1) Czy do pracowniczej kasy zapomogowo-pożyczkowej mogą przystąpić osoby wykonujące pracę w ramach umowy zlecenia?
Zdaniem redakcji tak. Powyższe wynika z normy kompetencyjnej w sprawie tworzenia kas.
Stosownie do art. 39 ust. 1 zd. 1 ustawy o związkach zawodowych, u pracodawców mogą być tworzone pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe (PKZP), których członkami mogą być osoby wykonujące pracę zarobkową, emeryci i renciści bez względu na przynależność związkową. Za pracodawcę ustawa o związkach zawodowych uważa pracodawcę w rozumieniu art. 3 K.p. oraz jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudniają one inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową, niezależnie od podstawy tego zatrudnienia. Szeroki jest też krąg osób wykonujących pracę zarobkową.
| Ważne: Ilekroć w przepisach ustawy o związkach zawodowych jest mowa o osobie wykonującej pracę zarobkową, należy przez to rozumieć pracownika lub osobę świadczącą pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia. |
Osoba ta powinna mieć przy tym takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy (art. 11 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych). Do grona tego można zaliczyć m.in. zleceniobiorców, wykonujących osobiście i samodzielnie powierzone czynności.
Zwracamy uwagę! Definicja osób wykonujących pracę zarobkową została wprowadzona ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1608), a jej celem było rozszerzenie od 1 stycznia 2019 r. grona osób mogących wstępować w szeregi związków zawodowych, które powstają po to aby chronić prawa oraz interesy zawodowe i socjalne swoich członków.
 |
Na temat kręgu osób uprawnionych do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych pisaliśmy m.in. w UiPP nr 1/2019, str. 51. |
W ramach swoich zadań i uprawnień związki zawodowe sprawują nadzór społeczny nad PKZP (art. 39 ust. 1 zd. 2 ustawy o związkach zawodowych). Przy czym: "(...) kasy zapomogowo pożyczkowe są samodzielnymi podmiotami prawa nie podlegającymi zakładom pracy mającymi swoje organy w tym zarząd który reprezentuje kasę na zewnątrz zakładu pracy i wobec jego członków oraz wobec kierownika zakładu pracy (...)" (por. postanowienie WSA w Olsztynie z 28 listopada 2012 r., sygn. akt II SO/Ol 16/12). Dlatego nie ma przeszkód aby powstawały również w tych zakładach, w których nie ma związków zawodowych. Decyduje liczba członków, którą określa § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz. U. nr 100, poz. 502 ze zm.). W myśl powołanego przepisu, PKZP może być utworzona w zakładzie, w którym co najmniej 10 pracowników zadeklaruje gotowość przynależności (jeśli jest ich mniej, może być utworzona międzyzakładowa PKZP). O utworzeniu kasy decyduje więc liczba chętnych pracowników.
2) Czy Zarząd PKZP może odmówić członkostwa zleceniobiorcy przyjętemu tylko na kilka miesięcy?
Przyjmowanie członków PKZP i skreślanie ich z listy należy do kompetencji Zarządu (§ 22 pkt 1 rozporządzenia z dnia 19 grudnia 1992 r.). Jednak członkowie przyjmowani są do PKZP na podstawie złożonej deklaracji. Zarząd PKZP podejmuje jedynie uchwałę o przyjęciu w poczet członków nie później niż w ciągu miesiąca od dnia złożenia deklaracji (§ 7 ust. 1-2 powołanego wcześniej rozporządzenia). Nie powoduje to przy tym natychmiastowego prawa do korzystania z zasobów PKZP.
Członek PKZP nabywa z chwilą przyjęcia w poczet członków prawo do gromadzenia oszczędności w PKZP według zasad określonych w statucie, udziału w obradach walnego zebrania, czynnego i biernego prawa wyborczego do Zarządu PKZP i komisji rewizyjnej. Pozostałe uprawnienia, tj. korzystanie z pożyczek oraz ubieganie się o udzielenie zapomogi w razie wydarzeń losowych, przysługują po wpłaceniu wpisowego i dwóch kolejnych wkładów miesięcznych.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
