Spółka jawna ze względu na przekroczenie limitów określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości zawarła umowę o obowiązkowe badanie sprawozdania finansowego za 2023 r. Umowa obowiązuje przez dwa lata. Jednak wielkości za 2023 r. będące wyznacznikiem obowiązku badania sprawozdania finansowego za 2024 r. mieszczą się w limicie i za 2024 r. nie wystąpił obowiązek badania. Czy jest to wystarczający powód do rozwiązania umowy z firmą audytorską? Czy informację o utracie obowiązku badania należy gdzieś zgłosić?
Jeśli spółka jawna nie ma obowiązku badania sprawozdania finansowego za 2024 r., ponieważ nie spełnia warunków określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości, które wyznaczają obowiązek poddania sprawozdania badaniu, to jest to wystarczający powód do rozwiązania umowy z firmą audytorską.
Spółka jawna jest zobowiązana do poddania rocznego sprawozdania finansowego badaniu przez firmę audytorską, gdy spełnione są co najmniej dwa z trzech warunków określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości. Jak wynika z obecnego brzmienia tego przepisu, badaniu przez firmę audytorską podlegają roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność m.in. spółek jawnych, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:
a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,
c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.
W celu przeprowadzenia tego badania kierownik jednostki podpisuje umowę z firmą audytorską wskazaną przez organ zatwierdzający. Pierwsza umowa o obowiązkowe badanie rocznego sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Stanowi o tym art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości. Rozwiązanie takiej umowy we wcześniejszym okresie może nastąpić wskutek zaistnienia uzasadnionej podstawy. Za taką, w myśl art. 66 ust. 7 ustawy o rachunkowości, uznaje się w szczególności:
1) wystąpienie zdarzeń uniemożliwiających spełnienie wymagań określonych przepisami prawa dotyczącymi przeprowadzenia badania, zasadami etyki zawodowej, niezależności lub krajowymi standardami wykonywania zawodu,
2) niedotrzymanie warunków umowy innych niż skutkujące możliwością wyrażenia opinii z zastrzeżeniami, opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii,
3) przekształcenia, zmiany właścicielskie, zmiany organizacyjne uzasadniające zmianę firmy audytorskiej lub nieprzeprowadzenie badania.
Co prawda w przepisie tym nie wymieniono wprost ustania ustawowego obowiązku do przeprowadzenia badania rocznego sprawozdania finansowego, jednak katalog uzasadnionych przyczyn rozwiązania umowy o badanie sprawozdania finansowego jest katalogiem otwartym, więc dopuszcza się także inne przyczyny uprawniające jednostkę do wcześniejszego rozwiązania umowy z firmą audytorską.
Tak więc, jeśli spółka jawna przestała spełniać warunki określone w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości do poddania sprawozdania finansowego za 2024 r. badaniu przez firmę audytorską i nie chce dobrowolnie przeprowadzić tego badania, to według mnie jest to wystarczający powód do wypowiedzenia zawartej na dwa lata umowy z firmą audytorską.
Rozwiązując taką umowę, kierownik jednostki (niebędącej jednostką zainteresowania publicznego) oraz firma audytorska są zobowiązani do niezwłocznego poinformowania, wraz z podaniem przyczyn rozwiązania umowy, Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego.
|