Z początkiem tego roku, po dwuletnim okresie zawieszenia, rozpoczął się okres stosowania przepisów o minimalnym podatku dochodowym od osób prawnych, o którym mowa w art. 24ca updop, zwanym dalej minimalnym CIT lub podatkiem minimalnym.
Minimalny CIT obejmuje określoną kategorię podatników podatku CIT, którzy:
Z uwagi na to, że katalog podmiotów wyłączonych z opodatkowania podatkiem minimalnym jest dość szeroki, podobnie jak katalog wydatków, które wyklucza się z kalkulacji rentowności podatnika, to znaczna część podatników uniknie tej daniny. Pozostali mogą być zobowiązani do zapłaty podatku minimalnego.
W Systemie Informacji Celno-Skarbowej EUREKA, na stronie internetowej https://eureka.mf.gov.pl/, opublikowana została informacja Ministerstwa Finansów z 2 sierpnia 2024 r. przekazywana do mediów na zapytania dziennikarzy (ID informacji 599881), dotycząca podatku wyrównawczego (zwanego globalnym minimalnym CIT) i minimalnego CIT.
| Zwróć uwagę!
Ministerstwo Finansów poinformowało, że obecnie nie są prowadzone prace legislacyjne w zakresie uchylenia lub zmiany przepisów o minimalnym CIT. W związku z tym, że 2024 r. jest pierwszym rokiem opodatkowania tym podatkiem, to nie jest jeszcze możliwe dokonanie oceny ewentualnej potrzeby nowelizacji przepisów. |
Resort finansów udzielił też wyjaśnień dotyczących relacji pomiędzy polskim a globalnym podatkiem minimalnym. Odnośnie tej kwestii czytamy: "Podatek wyrównawczy (tzw. globalny minimalny CIT) i minimalny CIT, wprowadzony art. 24ca ustawy CIT, to dwa zupełnie odrębne podatki o innych celach i konstrukcji.
Celem wprowadzenia podatku wyrównawczego jest zapewnienie równych, globalnych zasad konkurencji oraz eliminowanie unikania opodatkowania. Międzynarodowe grupy kapitałowe będą płacić CIT w określonej wysokości w każdej jurysdykcji, w której prowadzą działalność. Podatek wyrównawczy będzie naliczany w sytuacji, gdy efektywna stawka podatkowa dla spółek z grupy w danej jurysdykcji będzie niższa niż ustalony minimalny poziom (15%). W takim przypadku, spółki z danej jurysdykcji będą zobowiązane do dopłaty różnicy (podatku wyrównawczego), aby osiągnąć 15% stawkę opodatkowania.
Punktem wyjścia dla ustalenia dochodu do opodatkowania ewentualnym podatkiem wyrównawczym będzie dochód wykazany w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, poddany określonym korektom w celu eliminacji różnic między wynikiem finansowym i podatkowym.
Z kolei, celem minimalnego CIT jest przeciwdziałanie unikaniu płacenia podatków przez polskich podatników, którzy, pomimo prowadzenia wieloletniej działalności i wykazywania znaczących przychodów, jednocześnie wykazują straty podatkowe albo niewspółmiernie niskie dochody do opodatkowania. Dlatego też podatnikami minimalnego CIT są podmioty, które ponoszą stratę lub wykazują bardzo niski wskaźnik rentowności".
| Zwróć uwagę!
Resort finansów przypomniał, że: "Stawka podatku wynosi 10%. Podstawa opodatkowania jest ustalana - wg wyboru podatnika - jako 1,5% przychodów oraz określone koszty pasywne (tj. koszty finansowania dłużnego i usług niematerialnych) albo jako 3% przychodów". |
Stosownie do art. 24ca ust. 1 updop, podatnikami minimalnego CIT, są spółki będące podatnikami w rozumieniu art. 3 ust. 1 updop, czyli podlegające w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Są to:
Spółka jawna staje się podatnikiem CIT (a w konsekwencji może być też podatnikiem minimalnego CIT), w sytuacji gdy:
Opodatkowaniu minimalnym CIT podlegają również podatkowe grupy kapitałowe.
| Zwróć uwagę!
