Jestem pokrzywdzonym przestępstwem pobicia i kradzieży. Wobec sprawcy toczy się sprawa karna. Jest ona na etapie postępowania przygotowawczego. Czy jako pokrzywdzony mam prawo wglądu w akta, zrobienia notatek czy kserokopii? Rozważam swój udział na etapie sądowym jako oskarżyciel posiłkowy.
Zależy to od okoliczności i etapu, na którym znajduje się postępowanie. W postępowaniu przygotowawczym pokrzywdzony i podejrzany są stronami. Jeżeli nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa, w toku postępowania przygotowawczego stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta, umożliwia sporządzanie odpisów lub kopii oraz wydaje odpłatnie uwierzytelnione odpisy lub kopie. Co ważne, takie prawo przysługuje stronom także po zakończeniu postępowania przygotowawczego.
W przedmiocie udostępnienia akt, sporządzenia odpisów lub kopii bądź wydania uwierzytelnionych odpisów lub kopii prowadzący postępowanie przygotowawcze wydaje zarządzenie. Za zgodą prokuratora akta w toku postępowania przygotowawczego mogą być w wyjątkowych wypadkach udostępnione innym osobom. Z uwagi na to, że Czytelnik (pokrzywdzony) jest stroną, może złożyć do prokuratora stosowny wniosek z prośbą np. o umożliwienie przejrzenia akt czy zrobienia z nich notatek. Decyzja należy do prokuratora. Pamiętać bowiem trzeba, że postępowanie przygotowawcze toczy się na zasadzie tajności i że to właśnie prokurator pełni nad nim nadzór.
Natomiast gdy sprawa znajduje się na etapie postępowania sądowego, stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta sprawy sądowej i daje możność sporządzenia z nich odpisów. Wynika to z art. 156 § 1 Kodeksu postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 89, poz. 555 ze zm.). Trzeba jednak pamiętać, że pokrzywdzony nie zawsze ma charakter strony. Dzieje się tak, gdy występuje w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Może o to zawnioskować aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej - powinien do tego czasu złożyć oświadczenie, że będzie brał udział w postępowaniu sądowym w charakterze oskarżyciela posiłkowego (pozwoli to również m.in. odwołać się w przyszłości od wyroku).
|