Jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za przedstawiające rzetelnie i jasno sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako "zysk (strata) z lat ubiegłych". Tak wynika z treści art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości.
Szerzej zasady ujmowania w księgach rachunkowych i w rocznych sprawozdaniach finansowych przez jednostki kontynuujące działalność, skutków korekty błędów, w tym popełnionych w poprzednich latach obrotowych opisuje Krajowy Standard Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja" (KSR nr 7). W myśl pkt 2.6 tego standardu, błędy popełnione w poprzednich latach obrotowych to pominięcia lub nieprawidłowości w sprawozdaniach finansowych jednostki za poprzedni rok bądź wcześniejsze lata obrotowe, powodujące istotne zniekształcenie danych sprawozdawczych zawartych w zatwierdzonych sprawozdaniach finansowych za poprzednie lata, w wyniku których sprawozdania te nie mogą być uznane za jasno i rzetelnie przedstawiające sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy jednostki. Błędy są istotne, jeżeli mogą, pojedynczo lub łącznie wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane na podstawie sprawozdania finansowego przez jego użytkowników. Istotność błędu uzależniona jest od wielkości i rodzaju pominięcia lub nieprawidłowości ocenianych w kontekście towarzyszących okoliczności. Czynnikiem rozstrzygającym o istotności może być zarówno wielkość, jak i rodzaj pozycji lub kombinacja obu tych czynników. Jak wynika z pkt 5.7 standardu, korekty błędu popełnionego w poprzednich latach obrotowych, uznanego za istotny, jednostka:
a) ujmuje w kapitale (funduszu) własnym i wykazuje jako zysk (stratę) lat ubiegłych, lub w innej pozycji kapitałów (funduszy) własnych, jeżeli tak stanowią przepisy o rachunkowości,
b) wykazuje w odpowiedniej pozycji zestawienia zmian kapitału (funduszu) własnego, jeżeli zobowiązana jest do jego sporządzania,
c) przekształca retrospektywnie dane porównawcze sprawozdania finansowego, wyjąwszy przypadki, gdy jest to praktycznie niewykonalne.
W świetle powyższych wyjaśnień korekty błędów istotnych nie wpływają na zysk lub stratę netto roku, w którym je wprowadzono do ksiąg rachunkowych, i nie wykazuje się ich w rachunku zysków i strat za ten rok. W księgach rachunkowych korekty istotne dotyczące lat ubiegłych ujmuje się na koncie 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk/strata z lat ubiegłych), a następnie wykazuje w pasywach bilansu jako nierozliczony wynik z lat ubiegłych.
|
Ewidencja księgowa skutków korekty istotnych błędów z lat ubiegłych 1. PK - korekta zmniejszająca zysk do podziału lub zwiększająca stratę do pokrycia: - Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk/strata z lat ubiegłych), 2. PK - korekta zwiększająca zysk do podziału lub zmniejszająca stratę do pokrycia: - Wn różne konta, np. 83, 22, 28, 31, 33, 50, 60, |
W jednostce sporządzającej bilans według załącznika nr 1 lub 5 do ustawy o rachunkowości zysk/strata z lat ubiegłych podlega wykazaniu w pasywach w pozycji A.V. "Zysk (strata) z lat ubiegłych". Z kolei w jednostce sporządzającej bilans według załącznika nr 4 zysk/stratę z lat ubiegłych wykazuje się w pasywach w pozycji A. "Kapitał (fundusz) własny".
|
Przykład W wyniku kontroli podatkowej przeprowadzonej w spółce z o.o. w 2024 r. za 2023 r. stwierdzono błąd polegający na zaniżeniu zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych. Błąd ten spółka uznała za istotny. Roczne sprawozdanie finansowe za 2023 r. zostało już zatwierdzone. Skutki korekty błędu spółka ujęła w księgach rachunkowych 2024 r. przez konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk/strata z lat ubiegłych). Zaległy podatek dochodowy wyniósł: 30.000 zł, z kolei odsetki od zaległości podatkowych przypadające na 2023 r. wyniosły: 2.000 zł, a przypadające na 2024 r. wyniosły: 500 zł. Spółka sporządza roczne sprawozdanie finansowe według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości. Sprawozdanie za 2024 r. zostało sporządzone 28 marca 2025 r. i uwzględniało zapisy dotyczące kontroli podatkowej. W księgach rachunkowych 2024 r. spółka dokonała następujących zapisów: 1. PK - korekta podatku dochodowego od osób prawnych za 2023 r. w wyniku kontroli podatkowej: a) zwiększenie CIT za 2023 r.: 30.000 zł - Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Strata za 2023 r.), b) odsetki od zaległości podatkowych za 2023 r.: 2.000 zł - Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Strata za 2023 r.), c) odsetki od zaległości podatkowych za 2024 r.: 500 zł: - Wn konto 75-1 "Koszty finansowe", Saldo Wn konta 82, które wynosiło: 32.000 zł (tj. 30.000 zł + 2.000 zł), spółka wykazała w pasywach bilansu sporządzonego na 31 grudnia 2024 r. w pozycji A.V. "Zysk (strata) z lat ubiegłych". |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
