Przychodami ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych) są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF).
Otrzymanie przez pracownika nieodpłatnego świadczenia nie zawsze generuje przychód. Kierując się przesłankami wynikającymi z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które zostały spełnione za jego zgodą (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), zostały spełnione w interesie pracownika i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. Ponadto korzyść ta musi być wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Z kolei w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF, przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Podatkiem od spadków i darowizn objęte są m.in. umowy darowizny. Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Obecnie organy podatkowe uznają, że prezenty/upominki przekazywane pracownikom/dzieciom pracowników z okazji np. świąt, Dnia Dziecka, okoliczności takich jak narodziny dziecka czy ślub pracownika, które nie są formą dodatkowego wynagrodzenia (gratyfikacji za wykonaną pracę), stanowią darowiznę. W konsekwencji przekazanie ww. prezentów/upominków nie podlega przepisom o PIT. Tak stwierdził Dyrektor KIS m.in. w interpretacjach indywidualnych z 23 lutego 2024 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.1141.2023.1.JK3, z 14 lutego 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.39.2024.2.DJ czy z 11 października 2022 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.599.2022.1.GG.
Należy zaznaczyć, że jeszcze nie tak dawno organy podatkowe uznawały, iż pracownik uzyskuje przychód ze stosunku pracy w związku z otrzymaniem m.in. paczki świątecznej. Tak uznał przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 4 sierpnia 2021 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.407.2021.2.MG.
Nasze Wydawnictwo zwróciło się do Ministerstwa Finansów (dalej: MF) o rozstrzygnięcie, czy rzeczywiście otrzymanie przez pracownika dla jego dzieci np. paczki z okazji Dnia Dziecka czy świąt należy rozpatrywać w kategorii darowizny.
MF w piśmie przesłanym do naszego Wydawnictwa w dniu 29 maja 2024 r. wyjaśniło:
"(...) Nie można (...) wykluczyć, że określone świadczenia otrzymane od pracodawcy mogą stanowić darowiznę (która będzie opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn, a na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT wyłączona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych) albo świadczenia, które - w związku z uwzględnieniem przesłanek wynikających z wyroku TK z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 - nie stanowią przychodu w rozumieniu ustawy PIT. Dlatego dla prawidłowej oceny, jakiego rodzaju świadczenie otrzymuje pracownik i (lub) członek jego rodziny, a w konsekwencji, jakie skutki podatkowe z tego wynikają, należy za każdym razem analizować charakter czynności, ich powtarzalność, ekwiwalentność. Również w danych okolicznościach istotne jest, jakie są źródła finansowania przekazywanych rzeczy, określanych jako upominki czy prezenty. Stąd każdą sprawę Dyrektor KIS rozpatruje indywidualnie.
W przypadku świadczeń w postaci drobnych upominków rzeczowych dla pracowników z okazji (...) świąt, Dnia Dziecka, czy okoliczności takich jak narodziny dziecka, ślub pracownika, które przede wszystkim nie stanowią dla pracowników dodatkowej formy gratyfikacji za wykonaną pracę, Dyrektor KIS uznaje (również w świetle powołanego orzeczenia TK), że ich otrzymanie nie skutkuje powstaniem przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy PIT, lecz ich przekazanie stanowi darowiznę (podkreśl. red.).
Za odmienny przypadek należy uznać otrzymywanie świadczeń, które są związane z wykonywaniem obowiązków służbowych (np. zależą od zaangażowania pracowników).
Jednocześnie należy zauważyć, że interpretacja indywidualna z 4 sierpnia 2021 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.407.2021.2.MG, wskazana jako odmienna, została uchylona wyrokiem WSA z 12 maja 2022 r., sygn. akt I SA/Wr 1025/21, który został zaskarżony przez Dyrektora KIS. Na obecnym etapie sprawa jest przedmiotem postępowania sądowo-administracyjnego."
Z odpowiedzi MF wynika, że świadczenia przekazywane pracownikom w postaci drobnych upominków rzeczowych z okazji np. świąt czy Dnia Dziecka, które nie są dla pracowników dodatkową formą gratyfikacji za wykonaną pracę, stanowią darowiznę.
W świetle powyższego pojawiły się kolejne wątpliwości w zakresie przekazywanych świadczeń rzeczowych finansowanych ze środków ZFŚS. Skoro Fundusz ten służy zasadniczo finansowaniu działalności socjalnej (tj. świadczenia te nie stanowią gratyfikacji za wykonaną pracę), to czy przekazanie z jego środków drobnych upominków rzeczowych (np. paczek świątecznych czy z okazji Dnia Dziecka) również stanowi darowiznę. Naszym zdaniem, takie świadczenia nadal powinny być traktowane jak przychód pracownika (zwolniony z PIT w ramach ustawowego limitu). Wystąpiliśmy jednak do MF o potwierdzenie tego stanowiska.
Generalnie darowizny - na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o PDOP oraz art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PDOF - nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (z pewnymi wyjątkami niemającymi zastosowania w omawianej kwestii).
Przyjmując, iż przekazywane pracownikom/dzieciom pracowników upominki (np. paczki z okazji świąt, Dnia Dziecka) stanowią darowiznę, ww. świadczenia - jako darowizny - nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów na podstawie przywołanych przepisów. Tymczasem Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 18 kwietnia 2024 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.57.2024.4.DK stwierdził, że wydatki poniesione na upominki dla pracowników m.in. z okazji Dnia Kobiet, Świąt Bożego Narodzenia, mikołajek, czy okoliczności takich jak narodziny dziecka, ślub, jubileusz stażu pracy, odejście na emeryturę, przekazywane jako forma gratulacji, uznania, uczczenia powszechnie przyjętego święta, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.
Zapytaliśmy MF, czy to stanowisko jest prawidłowe. MF w ww. piśmie z 29 maja 2024 r. odpowiedziało:
"(...) co do zasady, wydatki na rzecz pracowników stanowią koszty uzyskania przychodów dla pracodawcy, jako wydatki pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami. Jednak w przypadku zakwalifikowania danego świadczenia dla pracownika jako darowizny w myśl art. 888 K.c., zastosowanie znajdzie wyłączenie z kosztów uzyskania przychodu, o którym mowa w ww. art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT. Przepis ten wyłącza bowiem z kosztów podatkowych m.in. darowizny przekazane na rzecz osób fizycznych.
W analogiczny sposób są kwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów wydatki z tytułu prezentów lub upominków ponoszonych przez pracodawców na rzecz pracowników lub ich dzieci na gruncie przepisów ustawy PIT - art. 22 ust. 1 i art. 23 ust. 1 pkt 11.
Wskazana w zapytaniu interpretacja indywidualna z 18 kwietnia 2024 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.57.2024.4.DK zostanie poddana weryfikacji przez Szefa KAS, w związku z art. 14e § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa."
Nadmieniamy, iż kosztami uzyskania przychodów nie są również wydatki pracodawcy na działalność socjalną (z wyjątkiem m.in. świadczeń urlopowych). Kosztami takimi są natomiast odpisy na ZFŚS, o ile ich równowartość została przekazana na rachunek Funduszu.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
