Spółka z o.o. cztery lata temu planowała dokonać modernizacji budynku, co wymagało opracowania stosownego projektu dotyczącego przebudowy. Do chwili obecnej nie podjęła żadnych prac i prawdopodobnie ich nie podejmie w najbliższym czasie. Jak bilansowo i podatkowo rozliczyć koszty niezrealizowanego projektu budowlanego, którego wartość ujęto na koncie "Środki trwałe w budowie"?
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o rachunkowości, środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego stanowią środki trwałe w budowie. W księgach rachunkowych figurują one na koncie 08 "Środki trwałe w budowie".
Koszty ulepszenia (tu: modernizacji) obejmują m.in. wydatki poniesione na dokumentację projektową. Tak więc do czasu podjęcia ostatecznej decyzji co do kontynuowania modernizacji wydatek na zakup usług projektowych powinien pozostawać na koncie 08.
Jeśli jednostka podjęła decyzję o czasowym wstrzymaniu modernizacji środka trwałego, zakładając jednocześnie, że w przyszłości dokończy tę przebudowę, to koszty zgromadzone na koncie 08 "Środki trwałe w budowie" może pozostawić na tym koncie. |
W przypadku gdy prace są dłużej wstrzymywane, to wskazane jest dokonanie w odpowiedniej wysokości odpisu aktualizującego. Przepis art. 28 ust. 7 ustawy o rachunkowości stanowi, że gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub całości przewidywanych korzyści ekonomicznych, uzasadnia to dokonanie w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych odpisu aktualizującego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych. W przypadku środków trwałych w budowie odpisu tego można dokonać, zapisem:
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne", - Ma konto 08 "Środki trwałe w budowie" (w analityce: Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych w budowie). |
Odpis aktualizujący dotyczy także dokumentacji, pozwolenia itp., których wykorzystania z uwagi np. na brak środków czy niecelowość modernizacji nie przewiduje się w najbliższych latach.
Jeżeli za jakiś czas utworzony odpis okaże się zbędny (w związku z ustaniem przyczyny, dla której został utworzony), kwotę odwróconego odpisu zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych, zapisem:
- Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie" (w analityce: Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych w budowie), - Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". |
Przykład
I. Założenia:
II. Dekretacja:
Opis operacji | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
1. PK - odpis aktualizujący wartość środka trwałego w budowie | 5.000 zł | 76-1 | 08 |
III. Księgowania:
Jeżeli jednostka podjęła decyzję o zaniechaniu modernizacji środka trwałego i postawieniu jej w stan likwidacji, to na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowości, koszty zgromadzone na koncie 08 odnosi się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, zapisem:
|
Odpisanie w pozostałe koszty operacyjne nakładów poniesionych na modernizację środka trwałego, które nie spowodują już w przyszłości wpływu do jednostki korzyści ekonomicznych, powinno nastąpić nie później niż do końca roku obrotowego, w którym jednostka podjęła decyzję o zaniechaniu budowy.
Należy także odróżnić postawienie środka trwałego w budowie w stan likwidacji oraz jego fizyczną likwidację. Może bowiem wystąpić sytuacja, że decyzja o likwidacji rozpoczętej modernizacji środka trwałego zostanie podjęta, natomiast fizyczna likwidacja z różnych przyczyn nastąpi w terminie późniejszym. Do czasu fizycznej likwidacji wartość likwidowanego środka trwałego w budowie wprowadza się na pozabilansowe konto 09. Podstawę do wyksięgowania z konta 09 stanowi protokół likwidacyjny.
Przykład
I. Założenia:
II. Dekretacja:
Opis operacji | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
1. PK - wyksięgowanie nakładów poniesionych na projekt przebudowy budynku | 16.000 zł | 76-1 | 08 |
III. Księgowania:
Wstrzymanie zadania inwestycyjnego, skutkujące jego ostatecznym zaniechaniem, może nastąpić z różnych powodów. Niezależnie jednak od przyczyny rezygnacji z kontynuacji inwestycji, przedsiębiorca, który podejmie taką decyzję, w ustawowo określonych okolicznościach ma możliwość obciążenia nakładami poniesionymi na jej realizację firmowych kosztów uzyskania przychodów.
Na podstawie art. 22 ust. 5e updof oraz art. 15 ust. 4f updop, koszty zaniechanych inwestycji (środków trwałych w budowie) są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji.
Przez likwidację należy rozumieć ich fizyczne unicestwienie, następujące w wyniku wyburzenia czy rozbiórki. Nie spełnia więc tego warunku wydanie decyzji skutkującej jedynie wstrzymaniem (nawet trwałym) prowadzonych robót. Jednak nawet uznając, że likwidacja zaniechanych inwestycji powinna mieć wymiar fizyczny trzeba pamiętać, że dotyczy tylko tych sytuacji, w których inwestycje uzyskają określony etap zaawansowania, czyli pewien wymiar fizyczny. Nie ma to natomiast zastosowania w odniesieniu do dotyczącej jej dokumentacji (np. projektowej, technicznej). Tu wystarczające do uznania kosztów sporządzenia lub nabycia takiej dokumentacji za koszty podatkowe jest podjęcie decyzji o trwałym i definitywnym odstąpieniu od dalszego prowadzenia zadania inwestycyjnego. Jej zniszczenie pozbawiłoby bowiem podatnika możliwości udowodnienia faktycznego poniesienia kosztu w celu osiągnięcia przychodów.
Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 lutego 2013 r., nr ILPB3/423-445/12-4/KS.
|