Jednostki sektora finansów publicznych zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych. Obowiązek wydatkowania środków publicznych zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych wynika jednoznacznie z przepisów ustawy o finansach publicznych. Naruszenie tych przepisów przez kierownika jednostki, jak i pracowników tej jednostki, o ile powierzono im określone obowiązki w zakresie zamówień publicznych, a także przez inne osoby działające jako pełnomocnicy zamawiającego może wiązać się z karami z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
Katalog naruszeń dyscypliny finansów publicznych w zakresie udzielania zamówień publicznych zawierają art. 17 i art. 17a ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Będzie nim m.in.:
Na etapie zawierania umowy karalne jest zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego lub umowy ramowej bez zachowania formy określonej przepisami Pzp albo na czas dłuższy niż pozwalają na to przepisy. Takim naruszeniem będzie też niezłożenie oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności powodujących wyłączenie z tego postępowania przez kierownika zamawiającego, członka komisji przetargowej oraz przez inne osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego po stronie zamawiającego. Niewyłączenie z postępowania o udzielenie zamówienia osoby podlegającej takiemu wyłączeniu będzie mieć znamiona naruszenia dyscypliny.
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ponosi osoba, która popełniła czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych określony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Przy czym osobie takiej trzeba przypisać winę w czasie popełnienia naruszenia. Nie można przypisać winy, jeżeli naruszenia nie można było uniknąć mimo dołożenia staranności wymaganej od osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązku, którego niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ponosi także osoba, która wydała polecenie wykonania czynu naruszającego dyscyplinę finansów publicznych. Taka odpowiedzialność jest niezależna od odpowiedzialności określonej innymi przepisami prawa (np. karnymi czy karno-skarbowymi).
Nie dochodzi się odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w przypadku działania lub zaniechania podjętego wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego. Nie dochodzi się też odpowiedzialności, jeżeli stopień szkodliwości dla finansów publicznych jest znikomy.
Organami orzekającymi w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych pierwszej instancji są komisje orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, natomiast organem drugiej instancji jest Główna Komisja Orzekająca. Postępowania wyjaśniające oraz funkcje oskarżycieli pełnią rzecznicy dyscypliny finansów publicznych oraz ich zastępcy. W drugiej instancji jest to Główny Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych. Postępowanie w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest dwuinstancyjne.
Postępowanie wszczyna rzecznik dyscypliny finansów publicznych na podstawie zawiadomienia o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Do złożenia zawiadomienia o naruszeniu są uprawnieni, a jednocześnie zobowiązani m.in. kierownicy jednostek sektora finansów publicznych, organ sprawujący nadzór nad taką jednostką czy dysponent przekazujący środki publiczne jednostce. Na prawomocne orzeczenia i postanowienia Głównej Komisji Orzekającej kończące postępowania stronom przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są: upomnienie, nagana, kara pieniężna oraz zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi. Przy czym ten ostatni zakaz orzeka się w przypadku rażącego lub powtarzającego się naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Ukaranie karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wyklucza, przez czas określony w orzeczeniu o ukaraniu, możliwość pełnienia np. funkcji kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego, członka zarządu, skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy, w jednostkach sektora finansów publicznych, a także członkostwa w organach stanowiących, nadzorczych i wykonawczych państwowych i samorządowych osób prawnych. Jest to więc kara bardzo dotkliwa.
|
Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają:
W przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych w zamówieniach publicznych osoba zobowiązana lub upoważniona do działania w imieniu podmiotu publicznego lub prywatnego, który oferuje pomocnicze działania zakupowe na rynku, któremu kierownik zamawiającego powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub przeprowadzenie konkursu, podlega odpowiedzialności za to naruszenie, jeżeli zamawiający jest jednostką sektora finansów publicznych lub udzielane zamówienie publiczne lub konkurs są finansowane ze środków publicznych. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 289 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
