Kilku z moich klientów zalega mi z zapłatą za wykonane na ich rzecz roboty budowlane i remontowe. W maju 2025 r. spadła wysokość stopy referencyjnej, z którą powiązana jest wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie. Czy w związku z tym od maja br. powinienem naliczać dłużnikom odsetki przy zastosowaniu obniżonych stawek?
Zasady obliczania wysokości odsetek za opóźnienie są różne w zależności od rodzaju wierzyciela oraz dłużnika, a w konsekwencji i rodzaju przysługujących wierzycielowi odsetek ustawowych za opóźnienie. Stopa referencyjna NBP od 8 maja 2025 r. została obniżona do 5,25% w skali rocznej (z 5,75%). Od tego też dnia uległa obniżeniu wysokość odsetek ustawowych oraz odsetek ustawowych za opóźnienie uregulowanych w K.c. Natomiast odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych ulegną obniżeniu dopiero od 1 lipca br.
W myśl art. 481 § 1 K.c. (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych (p.p.).
Odsetki za opóźnienie mogą być naliczone przez wierzycieli oraz w stosunku do dłużników, do których nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1790). Wśród nich największą grupą będą zatem osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.
Zmiana stopy referencyjnej NBP spowodowała, że od dnia 8 maja 2025 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi 10,75% w skali roku. Od tego też momentu wierzyciele są uprawnieni do naliczania swoim dłużnikom odsetek we wskazanej wysokości.
Odmienne zasady obowiązują w przypadku ustalania wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, które przede wszystkim mają zastosowanie w relacjach między przedsiębiorcami. W przypadku dłużnika, który jest podmiotem publicznym będącym podmiotem leczniczym, odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych są równe sumie stopy referencyjnej NBP i 8 p.p. W przypadku natomiast pozostałych dłużników są one równe sumie stopy referencyjnej NBP i 10 p.p. Zgodnie z art. 11b powołanej ustawy, do ustalenia wysokości odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia, natomiast do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia - w dniu 1 lipca. Oznacza to, że odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych w nowej wysokości (tj. 15,25% lub 13,25%) należy naliczać od 1 lipca br.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
