Uregulowanie przez dłużnika części zadłużenia może wywołać skutek w postaci przerwania terminu przedawnienia. Dzięki temu wierzyciel uzyskuje więcej czasu na odzyskanie należności na drodze sądowej.
Problem z wyegzekwowaniem należności ma firma, która sprzedała kontrahentowi towary w lipcu, sierpniu i wrześniu 2008 r. Ten zapłacił część zobowiązań w maju 2009 r. oraz część w marcu 2011 r. Pojawiły się w związku z tym wątpliwości, czy należność jest już przedawniona.
Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, przedawniają się z upływem dwóch lat. Wynika to z art. 554 Kodeksu cywilnego. Bieg terminu przedawnienia należy liczyć od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli dnia, w którym kontrahent miał obowiązek zapłacić za towar. Zakładając, że strony ustaliły, że zapłata za towar nastąpi w tych miesiącach, w których towar był kupowany, to dwuletni termin przedawnienia upłynął odpowiednio w lipcu, sierpniu i wrześniu 2010 r. Mamy tu do czynienia z trzema umowami sprzedaży i trzema odrębnymi roszczeniami o zapłatę, z których każde przedawni się w innym terminie.
Konsekwencje częściowej wpłaty
Okoliczność, że kontrahent uregulował część swoich zobowiązań wynikających z powyższych umów w maju 2009 r. i marcu 2011 r. może mieć istotne znaczenie dla obliczania terminu przedawnienia. Częściowa wpłata jest bowiem traktowana jako uznanie roszczenia przez dłużnika. Uznanie roszczenia wywołuje skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 2 K.c.). Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 K.c.). To oznacza, że jeśli np. do przerwania dwuletniego terminu przedawnienia doszło w maju 2009 r., to nowy, dwuletni termin przedawnienia należy naliczać od maja 2009 r. Roszczenie przedawniłoby się więc w maju 2011 r. Termin przedawnienia może zostać przerwany wielokrotnie. Jeśli więc w marcu 2011 r. doszło do kolejnej częściowej wpłaty, to tym samym termin przedawnienia znowu został przerwany i trzeba go liczyć na nowo od marca 2011 r.
Uznanie długu
Uznaniem niewłaściwym przerywającym termin przedawnienia jest np. zapłata odsetek, częściowe wykonanie zobowiązania (chyba że z okoliczności wynika, że dłużnik taką wpłatę traktował jako uregulowanie całego długu), zwrócenie się przez dłużnika do wierzyciela z prośbą o rozłożenie należności na raty, odroczenie terminu płatności, obniżenie odsetek, zwolnienie z długu.
Trudność w ocenie, czy doszło do skutecznego przerwania terminu przedawnienia wynika z tego, że dłużnik ma nie jeden, ale trzy długi, wynikające z trzech umów sprzedaży. Jeśli kontrahent dokonując częściowej wpłaty wpisał w tytule przelewu numer jednej z trzech faktur, to należy przyjąć, że uznanie roszczenia i w konsekwencji przerwanie biegu przedawnienia dotyczy tylko roszczeń z tej faktury. Jeśli natomiast częściowa wpłata była reakcją na wezwanie do zapłaty obejmujące wszystkie należności, a kontrahent dokonując częściowej wpłaty nie sprecyzował, którego z kilku długów ona dotyczy, to można przyjąć, że przerwanie przedawnienia dotyczy wszystkich trzech długów.
|
W piśmiennictwie podkreśla się, że uznanie niewłaściwe nie jest ani przyznaniem faktu, ani oświadczeniem woli dłużnika, lecz rejestracją aktualnego stanu jego świadomości. Uzewnętrznienie jej przez zapłatę części długu, z mocy prawa spowodowało przerwanie biegu przedawnienia w momencie dotarcia do wierzyciela. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 26 sierpnia 2004 r., sygn. akt I CK 133/04 |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
