Syn niedługo stanie się pełnoletni. Cały czas pozostaje na naszym utrzymaniu. Czy syn, jeśli nie zdecyduje się na kontynuowanie nauki, a będzie nadal z nami mieszkał, ma obowiązek wspierania rodziny i pomocy w prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego? Czy taki obowiązek ma jedynie charakter moralny, czy też wynika z przepisów prawa?
Nie ma wątpliwości co do tego, że dziecko, nawet małoletnie ma moralny obowiązek pomagania rodzinie, której jest członkiem, m.in. w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Jest to nie tylko obowiązek moralny, ale stanowi część procesu wychowania dziecka, za który odpowiedzialność ponoszą najczęściej rodzice. W odniesieniu do dziecka małoletniego przewiduje się, że dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. W sytuacji gdy dziecko posiada swój majątek (np. na skutek darowizn czy spadków od/po krewnych), wówczas czysty dochód z takiego majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny.
Z kolei w odniesieniu do dziecka pełnoletniego władza rodzicielska nie jest już sprawowana, co nie oznacza jednak, że nie będzie ono w pewnych sytuacjach zobowiązane do konkretnej, finansowej pomocy rodzicom. Przewiduje się, że dziecko, które ma dochody z własnej pracy, powinno przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny, jeżeli mieszka u rodziców. Tak przewiduje art. 91 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 ze zm.). Rodzice mają zatem konkretne roszczenie w stosunku do dziecka, co jest sprawą dość oczywistą. Skoro dziecko ma dochody, a korzysta z rodzinnego majątku, mieszkania, tworzy wspólne gospodarstwo domowe z rodzicami itp., powinno partycypować w ponoszeniu wspomnianych kosztów.
Ujednolicone przepisy prawne dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.
Określone prawne obowiązki posiadają jednak nie tylko dzieci pełnoletnie uzyskujące dochody. Najczęściej zdarza się, że dziecko pełnoletnie kontynuuje naukę, rodzice z oczywistych względów dalej mają obowiązek alimentowania dziecka. Jednak w takiej sytuacji dziecko, które pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich, jest obowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie (art. 91 § 2 K.r.o.). Nawet gdy dziecko pełnoletnie nie posiada dochodów, a jest alimentowanie przez swoich rodziców, musi podejmować określone czynności faktyczne na rzecz gospodarstwa - np. pomagać w sprzątaniu miejsca zamieszkania, robieniu zakupów, opiece nad młodszym rodzeństwem itd.
|