Minimalny CIT nie obejmuje spółek opodatkowanych estońskim CIT (art. 28h updop). |
Podatnikami minimalnego CIT mogą być również nierezydenci (tj. podatnicy niemający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu), prowadzący działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład.
Definicja zagranicznego zakładu wynika z art. 4a pkt 11 updop. W myśl tej definicji zagraniczny zakład oznacza:
a) stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych,
b) plac budowy, budowę, montaż lub instalację, prowadzone na terytorium jednego państwa przez podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium innego państwa,
c) osobę, która w imieniu i na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa działa na terytorium innego państwa, jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje
- chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej.
Warunkiem objęcia wspomnianych wcześniej podatników CIT minimalnym podatkiem dochodowym jest:
1) poniesienie straty ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
2) osiągnięcie udziału dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1 updop (w przypadku podatkowych grup kapitałowych zgodnie z art. 7a ust. 1 updop), w przychodach innych niż z zysków kapitałowych (zwanego dalej udziałem dochodów w przychodach) w wysokości nie większej niż 2%.
Zarówno stratę, jak i wysokość udziału dochodów w przychodach, które warunkują objęcie podatnika minimalnym podatkiem dochodowym, wylicza się tylko dla źródeł przychodów innych niż zyski kapitałowe (pomija się źródło przychodów z zysków kapitałowych).
| Zwróć uwagę!
Poniesienie przez podatnika CIT straty w ramach źródła przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych wyliczonej zgodnie z przepisami ustawy o CIT albo wykazanie w ramach tego źródła przychodów rentowności nie większej niż 2% nie oznacza automatycznie, że podatnik ten obowiązany będzie do obliczenia i zapłaty podatku minimalnego. |
Zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 updop, przy ustalaniu dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 updop, stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów ze źródeł położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku. Uwzględniając te regulacje, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7 września 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.381.2022.1.ES potwierdził, że przychodów z dotacji, które podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 updop, oraz kosztów uzyskania przychodów sfinansowanych z tych dotacji nie należy uwzględniać przy obliczaniu udziału dochodów w przychodach innych niż z zysków kapitałowych, o których mowa w art. 24ca ust. 1 pkt 2 updop.
| Zwróć uwagę!
Zarówno stratę, jak i wysokość udziału dochodów w przychodach, które warunkują objęcie podatnika minimalnym podatkiem dochodowym, wylicza się w oparciu o przepisy ustawy o CIT, jednak z pominięciem określonych przychodów i kosztów wymienionych w art. 24ca ust. 2 updop. |
Dla celów obliczenia straty lub wysokości udziału dochodów w przychodach nie uwzględnia się:
1) zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne, kosztów wynikających z nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych lub wykorzystywania środków trwałych na podstawie umowy leasingu finansowego,
2) przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio lub pośrednio związanych z tymi przychodami odpowiednio osiągniętych albo poniesionych w związku z transakcją, jeżeli:
a) cena lub sposób określenia ceny przedmiotu transakcji wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych oraz
b) podatnik w roku podatkowym poniósł stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych z transakcji, o której mowa w lit. a, albo osiągnął udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych wynikający z takiej transakcji w wysokości nie większej niż 2%, przy czym obliczenia straty i udziału dochodów w przychodach dokonuje się odrębnie dla transakcji tego samego rodzaju,
3) zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów opłat ustalonych w umowie leasingu (zarówno operacyjnego, jak i finansowego),
4) przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z tymi przychodami z tytułu zbycia wierzytelności na rzecz instytucji finansowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, której przedmiotem działalności jest świadczenie usług finansowych polegających na odpłatnym nabywaniu od wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem,
5) wzrostu kosztów uzyskania przychodów z tytułu zakupu energii elektrycznej, cieplnej lub gazu przewodowego, stanowiącego dodatnią różnicę między kosztami uzyskania przychodów poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, a kosztami uzyskania przychodów poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok,
6) zapłaconych przez podmiot do tego obowiązany kwot:
a) podatku akcyzowego,
b) podatku od sprzedaży detalicznej,
c) podatku od gier,
d) opłaty paliwowej,
e) opłaty emisyjnej,
7) zaliczonej odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów kwoty podatku akcyzowego zawartego w cenie wyrobów akcyzowych kupowanych i sprzedanych przez podatnika dokonującego obrotu tymi wyrobami,
8) 20% kosztów uzyskania przychodów z tytułu:
Katalog podmiotów wyłączonych z obowiązku stosowania art. 24ca ust. 1 updop jest zawarty w ust. 14 tego artykułu.
