Roczną inwentaryzację towarów zakończyliśmy 10 stycznia 2020 r. W wyniku spisu z natury ujawnione zostały nadwyżki, których przyczyną były błędy w ewidencji rozchodu towarów. W jaki sposób i w księgach którego roku obrotowego rozliczyć powstałe różnice? Naszym rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, a sprawozdanie finansowe za 2019 r. nie jest jeszcze gotowe.
| Wyniki inwentaryzacji należy rozliczyć i ująć w księgach tego roku obrotowego, którego dotyczył spis z natury. W sytuacji przedstawionej w pytaniu będą to księgi za 2019 r. Należy tego dokonać w ciągu 85 dni od dnia bilansowego, tj. do 25 marca 2020 r. |
Podstawowym terminem spisu z natury towarów jest, jak wynika z art. 26 ust. 1 ustawy o rachunkowości, ostatni dzień roku obrotowego. Na ten dzień powinien więc być ustalony stan zapasów towarów. W odniesieniu do niektórych towarów czynności spisowe mogą być przeprowadzane w terminie dopuszczonym w art. 26 ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Oznacza to, iż mogą się rozpocząć na 3 miesiące przed końcem roku obrotowego i zakończyć do 15 dnia następnego roku obrotowego. Trzeba przy tym pamiętać, że stan zapasów towarów ustalony drogą spisu z natury po ostatnim dniu roku obrotowego do 15 dnia następnego miesiąca kolejnego roku podlega korekcie o przychody (korekta in minus) i rozchody (korekta in plus), które nastąpiły w nowym roku obrotowym, w celu porównania ze stanem zapasów wynikającym z ksiąg rachunkowych.
Wyłączone z tej możliwości są jednak towary nieobjęte bieżącą ewidencją księgową, odpisywane w ciężar kosztów w momencie zakupu na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości. Towary objęte tego rodzaju uproszczeniem podlegają obowiązkowo spisowi na ostatni dzień roku obrotowego.
Z treści pytania wynika, że jednostka skorzystała z możliwości przewidzianych w art. 26 ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości i zakończyła czynności spisowe towarów 10 stycznia 2020 r. W wyniku tego spisu ujawnione jednak zostały różnice w postaci nadwyżki towarów, których przyczyną były błędy w ewidencji ich rozchodu.
Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice pomiędzy stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach, stosownie do art. 27 ust. 2 ustawy o rachunkowości, trzeba wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji. Zatem zapisy księgowe związane z ujawnieniem nadwyżki towarów oraz jej rozliczeniem jednostka powinna ująć w księgach rachunkowych 2019 r. Zapisów tych należałoby dokonać jeszcze przed zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy, najpóźniej do 25 marca 2020 r. Termin ten wyznacza art. 24 ust. 5 ustawy o rachunkowości. Ustalając bowiem graniczną datę rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych bierze się pod uwagę przepisy odnoszące się do bieżącego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Księgi te, stosownie do art. 24 ust. 5 ustawy, uznaje się za prowadzone bieżąco m.in. wtedy, gdy zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej są sporządzane za rok obrotowy nie później niż do 85. dnia po dniu bilansowym. W przypadku sprawozdania finansowego za 2019 r. ostatecznym terminem na przygotowanie tego zestawienia jest więc 25 marca 2020 r. Do tego też dnia należy rozliczyć różnice inwentaryzacyjne za 2019 r. Rozliczenia różnic dokonuje się na podstawie protokołu weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych zatwierdzonego przez kierownika jednostki.
Ujawnioną w wyniku spisu z natury nadwyżkę towarów należy wycenić w cenach przyjętych do ewidencji towarów w jednostce. Wartość nadwyżki ujmuje się na zwiększenie wartości towarów w korespondencji z kontem "Rozliczenie nadwyżek". Sposób rozliczenia nadwyżki uzależniony jest od wyników postępowania wyjaśniającego. Jeśli nadwyżka towarów wynika z błędów popełnionych w ewidencji rozchodu towarów i nie ma możliwości jej skompensowania z niedoborem, gdyż takiego nie stwierdzono, to tak zwaną nadwyżkę pozorną, można odnieść na zmniejszenie kosztów sprzedaży towarów.
|
Ewidencja księgowa ujawnienia i rozliczenia pozornej nadwyżki towarów
|
| ||||||||||||
|
||||||||||||
