Mój mąż wyprowadził się ode mnie i dzieci. Zmuszona jestem wnieść sprawę rozwodową. Moja sytuacja finansowa jest bardzo trudna. Czy w tej sytuacji mogę uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych? Jeśli tak, to w jaki sposób je uzyskać?
Po spełnieniu określonych warunków istnieje możliwość uzyskania zwolnienia od kosztów postępowania cywilnego. Przy czym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi, na jego żądanie, koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (tzw. koszty procesu).
Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Sąd może również zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Stanowi o tym art. 101 i art. 102 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 300). Częściowe zwolnienie od tych kosztów może przybrać różny charakter. Może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej lub procentowej ich części, albo określonej ich kwoty, bądź niektórych opłat lub wydatków. Może też sprowadzać się do przyznania zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych łącznie.
Zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.
Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o to zwolnienie. Oświadczenie sporządza się na urzędowym formularzu. Warto pamiętać, że sąd może (choć nie musi) odebrać od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych przyrzeczenie o prawdziwości złożonego oświadczenia. Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy.
Kluczowe jest podanie przez zainteresowanego danych zgodnie z prawdą. Sąd może bowiem zarządzić stosowne dochodzenie, jeżeli na podstawie okoliczności sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej powziął wątpliwości co do rzeczywistego stanu majątkowego strony. Stronę, która uzyskała zwolnienie na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności, sąd, cofając zwolnienie, skazuje na grzywnę w wysokości do 1 tys. zł, a gdyby zdarzyło się to ponownie - na grzywnę w wysokości 2 tys. zł. Oczywiście niezależnie od obowiązku uiszczenia grzywny strona powinna uiścić wszystkie przepisane opłaty i pokryć obciążające ją wydatki.
|