Pokontrolna korekta rozliczeń podatkowych

Po zakończeniu kontroli prowadzonej przez pracowników urzędu skarbowego można poprawić błędy wykryte w weryfikowanych rozliczeniach. Trzeba sporządzić deklaracje korygujące, napisać wyjaśnienie przyczyn dokonania zmian i wpłacić uszczuplony podatek. Podatnik, który uwzględni wszystkie zastrzeżenia urzędników, uniknie postępowania podatkowego.

Prawo podatnika

W czasie kontroli podatkowej prowadzonej przez pracowników urzędu skarbowego uprawnienie do korygowania deklaracji jest ograniczone. Nie można poprawić rozliczeń objętych weryfikacją. Taka korekta nie wywoła skutków prawnych. Sytuacja zmienia się po zakończeniu kontroli podatkowej. Po otrzymaniu protokołu, zawierającego opis dokonanych ustaleń, można poprawić błędy w sprawdzanych rozliczeniach. Stanowi o tym art. 81b § 1 pkt 2 lit. a) Ordynacji podatkowej.

Korekty można dokonać bez względu na rodzaj i zakres pomyłek. Może ona dotyczyć każdego elementu deklaracji: podstawy opodatkowania, odliczeń, wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty itp.

Podatnik nie musi jednak w swoich poprawkach uwzględnić ustaleń kontrolerów. Bez względu na to, czy i w jakim zakresie zostały one wzięte pod uwagę, korekta deklaracji - o ile spełnia wymogi formalne - jest skuteczna.

Jeżeli w trakcie kontroli podatkowej wyjdą na jaw nieprawidłowości w wywiązywaniu się przez podatnika z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego i nie zostaną one w całości usunięte, będzie wszczęte postępowanie podatkowe. Przez "usunięcie nieprawidłowości" należy rozumieć złożenie wymaganych deklaracji lub skorygowanie błędnie sporządzonych rozliczeń.

Nieprecyzyjny termin

Nie ma precyzyjnego terminu złożenia pokontrolnej korekty deklaracji. Punktem, do którego należy się odnieść, jest moment rozpoczęcia postępowania podatkowego wszczynanego w przypadku, gdy podatnik nie poprawi wszystkich uchybień stwierdzonych przez kontrolerów. Na jego wszczęcie urząd skarbowy ma 6 miesięcy od zakończenia kontroli.

Wszczęcie pokontrolnego postępowania podatkowego następuje w formie postanowienia.

Nie warto przy tym najpierw poprawiać rozliczeń zgodnie z wytycznymi kontrolerów, aby później ponownie złożyć korekty deklaracji nieuwzględniające wszystkich ujawnionych nieprawidłowości. W ten sposób nie uniknie się postępowania podatkowego. W takiej sytuacji urząd skarbowy może je wszcząć nawet po upływie pół roku od zakończenia kontroli.

Brak konkretnego terminu utrudnia wprowadzanie pokontrolnych zmian w rozliczeniach. Należy jednak, odwołując się do zasady zaufania do organów podatkowych, wymagać od urzędników, aby dali czas na przeczytanie protokołu kontroli, przeanalizowanie zawartych w nim ustaleń i złożenie ewentualnych korekt deklaracji. W szczególnie skomplikowanych przypadkach podatnik może sygnalizować, że poprawienie rozliczeń zajmie mu więcej czasu.

Jest to o tyle istotne, że po wszczęciu postępowania podatkowego - w zakresie nim objętym - nie można składać korekt deklaracji. Uprawnienie to przysługuje nadal po zakończeniu postępowania podatkowego. Można jednak z niego skorzystać tylko w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. Deklaracją korygującą nie można zmienić rozstrzygnięcia zawartego w decyzji. Do tego służą inne procedury. Podstawową jest postępowanie odwoławcze. Szansę na weryfikację ostatecznej decyzji dają natomiast tryby nadzwyczajne, np. stwierdzenie nieważności.

Forma i treść

Skorygowanie deklaracji następuje poprzez złożenie w urzędzie skarbowym deklaracji korygującej wraz z pismem uzasadniającym przyczyny naniesienia poprawek.

Sporządzenie deklaracji korygującej polega na przygotowaniu poprawionej wersji rozliczenia. Podaje się w niej zmienione dane i zaznacza, że jest to korekta. Do przygotowania deklaracji korygującej należy użyć druku obowiązującego za dany okres rozliczeniowy.

Do deklaracji korygującej dołącza się pismo wyjaśniające powody naniesienia poprawek. Powinno z niego wynikać, które elementy rozliczenia zostały zmienione, w jakim zakresie i dlaczego. Treść pisma zależy od okoliczności konkretnej sprawy, charakteru stwierdzonych uchybień i przyjętej przez podatnika metody realizacji ustaleń kontrolnych.

W przypadku gdy po kontroli podatkowej podatnik składa więcej niż jedną deklarację korygującą, niekoniecznie do każdej musi dołączyć osobne pismo uzasadniające przyczyny dokonania zmian. Jedno wyjaśnienie wystarczy, gdy korekty nanoszone są z tego samego powodu. Jeżeli jednak przyczyny składania deklaracji korygujących są różne, do każdej z nich należy dołączyć oddzielne pismo wyjaśniające dokonanie poprawek.

Niekiedy trzeba również uiścić podatek. Wiąże się to z reguły z konsekwencjami odsetkowymi. Odsetki należy uregulować za okres od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin płatności podatku, do dnia wpłaty wymaganej kwoty (włącznie z tym dniem). Wylicza się je według stawki podstawowej.

Nie wolno stosować preferencyjnych zasad ich ustalania, gdy korekta deklaracji składana jest po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a jeżeli nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu weryfikacji. Odsetek, których wysokość nie przekracza obecnie 6,60 zł, nie trzeba płacić.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)