Moja babcia poręczyła weksel do umowy pożyczki. Jestem pewien, że nie wiedziała co podpisuje, gdyż nie potrafi czytać. Według jej relacji przekazano jej tylko, że poręcza umowę pożyczki. Nic natomiast nie wspomniano o wekslu. Teraz została pozwana o zapłatę. Czy można przyjąć, że zaciągnęła zobowiązanie?
Wydaje się, że nie. Jeśli bowiem podpisując oświadczenie o poręczeniu weksla nie znała jego znaczenia i obiektywnie nie mogła go poznać, złożyła to oświadczenie bez zamiaru zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, co uczyniło je bezskutecznym.
Niezbędną przesłanką zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, niezależnie czy chodzi o zobowiązanie wystawcy, czy poręczyciela, jest złożenie stosownego oświadczenia woli poprzez podpisanie dokumentu weksla w takich okolicznościach i w takiej formie, że według panujących w obrocie zwyczajów można uznać, iż podpisujący miał zamiar zaciągnięcia tego zobowiązania (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 5 maja 2005 r., sygn. akt III CK 520/04, 21 września 2006 r., sygn. akt I CSK 116/06).
W opisanym przypadku babcia Czytelnika nie miała świadomości, że podpisywany przez nią dokument obejmuje oświadczenie o poręczeniu weksla, a tym samym nie można przyjąć, że miała zamiar tego poręczenia udzielić. Nawet biorąc pod uwagę zwiększony formalizm prawa wekslowego, oświadczenie woli zawsze jest działaniem świadomym. Brak świadomości oznacza brak zamiaru, a to wyklucza ocenę o powstaniu zobowiązania wekslowego po stronie dłużniczki. Zarzut ten czyni zaś wytoczony przeciwko niej pozew bezpodstawnym i musi prowadzić do jego oddalenia.
Niezależnie od powyższego w przedstawionej sytuacji wydaje się, iż oświadczenie o poręczeniu weksla zostało złożone pod wpływem błędu co do jego treści. Tym samym, na wypadek trudności dowodowych z wykazaniem braku zamiaru zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, zasadne jest, aby zainteresowana złożyła jednocześnie oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych przedmiotowego oświadczenia jako złożonego pod wpływem błędu wywołanego przez drugą stronę czynności prawnej (art. 84 § 1 zd. drugie K.c.). Oświadczenie takie należy złożyć drugiej stronie czynności, tj. wierzycielowi wekslowemu, na piśmie, nie później niż do roku od wykrycia błędu. W razie kwestionowania jego zasadności przez stronę przeciwną sprawa będzie podlegała ocenie sądu w toku postępowania.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
