Popełniłem przestępstwo nieumyślnego spowodowania wypadku drogowego. Ucierpiał w nim pasażer z drugiego pojazdu. Przeprosiłem go, doszło między nami do porozumienia. Sąd jednak musiał wszcząć sprawę karną, przy czym istnieje możliwość warunkowego umorzenia tej sprawy. Na czym ono polega?
Wobec Czytelnika może zostać zastosowana instytucja warunkowego umorzenia postępowania karnego. W opisanej sytuacji sąd musiał przeprowadzić sprawę karną, gdyż doszło do przestępstwa ściganego z urzędu. Z uwagi na szereg szczególnych okoliczności, czasem postępowanie karne może być krótsze, mniej sformalizowane i nie zakończyć się wydaniem wyroku skazującego. Trzeba jednak pamiętać, że warunkowe umorzenie oznacza uznanie sprawcy za winnego zarzucanego mu czynu. Z formalnego punktu widzenia warunkowe umorzenie postępowania karnego to specjalny środek poddania sprawcy przestępstwa próbie.
Sąd ma prawo skorzystać z warunkowego umorzenia, gdy wina i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, a okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości. Ponadto postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia muszą uzasadniać, że będzie on w przyszłości przestrzegał porządku prawnego (w szczególności nie popełni przestępstwa). Stanowi o tym art. 66 § 1 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 ze zm.). Przepisy nie pozwalają jednak na umarzanie spraw poważniejszych. Chodzi tu o przestępstwo, które zagrożone jest karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata. Jedynie wtedy, gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą i osoby te uzgodniły sposób naprawienia szkody, warunkowe umorzenie może być zastosowane także dla przestępstw zagrożonych karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności, ale nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.
Przy warunkowym umorzeniu postępowania karnego sprawca zostaje poddany próbie na okres od roku do dwóch lat. Sąd może oddać sprawcę pod dozór np. kuratora lub osoby godnej zaufania. Zobowiązuje się go również do naprawienia szkody w całości lub w części. Często orzeka się też świadczenie pieniężne. Po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby - jeżeli sprawca zachowywał się poprawnie - skazanie ulega zatarciu.
|