Spółka z o.o. poniosła wydatki na wytworzenie instalacji fotowoltaicznej w 2024 r. i w tym też roku złożyła wniosek do dostawcy energii o przyłączenie jej do sieci energetycznej. Przyłączenie instalacji nastąpiło jednak w styczniu 2025 r. Kiedy spółka może wprowadzić tę instalację do ewidencji środków trwałych - w dacie zakończenia nakładów na instalację czy w dacie przyłączenia jej do sieci energetycznej? Jak ująć instalację w bilansie na dzień 31 grudnia 2024 r.?
Montaż instalacji fotowoltaicznej najczęściej ma miejsce na dachu budynku firmowego lub na należącym do firmy gruncie. Jeśli jest ona zamontowana na dachu budynku, to trzeba pamiętać, że wydatki poniesione na ten cel można rozpatrywać jako skutkujące powstaniem odrębnego środka trwałego, gdy instalacja ta nie została wbudowana w konstrukcję budynku na stałe (wówczas bowiem zwiększa wartość tego budynku).
Zakładając jednak, że tak nie jest, trzeba przeanalizować definicję samodzielnych środków trwałych zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości. Przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.
W myśl pkt 4.14-4.16 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 105), środek trwały uznaje się za zdatny do użytkowania, jeżeli jest kompletny, tj. może realizować przypisane mu funkcje, co oznacza, że spełnia wszystkie warunki techniczne (pod względem konstrukcyjnym) i prawne przewidziane dla danej kategorii środków trwałych, i jednocześnie spełnia:
a) wymogi prawne przewidziane w przepisach regulujących szczególne warunki, jakie muszą spełniać określone kategorie środków trwałych, aby zostały dopuszczone do użytkowania,
b) wymogi wewnętrzne polegające na jego dostosowaniu do miejsca i warunków funkcjonowania, zgodnie z wymaganiami jednostki (np. agregat produkcyjny został posadowiony na fundamencie i podłączony do systemu wentylacji funkcjonującego w przedsiębiorstwie).
Środek trwały jest przeznaczony na własne potrzeby wtedy, gdy jednostka będzie go użytkowała w ramach własnej działalności operacyjnej o charakterze produkcyjnym, usługowym lub handlowym, albo dla celów administracyjnych (pkt 4.24 KŚT nr 11).
Przekazanie środka trwałego do używania następuje po spełnieniu przez niego wszystkich warunków z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości. W sytuacji opisanej w pytaniu nie można uznać, że instalacja fotowoltaiczna jest kompletna, zdatna do użytku i może być przeznaczona (użytkowana) na potrzeby jednostki przed podłączeniem jej do sieci energetycznej. Dlatego nakłady poniesione w 2024 r. na wykonanie tej instalacji na dzień 31 grudnia 2024 r. powinny figurować na koncie 08 "Środki trwałe w budowie" (na koncie tym należało grupować wszelkie koszty związane z jej wytworzeniem). W bilansie na dzień 31 grudnia 2024 r. saldo tego konta powinno zostać zaprezentowane jako środki trwałe w budowie (pozycja A.II.2 według wzoru z załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości).
W 2025 r., w dacie przyłączenia instalacji fotowoltaicznej do sieci energetycznej, nastąpi wypełnienie warunków kompletności i zdatności do używania. Jeśli w tej dacie jednostka przeznaczy instalację na cele działalności (przekaże ją do używania), będzie to data przyjęcia środka trwałego do używania. Pod tą datą należy wprowadzić dowód OT z ustaloną wartością początkową środka trwałego (w koszcie wytworzenia wynikającym z konta 08) zapisem:
- Wn konto 01 "Środki trwałe",
- Ma konto 08 "Środki trwałe w budowie".
| ||||||||||||
|
||||||||||||
