W październiku 2024 r. pracodawca dobrowolnie (nie ma obowiązku ustawowego) sfinansuje pracownikom szczepienia przeciw grypie. Czy wartość szczepienia stanowić będzie u pracownika przychód podlegający opodatkowaniu i oskładkowaniu?
W opisanym przypadku wartość szczepienia stanowić będzie u pracownika przychód podlegający opodatkowaniu i oskładkowaniu.
Co do zasady, przepisy prawa pracy nie zobowiązują pracodawcy do sfinansowania pracownikom szczepień przeciw grypie. Udostępnienie tego rodzaju świadczenia jest zatem wyrazem dobrej woli pracodawcy. Niesie jednak za sobą określone skutki podatkowe i składkowe.
Za przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 updof, uważa się m.in. wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, za przychód pracownika z tytułu nieodpłatnych świadczeń mogą być uznane świadczenia, które łącznie spełniają następujące przesłanki:
1) zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
2) zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
3) korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
W przypadku sfinansowania szczepienia przeciw grypie przez pracodawcę, który nie jest do tego zobowiązany przepisami prawa pracy, u pracownika korzystającego z takiego szczepienia powstaje przychód ze stosunku pracy. Skorzystał on bowiem z niego dobrowolnie i odniósł korzyść w postaci zaoszczędzenia wydatku na zakup szczepionki. Ponadto z reguły znany jest koszt szczepienia przypadający na poszczególnego pracownika.
Przychód ten powstanie u pracownika w dacie otrzymania lub postawienia do jego dyspozycji nieodpłatnego świadczenia w postaci szczepienia (art. 11 ust. 1 updof).
Wartość sfinansowanego przez pracodawcę szczepienia pracownika ustala się na podstawie art. 11 ust. 2a pkt 2 updof, który stanowi, że jeżeli przedmiotem nieodpłatnych świadczeń są usługi zakupione, wówczas wartość pieniężną tych świadczeń ustala się według cen zakupu. Jeżeli pracownik częściowo sfinansował szczepienia przeciw grypie, to jego przychodem jest różnica pomiędzy wartością tego świadczenia ustaloną w wymieniony sposób, a odpłatnością ponoszoną przez pracownika (art. 11 ust. 2b updof).
Wartość dobrowolnie sfinansowanych pracownikom szczepień przeciw grypie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 11 updof, ponieważ pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia pracownikom tego rodzaju świadczeń. Na podstawie tego przepisu wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
W rezultacie pracodawca obowiązany jest wartość dobrowolnie sfinansowanego szczepienia doliczyć do pozostałych przychodów pracownika ze stosunku pracy osiągniętych w danym miesiącu i od łącznej kwoty pobrać zaliczkę na podatek dochodowy według zasad określonych w art. 32 updof.
Wartość sfinansowanych pracownikom szczepień przeciw grypie, która stanowi przychód ze stosunku pracy, podlega także uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek ZUS.
Dla celów składkowych wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku, jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione przez pracodawcę - według cen ich zakupu. Wynika to z § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728 ze zm.).
Wartość szczepienia przeciw grypie może być wyłączona z oskładkowania, jeżeli uprawnienie do otrzymania tego świadczenia będzie wynikało z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a pracownik będzie ponosił za nie odpłatność w cenach niższych niż detaliczne (§ 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r.).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
