Sąd wydał wobec mojej siostry wyrok, w którym umorzył warunkowo całe postępowanie sądowe. Jednakże mimo umorzenia z treści orzeczenia wynika, że siostra została uznana za winną, wymierzono jej też jakieś kary, m.in. zapłacenia nawiązki na cel społeczny. Czy umorzenie sprawy nie oznacza, że nie dochodzi do ukarania?
To prawda, ale tylko wtedy, gdy faktycznie stosowne jest "klasyczne" umorzenie sprawy. Może do niego dojść wtedy, gdy po wyjaśnieniach uzna się, że nie było przestępstwa w danej sprawie bądź gdy przykładowo doszło do jego przedawnienia. Wtedy umorzeniem "zamyka" się niejako sprawę. W pytaniu jest jednak mowa o czymś zgoła odmiennym. Sąd zastosował bowiem umorzenie "warunkowe", czyli całkowicie odrębną instytucję. Tego rodzaju umorzenie oznacza, że podejrzany popełnił zarzucane mu przestępstwo, że jest winny, ale z uwagi na bardzo szczególne okoliczności sprawy postępowanie karne przebiega inaczej, tj. szybciej, bez wielu formalności i nakłada się na niego nie karę podstawową, ale środki karne, takie jak przykładowo nawiązka.
Warunkowe umorzenie postępowania karnego stosowane jest przez sąd na wniosek złożony przez prokuratora. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy wina i społeczna szkodliwość popełnionego czynu nie są znaczne, a okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości. Istotna jest również postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia, które muszą uzasadniać, że będzie on w przyszłości przestrzegał porządku prawnego. W takim przypadku wniosek o warunkowe umorzenie wnoszony jest zamiast aktu oskarżenia. W takiej sprawie nie wydaje się więc nawet wyroku skazującego, a zamiast niego specjalne orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania karnego. Stosując warunkowe umorzenie sąd poddaje sprawcę próbie, na okres od roku do dwóch lat. Stanowi o tym art. 67 § 1 Kodeksu karnego. Ponadto nakłada się również obowiązek naprawienia szkody oraz zobowiązuje sprawcę np. do przeproszenia pokrzywdzonego, informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby, a także orzeka świadczenie pieniężne.
Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności.
Jeśli sprawca wykona nałożone na niego obowiązki i w okresie próby nie będzie naruszał porządku prawnego, wówczas postępowanie nie będzie mogło zostać wobec niego podjęte po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.
Pamiętać trzeba, że informacja o warunkowym umorzeniu jest również wpisywana do Krajowego Rejestru Karnego. Po wspomnianym okresie wpis jest usuwany z tego Rejestru. Jeśli jednak w okresie próby doszło do naruszenia prawa, sąd może, a czasem musi podjąć postępowanie i przeprowadzić normalną sprawę karną, wymierzając sprawcy wyrok skazujący i nakładając na niego normalną karę.
|