W czasie wykonywania pracy pracownik skręcił nogę, co zakład pracy początkowo zakwalifikował jako wypadek przy pracy. Później jednak, z uwagi na rozbieżności w treści protokołu powypadkowego uznał, że do wypadku nie doszło. Pracownik wystąpił do ZUS o odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu, jednak ZUS odmówił wypłaty świadczenia. Teraz chce wystąpić do sądu o sprostowanie protokołu powypadkowego. Czy może to uczynić, jeżeli sprawa zaistnienia wypadku została rozstrzygnięta przez ZUS?
W sytuacji przedstawionej w pytaniu pracownik może sądownie dochodzić sprostowania protokołu powypadkowego. Fakt, że sprawa przyznania odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu została rozstrzygnięta przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na niekorzyść pracownika z uwagi na niestwierdzenie wypadku przy pracy, nie przesądza o wyniku innych postępowań związanych z tym wypadkiem.
Zaistnienie wypadku przy pracy uprawnia pracownika do dochodzenia świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego oraz do wzięcia udziału w postępowaniu powypadkowym. W ramach tego postępowania pracodawca, po wykonaniu pierwszych niezbędnych czynności zabezpieczających miejsce wypadku, powołuje zespół powypadkowy. Jego zadaniem jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Dokonane ustalenia znajdują swój wyraz w protokole powypadkowym, który powinien zostać sporządzony nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania informacji o wypadku. Przed przekazaniem protokołu pracodawcy, zespół powypadkowy zapoznaje z nim poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego pracownika. Mogą oni wnieść do protokołu swoje zastrzeżenia. Następnie protokół zatwierdza pracodawca, w ciągu 5 dni od jego sporządzenia i - w razie braku zastrzeżeń - przekazuje poszkodowanym.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu pracodawca, w ramach pierwszych ustaleń postępowania powypadkowego, uznał zdarzenie za wypadek przy pracy. Później jednak zmienił ocenę tego zdarzenia, odmawiając uznania wypadku przy pracy. Należy nadmienić, iż zgodnie z § 12 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. nr 105, poz. 870), stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia.
Pracownik w pierwszej kolejności wystąpił do ZUS o wypłacenie jednorazowego odszkodowania przewidzianego w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.), tzw. ustawie wypadkowej. ZUS odmawia jednak przyznania świadczeń wypadkowych w sytuacji, gdy m.in. w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenie nie zostanie uznane za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy wypadkowej.
Niezależnie od postępowania w sprawie przyznania świadczeń wypadkowych (w tym wyników tego postępowania), pracownik lub jego rodzina, w razie wypadku śmiertelnego, może wnieść odwołanie od ustaleń protokołu powypadkowego do sądu pracy. Sąd, rozpatrując to odwołanie, nie jest formalnie związany ustaleniami poczynionymi w trakcie postępowania przed ZUS. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 6 lutego 2013 r. (sygn. akt I PK 207/12):
"sprawa o sprostowanie protokołu powypadkowego jest przedmiotowo inna od sprawy o świadczenie rentowe i toczyła się między innymi stronami. Ta dwoistość postępowań przy dochodzeniu odrębnych roszczeń stwarza niezależność od siebie tych postępowań sądowych."
Zdaniem sądu, powaga rzeczy osądzonej, rozstrzygniętej prawomocnym wyrokiem sądu (w omawianej sprawie decyzją ZUS), jest skuteczna w stosunku do innego postępowania tylko wówczas, gdy w postępowaniu tym występują te same osoby (strony). Postępowanie przed sądem w sprawie sprostowania protokołu powypadkowego toczy się zaś między innymi stronami (pracodawca i pracownik) niż ma to miejsce w przypadku postępowania w sprawie przyznania świadczenia z ustawy wypadkowej (pracownik i ZUS).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
