Błędy popełniane przez sklepy internetowe

Osoby prowadzące sklepy internetowe muszą spełniać obowiązki wynikające z wielu ustaw. Należy pod tym kątem przejrzeć przede wszystkim treść regulaminów sklepów - pozwoli to uniknąć kar.

Nierejestrowanie baz danych

Część przedsiębiorców prowadzących sklepy internetowe nie wywiązuje się z obowiązku zgłoszenia Generalnemu Inspektorowi Danych Osobowych bazy danych do rejestracji. Tymczasem regułą jest, że oprogramowanie sklepu tworzy i przechowuje bazę danych o zrealizowanych transakcjach. Administrator danych jest obowiązany zgłosić zbiór danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi (art. 40 ustawy o ochronie danych osobowych). Zbiór danych to każdy posiadający strukturę zestaw danych o charakterze osobowym, dostępnych według określonych kryteriów, niezależnie od tego, czy zestaw ten jest rozproszony lub podzielony funkcjonalnie (art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych). Jeśli przedsiębiorca posiada kilka baz danych wykorzystywanych w różnych celach (np. zarejestrowanych klientów, zawartych umów), to w ocenie GIODO każda z baz danych powinna zostać odrębnie zarejestrowana. Poszczególne zbiory danych osobowych różnią się wg GIODO między sobą m.in. zakresem przetwarzanych danych, celem ich przetwarzania, podstawą prawną prowadzenia zbioru. Zatem wypełnienie jednego zgłoszenia dla kilku zbiorów danych osobowych nie pozwala w sposób właściwy scharakteryzować poszczególnych zbiorów objętych tym zgłoszeniem.

Brak wymaganych informacji

Część regulaminów jest niezgodna z prawem dlatego, że jest zbyt lakoniczna i nie zawiera wszystkich elementów wymaganych przez ustawy, przede wszystkim ustawę o ochronie niektórych praw konsumentów, ustawę o świadczeniu usług drogą elektroniczną oraz Kodeks cywilny. Wielu przedsiębiorców nie powiadamia konsumentów przed zawarciem umowy o zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy, czyli nie wykonuje obowiązku z art. 66¹ § 2 pkt 3 K.c. Częstym błędem popełnianym przez przedsiębiorców składających oferty w postaci elektronicznej jest ignorowanie wynikającego z K.c. obowiązku poinformowania drugiej strony przed zawarciem umowy w sposób jednoznaczny i zrozumiały o czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy, skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty, metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, językach, w których umowa może być zawarta.

Przekazania szeregu informacji wymaga ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Chodzi tu m.in. o informacje o warunkach świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca (art. 8 ust. 3 pkt 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną) - np. obsługiwanych przeglądarek internetowych, wymaganej minimalnej rozdzielczości. Opisując procedurę reklamacyjną, sklepy internetowe skupiają się na zasadach dotyczących reklamacji towaru. Tymczasem w regulaminie należy też określić tryb postępowania reklamacyjnego dotyczącego wykonywanej przez przedsiębiorcę usługi on-line tak, aby konsument wiedział, jak się zachować, gdy np. mechanizm sklepu błędnie obliczy wartość towaru. Należy też określić w regulaminie rodzaj i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną, wpisać zakaz dostarczania przez usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym, określić warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną.

Szereg obowiązkowych informacji, które trzeba przekazać konsumentowi przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy, zawiera ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów. Przede wszystkim przedsiębiorca musi się przedstawić - przekazać dane o imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) oraz organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany. Musi też poinformować o istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu, cenie lub wynagrodzeniu obejmujących wszystkie ich składniki, a w szczególności cła i podatki, zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia, kosztach oraz terminie i sposobie dostawy. Obowiązkowe jest poinformowanie konsumenta o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni (ze wskazaniem wyjątków określonych w ustawie), kosztach wynikających z korzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli są one skalkulowane inaczej niż wedle normalnej taryfy, terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący, miejscu i sposobie składania reklamacji. W przypadku umów o świadczenia ciągłe lub okresowe należy wskazać minimalny okres, na jaki ma być zawarta umowa, a przy umowach na czas nieoznaczony - o prawie jej wypowiedzenia zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy.

Nieprzekazywanie konsumentom wymaganych informacji może zostać uznane za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może w takiej sytuacji wydać decyzję nakazującą zaniechania nieprawidłowej praktyki i nałożyć kary pieniężne.

Niedozwolone klauzule umowne

Nagminnym błędem jest zamieszczanie w regulaminie postanowień będących niedozwolonymi klauzulami umownymi.

Na stronach Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (www.uokik.gov.pl) znajduje się rejestr takich postanowień. Warto go przejrzeć i usunąć ze swojego regulaminu zapisy tożsame z tymi, które zostały wpisane do rejestru. Pozwoli to uniknąć kar i postępowań sądowych przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

Ustawa z dnia 18.07.2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. nr 144, poz. 1244 ze zm.)

Ustawa z dnia 2.03.2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów… (Dz. U. nr 22, poz. 271 ze zm.)