Zatrudniamy pracownika (ur.12.06.1951 r.) na stanowisku kierowcy, na podstawie umowy na czas określony do 31.07.2014 r. (w jej treści zastrzeżono możliwość wypowiedzenia). W styczniu br., po przeprowadzeniu badań okresowych, lekarz uznał pracownika za niezdolnego do pracy na dotychczasowym stanowisku. W firmie nie ma innego stanowiska, które można by mu zaoferować. Jednocześnie nie można wypowiedzieć umowy temu pracownikowi, z uwagi na przysługującą mu ochronę przedemerytalną. Jakie działania może podjąć pracodawca w takiej sytuacji?
Pracownik, o którym mowa w pytaniu - z uwagi na swój wiek - objęty jest ochroną przedemerytalną, o której mowa w art. 39 Kodeksu pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. -Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeśli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Pracownik, o którym mowa w pytaniu, został objęty ochroną przewidzianą w przytoczonej regulacji po ukończeniu 61 roku życia, tj. od 12.06.2012 r. Przysługuje mu ona aż do osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego.
Na mocy reformy emerytalnej, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., w odniesieniu do mężczyzn urodzonych w przedziale czasowym kwiecień-czerwiec 1951 r., wiek emerytalny został przedłużony z 65 lat (powszechny wiek emerytalny dla mężczyzn w stanie prawnym obowiązującym do końca 2012 r.) do 66 lat i 2 miesięcy. Wskazany w pytaniu pracownik mógłby przejść na emeryturę najwcześniej w sierpniu 2017 r. (tabelę wieku emerytalnego po wejściu w życie reformy emerytalnej można znaleźć na stronie naszego Wydawnictwa: www.gofin.pl; zakładka "Składki, zasiłki, emerytury"; "Sprawdź, kiedy przejdziesz na emeryturę"). Do tego czasu, na mocy art. 18 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 637), objęty jest on ochroną przedemerytalną z art. 39 K.p. Ulega ona uchyleniu tylko w przypadku:
Ponadto, pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną można dokonać wypowiedzenia zmieniającego, o ile jest ono podyktowane m.in. stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratą zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy (art. 43 pkt 2 K.p.).
W omawianym przypadku, biorąc pod uwagę literalne brzmienie art. 40 i 411 K.p., brak jest przesłanek pozwalających pracodawcy na wypowiedzenie umowy pracownikowi korzystającemu z ochrony przedemerytalnej. Pracodawca mógłby jedynie dokonać wypowiedzenia zmieniającego, przy założeniu, że dysponuje innym stanowiskiem pracy, odpowiednim dla pracownika z uwagi na jego stan zdrowia i posiadane kwalifikacje.
W rozpatrywanym sprawie pracodawca nie może jednak dopuścić pracownika do dotychczasowej pracy, z uwagi na stwierdzony przez lekarza medycyny pracy brak zdolności do jej wykonywania (art. 229 § 4 K.p.).
Rozpatrując przedstawione w pytaniu okoliczności, należy jednak zwrócić uwagę na istotny wyrok Sądu Najwyższego z 27 lipca 2011 r. (sygn. akt II PK 20/11), który odnosi się do omawianych kwestii. Jak wskazał SN w przywołanym wyroku:
"(…) Przewidziany w art. 39 K.p. zakaz wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę nie dotyczy umowy o pracę zawartej na czas określony, która uległaby rozwiązaniu z upływem okresu jej trwania przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego umożliwiającego mu uzyskanie prawa do emerytury."
Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego, ochrona przedemerytalna nie ma zastosowania w przypadkach, w których umowa o pracę, z uwagi na jej terminowy charakter, uległaby rozwiązaniu przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Wówczas bowiem nie zostaje osiągnięty cel ochrony przewidzianej w art. 39 K.p., tj. umożliwienie pracownikowi osiągnięcia wieku emerytalnego i "dopracowania" (tam, gdzie jest to wymagane) określonego stażu ubezpieczeniowego w czasie trwania chronionego stosunku pracy.
Biorąc więc pod uwagę funkcjonalne przeznaczenie regulacji z art. 39 K.p. oraz to, że umowa pracownika, o którym mowa w pytaniu, uległaby rozwiązaniu przed uzyskaniem przez niego wieku emerytalnego, można przyjąć, iż dopuszczalne jest jej wypowiedzenie. Za takim rozwiązaniem przemawia również fakt, że pracodawca nie może nadal zatrudniać pracownika na dotychczasowym stanowisku, co przy braku możliwości wypowiedzenia zmieniającego oznaczałoby konieczność "sztucznego" utrzymywania stanowiska pracy przez cały okres ochronny, przy braku świadczenia pracy przez pracownika.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
