne dotyczy takich stanów, które potencjalnie mogą mieć znaczenie dla oceny potrzeby zastosowania art. 31 § 1 albo § 2 K.k. Trzeba to rozumieć w ten sposób, że każdego oskarżonego traktuje się, co do zasady, jako osobę poczytalną, a potrzeba przeprowadzenia badań psychiatrycznych aktualizuje się wyłącznie wówczas, jeżeli po stronie organu procesowego pojawiają się uzasadnione wątpliwości co do stanu zdrowia psychicznego sprawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2022 r., sygn. akt III KS 13/22).
Należy pamiętać, że jeśli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Regulacji powyższych nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć (art. 31 § 3 K.k.). Zastosowanie tego przepisu jest wyłączone, jeżeli przyczyna niepoczytalności tkwi w stanie chorobowym, nawet jeśli takie zaburzenia psychiczne są konsekwencją używania przez sprawcę w przeszłości alkoholu lub narkotyków.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