Opodatkowania minimalnym CIT nie stosują m.in. podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności (w roku podatkowym, w którym podmiot rozpoczął działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym).
Należy jednak mieć na uwadze, że zwolnienie to nie dotyczy podmiotów, które powstały w sposób określony w art. 19 ust. 1a updop, czyli:
1) w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę, albo
2) w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną, albo
3) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wniosły na poczet kapitału podatnika uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10.000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1.000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy art. 14 updop, albo
4) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej wnoszące, tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane przez te osoby albo jednostki w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli te osoby albo jednostki posiadały udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników, albo
5) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli w roku podatkowym, w którym podatnik został utworzony, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym, zostało do niego wniesione na poczet kapitału uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10.000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1.000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy art. 14 updop.
Jak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 maja 2024 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.120.2024.2.SJ, ze wskazanego wyłączenia będzie korzystała nowo utworzona podatkowa grupa kapitałowa w roku rozpoczęcia działalności oraz w kolejnych dwóch latach podatkowych następujących bezpośrednio po tym roku. W interpretacji tej czytamy: "Zgodnie z art. 1a ust. 1 ustawy o CIT, podatkowa grupa kapitałowa jest odrębnym podatnikiem podatku od osób prawnych. Status podatnika PGK nabywa z chwilą zarejestrowania przez naczelnika urzędu skarbowego umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej, tym samym jakiekolwiek działania restrukturyzacyjne wynikające z art. 19 ust. 1a (ustawy o CIT - przyp. red.) jej nie dotyczą".
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników będących przedsiębiorstwami finansowymi wymienionymi w art. 15c ust. 16 updop. Są to m.in.: bank krajowy, instytucja kredytowa, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników, którzy w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy.
Należy zauważyć, że przepisy określające zakres opodatkowania podatkiem minimalnym zastrzegają, iż regulacje te dotyczą podatników, którzy ponoszą stratę bądź mają niską dochodowość w zakresie źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. Natomiast przepis określający wyłączenie mówi o przychodach i nie precyzuje, jakie przychody powinny być brane pod uwagę. W tej kwestii nie jest nam znane stanowisko organów podatkowych. Naszym zdaniem, przychody, o których mowa w tym wyłączeniu, oznaczają przychody podatkowe ze wszystkich źródeł. Gdyby ustawodawca chciał, by były tu uwzględniane tylko przychody inne niż z zysków kapitałowych, to powinien to jednoznacznie wyrazić, jak to zrobił w innych przepisach.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 20 czerwca 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.189.2024.2.AW odniósł się do sytuacji spółki, która od 1 marca 2024 r. przeszła na opodatkowanie estońskim CIT. W roku podatkowym, który w związku z zamknięciem ksiąg rachunkowych trwał dwa miesiące, tj. od stycznia do lutego 2024 r., uzyskała ona przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym (tożsamym z rokiem kalendarzowym) bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy. Organ podatkowy potwierdził, że spółka nie jest zobowiązana do zapłaty podatku minimalnego w związku z osiągnięciem straty za okres styczeń-luty 2024 r.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników, których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada:
a) bezpośrednio lub pośrednio, więcej niż 5% udziałów (akcji) w kapitale innej spółki lub ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,
b) innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników, jeżeli w roku podatkowym większość uzyskanych przez nich przychodów innych niż z zysków kapitałowych zostało osiągniętych w związku z:
a) eksploatacją w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych,
b) wydobywaniem kopalin wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2024 r. poz. 1290), których ceny zależą bezpośrednio lub pośrednio od notowań na światowych rynkach,
c) wykonywaniem działalności leczniczej, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej,
d) transakcjami, dla których ceny ustalane są ustawowo lub w oparciu o odpowiednie akty normatywne.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników wchodzących w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 75% udział odpowiednio w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, jeżeli:
a) rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz
b) obliczony za rok podatkowy, zgodnie z art. 24ca ust. 1 i 2 updop, udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach jest większy niż 2%
- przy czym przy ustalaniu warunków, o których mowa w lit. a i b, uwzględnia się wszystkie spółki z grupy, które są polskimi rezydentami podatkowymi, lub należące do podatkowej grupy kapitałowej.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników będących małymi podatnikami.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych definiują tzw. małego podatnika jako podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2.000.000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł (art. 4a pkt 10 updop).
