Podatek od nieruchomości oraz obowiązki z nim związane, tj. ustalanie jego wysokości, terminy płatności i inne, reguluje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1785 ze zm.).
| Przedmiot i podstawa opodatkowania | |||||||||||||||||||
| Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Podstawę opodatkowania stanowi:
|
|||||||||||||||||||
| Podmioty obowiązane do zapłaty podatku od nieruchomości | |||||||||||||||||||
Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
Uwaga: Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach. |
|||||||||||||||||||
| Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego | |||||||||||||||||||
| Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Przy czym, jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona, albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.
Uwaga: Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek. |
|||||||||||||||||||
| Zasady i częstotliwość opłacania podatku od nieruchomości | |||||||||||||||||||
Osoby fizyczne:
|
Osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe:
|
||||||||||||||||||
|
Uwaga: Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub spółek nieposiadających osobowości prawnej, z wyjątkiem osób tworzących wspólnotę mieszkaniową, osoby fizyczne składają deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłacają podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne. |
|||||||||||||||||||
| Kwotę podatku od nieruchomości płatnego w miesięcznych ratach można rozliczać w czasie za pośrednictwem konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów". |
Obowiązek opłacania podatku od nieruchomości w miesięcznych ratach, w terminach do 15. każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia, mają m.in. osoby prawne, jednostki organizacyjne i spółki niemające osobowości prawnej.
Podatek od nieruchomości powinien być zarachowany zgodnie z zasadą memoriału, do ksiąg rachunkowych tego roku obrotowego którego dotyczy, bez względu na termin zapłaty. Ponadto, w odniesieniu do kosztów poniesionych z góry, co może również mieć miejsce w przypadku podatku od nieruchomości, a także wtedy, gdy kwota tego podatku stanowi dla jednostki znaczącą wartość, należy uwzględnić art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości, tzn. dokonywać czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, gdy dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych.
 |
Stawki podatku od nieruchomości podajemy w serwisie www.wskazniki.gofin.pl zakładce Inne podatki i opłaty |
Zasadniczo, kwotę podatku od nieruchomości nalicza się i wykazuje w deklaracji w wysokości za cały rok kalendarzowy. Roczną kwotę podatku odnosi się w księgach rachunkowych w ciężar kosztów działalności operacyjnej na konto 40-3 "Podatki i opłaty", a w przypadku ewidencji na kontach zespołu 5 na konto 55 "Koszty zarządu". Jeżeli kwota podatku od nieruchomości znacząco wpływa na wynik finansowy bieżącego okresu (miesiąca), jednostka rozlicza ten wydatek w czasie za pomocą konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów".
Sposób ewidencji czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów zależy od przyjętego przez jednostkę schematu rozliczania kosztów, co przedstawia poniższa tabela.
| Rodzaj ewidencji kosztów | Koszt wynikający z dowodu księgowego | Zaliczenie kosztu do rozliczenia w czasie | Zarachowanie kosztu do okresu, którego dotyczy | ||||||||||||
| Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4 |
|
|
|
||||||||||||
| Jednostka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 |
|
|
|
||||||||||||
| Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 |
|
|
|||||||||||||
| Możliwe jest również księgowanie miesięcznej raty podatku od nieruchomości bezpośrednio w koszty w miesiącu, którego rata dotyczy bez wcześniejszego ujmowania na koncie 64-0, jako kosztu podlegającego rozliczeniu w czasie. |
Ewidencja podatku od nieruchomości będzie wówczas przebiegać następująco:
| 1) zapłata miesięcznej raty podatku od nieruchomości: |
| - Wn konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne", - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący", |
| 2) miesięczna rata podatku od nieruchomości: |
| - Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty" lub 55 "Koszty zarządu", - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne". |
Przykład
Podatek od nieruchomości ujmowany comiesięcznie bezpośrednio na koncie kosztów
I. Założenia:
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. WB - zapłata podatku od nieruchomości za styczeń 2018 r.: 9.300 zł : 12 mc-y = | 775 zł | 22-3 | 13-0 |
| 2. PK - kwota podatku od nieruchomości za styczeń 2018 r.: | |||
| a) zaliczenie podatku w ciężar kosztów zespołu 4 | 775 zł | 40-3 | 22-3 |
| b) księgowanie równoległe na kontach zespołu 5 | 775 zł | 55 | 49 |
III. Księgowania:
| Podatek od nieruchomości, którego jednostka jest płatnikiem, niestanowiący znaczącej kwoty, można ująć jednorazowo w ciężar kosztów działalności operacyjnej. |
Jeśli kwota podatku od nieruchomości jest nieistotna z punktu widzenia jednostki, to znaczy nie wpłynie w negatywny (ujemny) sposób na przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki, to całą kwotę podatku można zaksięgować jednorazowo w ciężar kosztów, zapisem:
| - Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty" lub 55 "Koszty zarządu", - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne", |
| oraz równolegle (w przypadku ewidencji kosztów na kontach zespołu 4 i 5): |
| - Wn konto 55 "Koszty zarządu", - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów". |
Decyzję o sposobie ujmowania podatku od nieruchomości w księgach rachunkowych podejmuje kierownik jednostki, mając na uwadze poziom istotności, który jednostka określa samodzielnie w polityce (zasadach) rachunkowości.
Przykład
Podatek od nieruchomości ujęty jednorazowo na koncie kosztów
I. Założenia:
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. PK - podatek od nieruchomości za 2018 r. | 250 zł | 40-3 | 22-3 |
| 2. WB - uregulowanie zobowiązania z tytułu podatku | 250 zł | 22-3 | 13-0 |
III. Księgowania:
| ||||||||||||
|
||||||||||||
