Oskładkowanie i opodatkowanie kwoty dofinansowania szkolenia okresowego kierowców

Pracodawca dofinansował szkolenie okresowe kierowców. Czy kwotę dofinansowania należy oskładkować i opodatkować?

Szkolenie okresowe kierowców stanowi formę podnoszenia kwalifikacji zawodowych, przez co jego dofinansowanie korzysta z wyłączenia z podstawy obliczania składek ZUS oraz zaliczek na podatek dochodowy.

Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych, zgodnie z art. 103¹ K.p., należy rozumieć zdobywanie lub uzupełnianie przez pracownika wiedzy i umiejętności, z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą. W przypadku kierowców w definicji tej mieszczą się wszelkiego rodzaju kursy i szkolenia, począwszy od zdobywania kolejnych kategorii prawa jazdy, poprzez uzyskiwanie lub odnawianie uprawnień na przewóz ładunków niebezpiecznych (ADR), po szkolenia okresowe kierowców. Obowiązek okresowego odnawiania uprawnień przez zawodowych kierowców wykonujących przewóz drogowy jest o tyle wyjątkowy, że przewoźnicy, zgodnie z art. 39l ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1414 ze zm.) muszą kierować ich na szkolenia okresowe w odpowiednich terminach oraz przechowywać świadectwa kwalifikacji zawodowych potwierdzające odbycie szkoleń, ale nie muszą już pokrywać kosztu takich szkoleń odbywanych przez kierowców. Koszt taki ciąży bezpośrednio na pracownikach, którzy nie mogą domagać się od pracodawcy zwrotu wydatkowanych na ten cel kwot. Pracodawcy mogą jednak, zgodnie z art. 39l ust. 2 ustawy o transporcie drogowym, pokryć częściowo lub w całości koszt szkoleń odbywanych obowiązkowo przez kierowców.

Biorąc pod uwagę ustawowy obowiązek kierowania przez pracodawcę zatrudnionych w jego firmie kierowców na szkolenia okresowe spełniona jest z pewnością przesłanka podnoszenia kwalifikacji z inicjatywy pracodawcy, zgodnie z art. 103¹ K.p. Uwzględniając z kolei wynikające z art. 103³ K.p. prawo pracodawcy przyznania podnoszącym kwalifikacje zawodowe pracownikom dodatkowych świadczeń, obejmujących m.in. opłaty za kształcenie, należy stwierdzić, że w zakresie powyższego przepisu będzie się w tym przypadku mieściło także sfinansowanie szkolenia okresowego.

Z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o pdof wynika, że w przypadku pracowników wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych przez pracodawcę, zgodnie z odrębnymi przepisami, na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego. Zatem ponoszone przez pracodawcę opłaty za szkolenia odbywane przez pracowników, w tym szkolenia okresowe kierowców, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie są one również oskładkowane. Na podstawie § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. poz. 1106 ze zm.), w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie uwzględnia się świadczeń przyznanych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracowników, z wyłączeniem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych. Powołany wyżej przepis rozporządzenia składkowego, zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej, ma również zastosowanie przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Firma spedycyjna zatrudnia kierowców z kategorią prawa jazdy C1, C1+E, C, C+E. W związku z upływem terminu ważności posiadanych przez nich świadectw zawodowej kwalifikacji pracownicy ci uczęszczali na szkolenie okresowe kierowców, za które sami zapłacili. Na wniosek kierowców pracodawca wyraził zgodę na częściowy zwrot kosztów tego szkolenia, tj. po 200 zł na osobę. Ponieważ kwota ta stanowi udział pracodawcy w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych przez kierowców, korzysta ze zwolnienia zarówno z podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.