Kilka lat temu rozwiodłam się. Gdy zawierałam związek małżeński, przyjęłam nazwisko męża. Po rozwodzie nie zdecydowałam się od razu na powrót do swojego poprzedniego nazwiska. Czy mogę w tym momencie domagać się zmiany nazwiska?
Z informacji podanych w pytaniu wynika, że nie będzie to raczej możliwe. Rzeczywiście były małżonek może w prosty sposób powrócić do nazwiska, które nosił przed ślubem, jeśli złoży stosowne oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego - oświadczenia tego nie musi w żaden sposób uzasadniać. Jeśli jednak terminu nie dochował, do zmiany nazwiska może dojść wyłącznie na zasadach ogólnych.
Zgodnie z tymi zasadami zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:
1) imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka,
2) na imię lub nazwisko używane,
3) na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione,
4) na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
Reguluje to art. 4 ust. 1 ustawy o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1988). Wspomniany katalog zdarzeń uzasadniających dokonanie omawianej zmiany nie ma charakteru zamkniętego, co oznacza, że taka zmiana może nastąpić także z innych przyczyn - istotne jest jednak, czy określoną przyczynę można zakwalifikować jako "ważny powód".
Jak podkreśla się w doktrynie, "ważny powód" w powyższym rozumieniu musi być doniosły społecznie, niezależnie od interesu wnioskodawcy i jego motywacji. Ustawodawca przyjął bowiem jako zasadę trwałość imienia i nazwiska jako elementu danych identyfikacyjnych człowieka, zaś ich zmianę dopuścił jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Pomimo zatem użycia nieostrego pojęcia "ważnych powodów" i jedynie przykładowego ich wyliczenia w powołanym przepisie, nie należy pojęcia tego interpretować rozszerzająco (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 26 czerwca 2018 r., sygn. akt II SA/Ol 146/18). Organ będzie zatem musiał przeanalizować wszelkie okoliczności sprawy, stąd kluczowe jest odpowiednie uzasadnienie wniosku.
Zmiana imienia (nazwiska) następuje na wniosek osoby zainteresowanej, który składa się do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego. Decyzję o zmianie imienia lub nazwiska bądź decyzję o odmowie zmiany imienia lub nazwiska wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego, do którego został złożony wniosek, albo jego zastępca. Decyzja o dokonaniu zmiany imienia lub nazwiska podlega natychmiastowemu wykonaniu. Opłata skarbowa za wydanie decyzji o zmianie imienia i/lub nazwiska wynosi 37 zł.
|