W 2024 r. status małego podatnika ma podatnik, którego przychody ze sprzedaży (wraz z VAT należnym) w 2023 r. nie przekroczyły kwoty 9.218.000 zł.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników będących spółkami prowadzącymi gospodarkę komunalną, o których mowa w rozdziale 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 679).
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników, którzy osiągnęli udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1 albo art. 7a ust. 1 updop (gdy podatnikiem jest podatkowa grupa kapitałowa), w przychodach innych niż z zysków kapitałowych, w jednym z trzech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, w wysokości co najmniej 2%.
Zastosowanie w praktyce przedmiotowego wyłączenia z opodatkowania minimalnym CIT ilustruje interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 lipca 2024 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.247.2024.1.ASK. Czytamy w niej: "W (...) art. 24ca ust. 14 pkt 9 ustawy o CIT ustawodawca wyraźnie wskazuje, że przepis art. 24ca ust. 1 ustawy o CIT nakładający na podatników obowiązek zapłaty podatku minimalnego nie ma zastosowania do podatników, którzy osiągnęli udział, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w jednym z trzech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, w wysokości co najmniej 2%. We wniosku wskazali Państwo, że w roku podatkowym od 1 grudnia 2022 r. do 30 listopada 2023 r., udział dochodu PGK ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe w przychodach z tego samego źródła przekroczył 2%. Oznacza to, że osiągnęli Państwo wymagany ustawowo udział dochodów w przychodach z działalności innej niż zyski kapitałowe, w jednym z trzech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest podatek minimalny. W analizowanej sprawie bez znaczenia jest to, że posłużyli się Państwo danymi podatkowymi obejmującymi okres od 1 grudnia 2022 r. do 30 listopada 2023 r., tj. sprzed wejścia w życie wyłączenia, o którym mowa w art. 24ca ust. 14 pkt 9 ustawy o CIT".
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników:
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników będących stroną umowy o współdziałanie, o której mowa w art. 20s § 1 Ordynacji podatkowej. Na mocy tej regulacji Szef Krajowej Administracji Skarbowej może na wniosek podatnika zawrzeć z nim mowę o współdziałanie w zakresie podatków pozostających we właściwości Krajowej Administracji Skarbowej. Stroną umowy o współdziałanie może być podatnik, u którego wartość przychodu wykazana w zeznaniu CIT w poprzednim roku podatkowym przekroczyła równowartość 50.000.000 euro, przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku. Realizacja umowy o współdziałanie sprowadza się to do tego, że obie strony świadomie współdziałają we wspólnym interesie, jakim jest prawidłowe realizowanie obowiązków podatkowych.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników będących instytucją finansową w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, której podstawowym przedmiotem działalności jest świadczenie usług finansowych polegających na odpłatnym nabywaniu od wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem.
Przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników będących przedsiębiorstwami górniczymi otrzymującymi pomoc publiczną na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Dz. U. z 2024 r. poz. 415 ze zm.).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
