Nasza firma jest wykonawcą obiektu na podstawie zawartej z inwestorem umowy o roboty budowlane. Ponieważ pojawiły się problemy z terminowym regulowaniem przez inwestora faktur, rozważamy zażądanie gwarancji zapłaty. Jakie zasady obowiązują przy żądaniu takich gwarancji?
Gwarancji może żądać generalny wykonawca od inwestora lub podwykonawca od wykonawcy. Celem gwarancji jest zabezpieczenie terminowej zapłaty umówionego wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych. Jest ona uregulowana w art. 6491-6495 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).
Wykonawca robót budowlanych może w każdym czasie żądać od inwestora gwarancji zapłaty w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty umówionego wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych. Gwarancją zapłaty jest gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa, a także akredytywa bankowa lub poręczenie banku udzielone na zlecenie inwestora. Maksymalną kwotę, jaką gwarancja ma zabezpieczać, stanowi wysokość ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz zaakceptowanych na piśmie przez inwestora robót dodatkowych lub koniecznych do wykonania umowy.
Banki i firmy ubezpieczeniowe nie udzielają oczywiście gwarancji za darmo. Wprowadzono zasadę, że strony ponoszą po połowie udokumentowane koszty jej udzielenia (art. 6491 § 3 K.c.).
W umowie o roboty budowlane strony nie mogą wyłączyć ani ograniczyć prawa wykonawcy do żądania gwarancji zapłaty - zabrania tego art. 6492 § 1 K.c. Postanowienia w umowach, z których wynika, że wykonawca nie może żądać gwarancji zapłaty, są z mocy prawa nieważne. Ponadto odstąpienie inwestora od umowy spowodowane żądaniem wykonawcy (generalnego wykonawcy) przedstawienia gwarancji zapłaty jest bezskuteczne.
Wykonawca robót budowlanych może w każdym czasie żądać od inwestora bankowej lub ubezpieczeniowej gwarancji zapłaty.
Przepisy określają też skutki nieotrzymania żądanej gwarancji zapłaty. Nieotrzymanie gwarancji pozwala wykonawcy na wstrzymanie się z wykonywaniem prac bez żadnych negatywnych konsekwencji. Ponadto, jeżeli wykonawca nie uzyska żądanej gwarancji zapłaty w wyznaczonym przez siebie terminie, nie krótszym niż 45 dni, jest uprawniony do odstąpienia od umowy z winy inwestora ze skutkiem na dzień odstąpienia. Brak żądanej gwarancji zapłaty stanowi przeszkodę w wykonaniu robót budowlanych z przyczyn dotyczących inwestora. Inwestor nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia, mimo niewykonania robót budowlanych, jeżeli wykonawca (generalny wykonawca) był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących inwestora. Za taką przeszkodę uważane jest nieotrzymanie gwarancji zapłaty. Wykonawca może w takiej sytuacji żądać zapłaty wynagrodzenia nawet za niewykonane jeszcze prace. W takim przypadku inwestor może z wynagrodzenia odliczyć to, co wykonawca (generalny wykonawca) zaoszczędził z powodu niewykonania robót budowlanych (np. zużycie mniejszej ilości materiałów budowlanych itp.).
|