Prowadzę sklep z antykami. W czasie mojej nieobecności dwaj pracownicy urzędu skarbowego przystąpili do kontroli podatkowej po okazaniu sprzedawcy legitymacji służbowych. Wyjaśnili, że nie musieli czekać na mój powrót, ponieważ podejrzewali, iż sprzedaż w sklepie nie jest ewidencjonowana na kasie fiskalnej. Czy kontrola podatkowa została wszczęta zgodnie z prawem?
W wyjątkowych sytuacjach pracownicy urzędu skarbowego mogą wszcząć kontrolę podatkową "na legitymację". Mają prawo tak postąpić wtedy, gdy jest to niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego bądź dla zabezpieczenia dowodów ich popełnienia. Wynika to z art. 284a § 1 Ordynacji podatkowej.
Za sprzedaż z pominięciem kasy rejestrującej, wbrew ustawowemu obowiązkowi, grożą sankcje karne skarbowe. W zależności od stopnia nieprawidłowości takie działanie kwalifikowane jest jako przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe. Jeżeli więc w opisywanym przypadku kontrolerzy chcieli zabezpieczyć dowody świadczące o naruszaniu zasad korzystania z kas fiskalnych lub przeciwdziałać takim uchybieniom, mogli przystąpić do kontroli jedynie po wylegitymowaniu się.
Taka kontrola powinna rozpocząć się w obecności podatnika albo upoważnionej przez niego osoby. Jeżeli jednak są oni nieobecni, wystarczy, że kontrolerzy okażą legitymacje służbowe pracownikowi kontrolowanego. Chodzi o pracownika, który może być uznany za osobę spełniającą warunki określone w art. 97 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). W przepisie tym jest mowa o osobie czynnej w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności. W razie wątpliwości uważa się ją za umocowaną do realizowania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa, np. do zawierania transakcji, realizacji zamówień, przyjmowania zapłaty. Do takich pracowników można zaliczyć sekretarkę, recepcjonistę, sprzedawcę, księgowego itp.
Przed podjęciem pierwszej czynności kontrolnej pracownicy urzędu skarbowego muszą poinformować przedsiębiorcę lub osobę, wobec której podjęto kontrolę, o jego prawach i obowiązkach.
Wszczęcie kontroli "na legitymację" nie zwalnia ich także z obowiązku dostarczenia upoważnienia do jej przeprowadzenia. Musi być ono doręczone podatnikowi lub uprawnionej osobie w ciągu 3 dni od dnia rozpoczęcia kontroli. Dokumenty z czynności kontrolnych dokonanych z naruszeniem tego obowiązku nie stanowią dowodu w późniejszym postępowaniu podatkowym.
|