Urzędnikom nie wolno zatajać przed podatnikami informacji o wydłużeniu terminu przedawnienia podatku z powodu wszczęcia postępowania karnego skarbowego. Podatnicy muszą wiedzieć, jak długo ich rozliczenia mogą być weryfikowane. Tak uznał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt P 30/11.
Fiskus, uruchamiając procedurę karną skarbową, zyskuje więcej czasu na weryfikację rozliczeń podatkowych. W czasie trwania postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe bieg terminu przedawnienia podatku jest bowiem zawieszony. Problem w tym, że o takich działaniach zainteresowani nie są - bo nie muszą być - informowani. Podatnicy już od kilku lat skarżą się, że urzędnicy wykorzystują to jako sposób na wydłużanie kontroli i postępowań podatkowych niemożliwych do zamknięcia przed upływem terminu przedawnienia weryfikowanych podatków, a oni nic o tym nie wiedzą.
Trybunał Konstytucyjny zanegował ten mechanizm. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z wszczęciem postępowania karnego skarbowego, o którym podatnik nie został powiadomiony najpóźniej z upływem tego terminu, jest niezgodne z ustawą zasadniczą. Stoi to w sprzeczności z konstytucyjną zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez niego prawa.
Jest niedopuszczalne, aby podatnik nie mógł ustalić, kiedy wygasają jego zobowiązania wobec fiskusa. Brak obowiązku informowania o uruchomieniu procedury karnej skarbowej wprowadza natomiast taki stan niepewności. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego następuje już w momencie wydania postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia w sprawie nadużyć podatkowych. Podatnik dowiaduje się natomiast o wszystkim znacznie później - gdy zostaną postawione mu zarzuty. Bywa też, że w ogóle nie jest świadomy wydłużenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, jeżeli podjęte czynności wyjaśniające nie dały podstaw do pociągnięcia go do odpowiedzialności. Nie oznacza to, że postępowanie karne skarbowe wszczęte w sprawie, a nie wobec osoby powinno być jawne dla podatnika. Nie może być jednak tak, że z faktem jego uruchomienia wiąże się skutek w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia podatku.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym w okresie od 1 stycznia 2003 r. do 31 sierpnia 2005 r. Obecny przepis - jako że powiela zakwestionowaną normę - jest jednak również niezgodny z ustawą zasadniczą. W konsekwencji wymaga nowelizacji.
|