Chciałbym umożliwić siostrze korzystanie z mojej kawalerki. Chcę, aby wszystko odbyło się legalnie, formalnie, ale też nie chcę, aby siostra płaciła mi jakikolwiek czynsz. Czy w takim przypadku zasadne będzie podpisywanie umowy najmu?
Nie. Właściwą umową będzie w opisanej sytuacji umowa użyczenia. W przypadku najmu korzystający z rzeczy (najemca) zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Nie ma tu zatem mowy o płaceniu czynszu.
Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. Tak przewiduje art. 713 Kodeksu cywilnego. Wspomniane koszty to np. opłata za wywóz odpadów komunalnych, wodę, gaz, prąd itp. Z powyższego wynika zatem, że np. wydatki związane z ubezpieczeniem nieruchomości oraz podatkami (np. od nieruchomości) nie obciążają biorącego rzecz do używania. Są to bowiem koszty stałe, związane z samym faktem istnienia rzeczy i niezależne od stosunku prawnego łączącego strony (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt I ACa 1166/12). Gdyby bowiem te obciążenia przerzucić na biorącego rzecz do używania, umowa użyczenia traciłaby swój darmy charakter - opłaty te stanowiłyby w istocie ekwiwalent za oddanie rzeczy do używania.
Koszty stałe, które swoje źródło mają w samym fakcie istnienia rzeczy, nie stanowią zwykłych kosztów utrzymania rzeczy.
Trzeba jednak pamiętać, że na biorącym do używania ciąży również odpowiedzialność. Odpowiada bowiem za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy, jeżeli jej używa w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy, albo gdy nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności powierza rzecz innej osobie, a rzecz nie byłaby uległa utracie lub uszkodzeniu, gdyby jej używał w sposób właściwy albo gdyby ją zachował u siebie (art. 714 K.c.). Po zakończeniu użyczenia biorący do używania obowiązany jest zwrócić użyczającemu rzecz w stanie niepogorszonym i nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania (np. za nieco przybrudzone ściany).
|