Moja córka wydała wszystkie swoje oszczędności na kosmetyki - środki miały być przeznaczone na inny cel. Córka ma dopiero 13 lat. Chodzi o niemałą kwotę bo ok. 500 zł. Co więcej, kosmetyki, które kupiła, przeznaczone są dla osób dorosłych, o czym sprzedawca wiedział. Sprzedawca twierdzi jednak, że wszystko odbyło się zgodnie z prawem i nie chce przyjąć zwrotu i oddać pieniędzy. Czy istnieje prawna możliwość podważenia umowy zawartej z osobą małoletnią?
W pewnych sytuacjach będzie to możliwe. Pamiętać bowiem należy, że pełną zdolność do czynności prawnych uzyskuje się z chwilą osiągnięcia pełnoletności. Zdolność ta pozwala na samodzielne nabywanie praw, rozporządzanie nimi, zaciąganie zobowiązań (czyli np. na zawieranie umów). W imieniu małoletniego działają jego przedstawiciele ustawowi. W pewnych przypadkach małoletni mogą posiadać jedynie tzw. ograniczoną zdolność do czynności prawnych - przysługuje ona m.in. osobom, które ukończyły 13. rok życia.
Córka Czytelnika posiada zatem ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Zgodnie z przepisami osoba posiadająca taką zdolność może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Reguluje to art. 20 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360). W doktrynie wskazuje się, że chodzi tu o najprostsze umowy, takie jak zakup książki, biletu na tramwaj, jedzenia w szkolnym bufecie itp. Trudno uznać, że taką umową jest kupno tak drogich kosmetyków przeznaczonych dla osoby dorosłej. Warto jednak nadmienić, że interpretacja, kiedy umowę należy uznać za umowę powszechnie zawieraną w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, zależy od różnych okoliczności, np. jak charakter środowiska społecznego oraz sytuacja materialna rodziny.
Co do zasady, do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela. Strona, która zawarła umowę z osobą ograniczoną w zdolności do czynności prawnych, nie może powoływać się na brak zgody jej przedstawiciela ustawowego. Może jednak wyznaczyć temu przedstawicielowi odpowiedni termin do potwierdzenia tej umowy (staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu). Zatem Czytelnik powinien poinformować formalnie sprzedawcę kosmetyków o swoim stanowisku (że umowa, którą zawarła jego córka, nie należy do wspomnianej kategorii umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego) oraz że odmawia potwierdzenia tej umowy.
|