Chcemy pomóc naszej babci, która jest już osobą w podeszłym wieku. Sądzimy, że powinna zostać ubezwłasnowolniona, tak aby w łatwiejszy sposób sprawować nad nią opiekę. Co uzasadnia ubezwłasnowolnienie? Czy podeszły wiek będzie wystarczającą przesłanką dla zastosowania takiego rozwiązania?
NIE. Nigdy sam wiek nie może uzasadniać ubezwłasnowolnienia, czy to częściowego, czy całkowitego. Ubezwłasnowolnienie powoduje, że osoba traci w całości bądź w części zdolność do czynności prawnych. Zdolność ta pozwala samodzielnie podejmować czynności prawne, np. zaciągać zobowiązania. Uzyskuje się ją po osiągnięciu pełnoletności. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Z kolei osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z ww. powodów, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Stanowi o tym art. 13 § 1 oraz art. 16 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.).
Z obu powyższych przepisów wynika głównie jedna kwestia - ubezwłasnowolnienie nie ma służyć rodzinie, ułatwieniu w opiece nad chorym. Jedynym celem ubezwłasnowolnienia jest po prostu pomoc osobie chorej, która nie jest w stanie podejmować samodzielnie poprawnych decyzji dotyczących własnej osoby, majątku. Często rodziny osoby chorej czy starszej chcą ją ubezwłasnowolnić uzasadniając to trudnościami w opiece nad nią. Samo ubezwłasnowolnienie nie sprawi jednak, że chorym nie trzeba będzie dalej się opiekować. Co więcej, opieka będzie wymagana w jeszcze szerszym zakresie. Oprócz opieki faktycznej dojdą także obowiązki natury prawnej, które będzie wykonywać ustanowiony orzeczeniem sądu opiekun (przy ubezwłasnowolnieniu całkowitym) albo kurator (przy ubezwłasnowolnieniu częściowym).
Wiek danej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia.
Decyzję o ubezwłasnowolnieniu podejmuje sąd po przeprowadzeniu postępowania, w tym rozprawy. Kluczową kwestią dla rozstrzygnięcia będą badania lekarskie, z których powinno wynikać, że stan zdrowia osoby, wobec której postępowanie się toczy, jest na tyle poważny, że uzasadnia zastosowanie tej nadzwyczajnej instytucji. Wniosek o ubezwłasnowolnienie może złożyć rodzina chorego, np. małżonek czy krewny w linii prostej bądź rodzeństwo.
|