Wspólnicy spółki cywilnej mogą wspólnie udzielić pełnomocnictwa jednej osobie. Może być ona upoważniona do działania w imieniu i ze skutkami dla wspólników. Od 1 stycznia 2012 r. każdy ze wspólników, jako przedsiębiorca, będzie mógł ujawnić dane swojego pełnomocnika w CEIDG.
Spółka bez podmiotowości prawnej
Spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej na gruncie prawa cywilnego, nie przysługuje jej status przedsiębiorcy. Powyższe cechy spółki przesądzają o tym, że nie może być ona reprezentowana przez pełnomocnika ani przez prokurenta. Przez pełnomocnika mogą jednak działać wspólnicy.
Pełnomocnik wspólników
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca 2000 r., sygn. akt V CKN 552/00, wyjaśnił, że każdy wspólnik spółki cywilnej może ustanowić własnego pełnomocnika z upoważnieniami nieprzekraczającymi jednak jego własnych kompetencji. Nie ma żadnych przeszkód, aby wspólnicy udzielili wspólnie pełnomocnictwa jednej osobie. Stanie się ona pełnomocnikiem wspólników, upoważnionym do działania w imieniu i ze skutkami dla nich.
Podstawą działania pełnomocnika jest oświadczenie złożone przez wszystkich wspólników. W treści pełnomocnictwa trzeba określić zakres umocowania. Z kolei obowiązki oraz wynagrodzenie reprezentanta wspólników mogą być ustalone w odrębnej umowie, np. umowie zlecenia. W konsekwencji będziemy mieli do czynienia z ustanowieniem pełnomocnika przez każdego ze wspólników do reprezentowania ich w tym samym zakresie.
Zakres pełnomocnictwa
O zakresie umocowania pełnomocnika decyduje treść udzielonego mu pełnomocnictwa. Wspólnicy mogą je swobodnie określić, z tym zastrzeżeniem, że upoważnienia reprezentanta nie mogą przekraczać własnych kompetencji poszczególnych wspólników. Możemy mieć do czynienia z pełnomocnictwem ogólnym, rodzajowym oraz do poszczególnej czynności (art. 98 K.c.). Pierwsze z wymienionych umocowuje do czynności zwykłego zarządu. Natomiast do czynności przekraczających ten zakres wymagane jest pełnomocnictwo określające rodzaj czynności (upoważniające do dokonywania określonej kategorii czynności prawnych), chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności (jednej, konkretnej).
Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie (art. 99 K.c.).
Wspólne pełnomocnictwo wspólników może zostać sporządzone na jednym dokumencie. W treści pełnomocnictwa można wskazać, że obejmuje ono wszelkie czynności niezbędne do prowadzenia działalności przez spółkę, w której uczestniczą wspólnicy udzielający pełnomocnictwa. Dla uniknięcia wątpliwości warto je przykładowo wymienić.
Reprezentacja przez pełnomocnika
Pełnomocnik okazuje się przydatny w szczególności w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności. Jeżeli nic innego nie wynika z uchwały lub umowy, w ich przypadku wymagane jest współdziałanie wszystkich wspólników (art. 865 i 866 K.c.). Gdy będzie zastępował ich pełnomocnik, to w treści umowy należy wskazać jako stronę wspólników, zaznaczając, że są związani umową spółki cywilnej oraz podać, że działa za nich pełnomocnik, który okazał swoje pełnomocnictwo przy podpisaniu umowy.
Wiarygodność spółki a rejestr pełnomocnictw
Od 1 stycznia 2012 r. w ramach CEIDG ma zacząć funkcjonować tzw. rejestr pełnomocnictw. Każdy z indywidualnych przedsiębiorców (w tym wspólników spółek cywilnych) będzie mógł ujawnić w CEIDG dane pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia jego spraw. Wpisowi do centralnej ewidencji podlegać będzie także zakres spraw, które obejmuje dane pełnomocnictwo. Warunkiem skorzystania z tej możliwości jest udzielenie pełnomocnictwa i zgłoszenie tej informacji we wniosku o wpis do CEIDG.
Na temat pełnomocnika przedsiębiorcy pisaliśmy w GP nr 93 z 21.11.2011 r., na str. 18.
Dzięki ujawnieniu danych pełnomocnika w CEIDG i zakresu jego umocowania przez każdego ze wspólników, osoba ich reprezentująca łatwo będzie mogła potwierdzić udzielenie pełnomocnictwa.
Pełnomocnik przed organami administracji
Korzyści z ujawnienia pełnomocnika w CEIDG będą również widoczne w przypadku spraw urzędowych. Jeżeli w CEIDG wpisane zostaną dane pełnomocnika, to do wykazania przed organem administracji publicznej upoważnienia do prowadzenia sprawy w imieniu przedsiębiorcy pełnomocnik nie będzie zobowiązany do dołączenia do akt oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa. Co więcej, organ ten z urzędu potwierdzi w CEIDG upoważnienie pełnomocnika do prowadzenia sprawy w imieniu przedsiębiorcy. Ułatwienia te nie będą miały jednak zastosowania w sprawach prowadzonych na podstawie Ordynacji podatkowej i ustawy o kontroli skarbowej.
W tym miejscu trzeba podkreślić, że omówione zasady udzielania pełnomocnictwa odnoszą się do dokonywania czynności cywilnoprawnych. Natomiast w przypadku pełnomocnictwa udzielanego w celu reprezentacji przed organami administracji publicznej czy przed sądami należy przestrzegać procedur obowiązujących w konkretnych postępowaniach.
W postępowaniu administracyjnym, np. przed urzędem gminy czy ZUS, strona może działać przez pełnomocnika (osobę fizyczną posiadającą zdolność do czynności prawnych), chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)
Ustawa z dnia 13.05.2011 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 131, poz. 764)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
