Kartą płatniczą jest karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu (art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych - Dz. U. nr 169, poz. 1385 ze zm. - w związku z art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe - Dz. U. z 2002 r. nr 72, poz. 665 ze zm.).
Za pomocą kart płatniczych mogą być regulowane zobowiązania pieniężne, pobierane środki pieniężne z bankomatu, jak również w jednostce dokonującej sprzedaży regulowane na jej rzecz należności.
Regulować można zarówno wydatki krajowe, np. zakup towarów, materiałów, usług, jak i zagraniczne, np. podczas zagranicznych podróży służbowych. W zależności od tego, kto dokonuje płatności kartą, rozliczenie przeprowadzonych transakcji można prowadzić na koncie:
a) 23-4 "Pozostałe rozrachunki z pracownikami z tytułu płatności kartami" - dla pracowników,b) 24 "Pozostałe rozrachunki - z właścicielami (wspólnikami) z tytułu płatności kartami" - dla właścicieli.
W przypadku zapłaty kartą płatniczą zobowiązanie wobec kontrahenta jest już uregulowane w dniu zakupu, dlatego w księgach rachunkowych na koncie dostawcy - konto 21 "Rozrachunki z dostawcami" nie powinno figurować żadne saldo. Saldo będzie natomiast wykazywane na koncie 23-4 lub 24 - aż do momentu rozliczenia transakcji przez bank.
Drobne zakupy bezpośrednio odnoszone w koszty mogą być księgowane z pominięciem konta 21 i konta 30 "Rozliczenie zakupu" - jeśli jednostka takie konto prowadzi. Natomiast większe dostawy wskazane jest księgować przez konto 21, gdyż mogą być np. przypadki niezgodności dostawy z zamówieniem czy późniejsza realizacja wydania towarów (materiałów), czy też reklamacja, wówczas to powstanie saldo na rozrachunku z kontrahentem podlegające monitorowaniu, wykazywaniu w bilansie i analizowaniu przez pracowników księgowości.
Przykład 1. W maju 2012 r. pracownik zakupił towary handlowe o wartości 6.150 zł (w tym VAT 1.150 zł, który podlega odliczeniu), za które zapłacił kartą płatniczą.Operację tę zaksięgowano:2. Także właściciel jednostki dokonał płatności kartą płatniczą za zakupione w sklepie materiały biurowe o wartości wynikającej z przedłożonej faktury VAT - 393,60 zł (w tym VAT 73,60 zł, który podlega odliczeniu). |
Ujęcie na kontach:
Dodajmy, że w przypadku zagranicznych płatności dokonywanych kartą płatniczą należy dokonać odpowiedniego przeliczenia tych transakcji na złotówki. Szczegółowo o tym, jakie w tym przypadku kursy walut należy zastosować, pisaliśmy m.in. w Biuletynie Informacyjnym nr 6 z 20 lutego 2012 r., w artykule pt. "Zapłata kartą firmową podczas zagranicznej podróży służbowej".
Pobranie gotówki z bankomatu do kasy
Jeśli za pomocą karty płatniczej pobierana jest gotówka z bankomatu do kasy jednostki, operację taką można ewidencjonować za pomocą konta 13-9 "Środki pieniężne w drodze".
Wypłata gotówki z bankomatu i przyjęcie jej do kasy księguje się:
- Wn konto 10 "Kasa" i Ma konto 13-9. |
Natomiast obciążenie przez bank rachunku bankowego pobraną gotówką można zaewidencjonować:
- Wn konto 13-9 i Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący". |
Jeśli przy pobraniu gotówki z bankomatu bank pobrał prowizję, w księgach rachunkowych obciąża się jej kwotą koszty działalności operacyjnej:
- Wn konto 40-2 "Usługi obce - prowizje" i Ma konto 13-0. |
Przyjęcie zapłaty kartą płatniczą
W sytuacji, gdy należności z tytułu sprzedaży są regulowane za pomocą kart płatniczych, osiągnięty z tego tytułu utarg można ewidencjonować na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki - należności opłacone kartami płatniczymi" lub koncie 13-9 "Środki pieniężne w drodze". Rozliczenie tego utargu nastąpi dopiero z chwilą faktycznego wpływu środków pieniężnych na rachunek bankowy jednostki.
Jednostka, która umożliwia kontrahentom dokonywanie płatności za pomocą kart płatniczych, obciążana jest prowizją za użytkowanie terminala do kart płatniczych przez jednostkę pośredniczącą w obsłudze tego typu płatności. Prowizja ta - na podstawie otrzymanej faktury VAT - obciąża koszty jej działalności operacyjnej i jest ewidencjonowana na koncie 40-2 "Usługi obce - prowizje".
Ponieważ prowizje te najczęściej pobierane są przez pośrednika z utargu, na rachunek bankowy jednostki wpływa kwota pomniejszona o pobraną prowizję.
Przykład 1. W maju 2012 r. wartość sprzedaży w jednostce handlowej wyniosła 36.900 zł (w tym VAT należny 6.900 zł), z czego należność w kwocie: |
Powyższe zaksięgowano następująco:
| ||||||||||||
|
||||||||||||
