Wobec mojego syna zostało wszczęte postępowanie karne. Został pomówiony przez byłego współpracownika. Syn mieszka obecnie z nami. Obawiam się, że jego miejsce zamieszkania stanie się przedmiotem obserwacji Policji. Czy Policja ma prawo wejść do mieszkania o każdej porze i dokonać jego przeszukania? Jak formalnie powinny wyglądać takie czynności?
Przeszukanie mieszkania to czynność o wyjątkowym charakterze, gdyż niezwykle mocno ingeruje w wolność osobistą, nie tylko osoby, wobec której toczy się się postępowanie, ale także innych domowników. Dlatego przeszukanie wchodzi w grę tylko w wyjątkowych sytuacjach i musi odbywać się zgodnie z procedurą. Przeszukania dokonuje się m.in. w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym. Organy ścigania mogą podjąć takie działanie, gdy istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że wymienione rzeczy znajdują się w określonym mieszkaniu. Stanowi o tym art. 219 § 1 Kodeksu postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 89, poz. 555 ze zm.).
Przeszukania może dokonać prokurator albo na polecenie sądu lub prokuratora Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawie także inny organ. Czynność musi rozpocząć się od wylegitymowania się osób przeprowadzających przeszukanie i okazania postanowienia sądu lub prokuratora nakazującego jego przeprowadzenie. W zasadzie zatem przeszukanie odbywa się tylko z nakazem. Jedynie w wyjątkowych przypadkach może się zdarzyć, że Policja nie będzie dysponować postanowieniem, ponieważ potrzeba przeszukania lokalu wyniknie nagle. W takich sytuacjach przeszukujący powinni okazać nakaz kierownika swojej jednostki bądź legitymację służbową. Oczywiście czynność przeszukania musi zostać później zatwierdzona przez sąd lub prokuratora (w terminie 7 dni od daty czynności).
Przeszukanie mieszkania nie jest możliwe o dowolnej porze. Należy to zrobić w porze dziennej. W porze nocnej można tego dokonać jedynie w wypadkach niecierpiących zwłoki (za porę nocną uważa się czas od godziny 2200 do godziny 600). Osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, należy przed rozpoczęciem czynności zawiadomić o jej celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów. Przy przeszukaniu ma prawo być obecny gospodarz lokalu. Jeżeli go nie ma, należy przywołać przynajmniej jednego dorosłego domownika lub sąsiada. Z czynności przeszukania sporządza się protokół, który powinien zawierać m.in. spis i opis rzeczy zatrzymanych w wyniku tych czynności. Ich posiadacz powinien otrzymać pokwitowanie stwierdzające, jakie przedmioty zostały zatrzymane.
|