Kiedy odwołanie od decyzji można złożyć po terminie?

Podatnik, który nie zgadza się z decyzją wydaną przez urząd skarbowy, ma dwa tygodnie na wniesienie odwołania. Niedotrzymanie tego terminu oznacza w zasadzie utratę szansy na weryfikację niekorzystnego rozstrzygnięcia, chyba że spóźnienie nie było zawinione.

Termin na odwołanie

Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne. Od decyzji naczelnika urzędu skarbowego można odwołać się do dyrektora izby skarbowej.

Odwołanie trzeba złożyć - za pośrednictwem urzędu skarbowego - w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji adresatowi. Stanowi tak art. 223 § 2 Ordynacji podatkowej. Doręczenia nie należy przy tym rozumieć wyłącznie jako odebrania pisma osobiście przez adresata (patrz tabela).

Termin wniesienia odwołania oblicza się z zachowaniem następujących reguł. Dnia, w którym miało miejsce doręczenie decyzji, nie uwzględnia się w wyliczeniach. Termin upływa ostatniego z wyznaczonej liczby dni o północy. Uwzględnia się dni zarówno robocze, jak i wolne od pracy. Jeżeli jednak ostatni dzień tak ustalonego terminu wypada w sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy, przesuwa się on na następny dzień po dniu lub dniach wolnych. Odwołanie od decyzji można więc złożyć - nie narażając się na zarzut nieterminowości - jeszcze pierwszego dnia po przerwie weekendowej lub świątecznej.

Niezawinione spóźnienie

Skuteczne wniesienie odwołania po terminie jest możliwe tylko wtedy, gdy termin ten zostanie przywrócony. Przewiduje to art. 162 Ordynacji podatkowej.

Postępowanie w sprawie przywrócenia terminu prowadzone jest na wniosek zainteresowanego. Kluczowe znaczenie ma uprawdopodobnienie przez niego braku winy w niezłożeniu odwołania na czas. Wnioskodawca powinien wykazać, że nie dotrzymał terminu wskutek zdarzenia niezależnego od jego woli, a jednocześnie przy dołożeniu największej staranności nie był w stanie przezwyciężyć powstałej przeszkody. Choćby lekkie niedbalstwo wyklucza przywrócenie terminu.

Podatnicy często tłumaczą się chorobą i przedstawiają zwolnienia lekarskie. Aby jednak było to powodem przywrócenia terminu do wniesienia odwołania, trzeba uprawdopodobnić, że rodzaj niedyspozycji całkowicie wykluczał złożenie pisma w odpowiednim czasie, a nie było możliwe skorzystanie z pomocy osób trzecich (por. wyrok NSA z dnia 6 sierpnia 2015 r., sygn. akt II FSK 1612/13). Choroba profesjonalnego pełnomocnika również nie zawsze jest usprawiedliwieniem. Zawinienie tych, którym zleciło się prowadzenie swoich spraw, traktuje się bowiem na równi z własnymi zaniedbaniami. Osoba, która zawodowo zajmuje się reprezentowaniem podatników, powinna natomiast zabezpieczyć interesy swoich klientów na wypadek nagłych zdarzeń. Przywrócenie terminu nie wchodzi w rachubę, jeżeli pełnomocnik miał możliwość ustanowienia substytuta, ale tego nie zrobił (por. wyrok NSA z dnia 25 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3937/13). Dobrym pomysłem nie jest również zrzucenie winy na nieobecność osoby upoważnionej do odbioru korespondencji. Firmy ponoszą pełną odpowiedzialność za organizację swojej obsługi biurowo-administracyjnej. Jeżeli nie zabezpieczą w siedzibie właściwego miejsca do pozostawiania korespondencji, tym samym wykazują się niestarannością w dbaniu o własne interesy (por. wyrok NSA z dnia 19 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 2512/13).

Wniosek i odwołanie

Podanie o przywrócenie terminu trzeba wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Wraz z wnioskiem składa się odwołanie.

Niedołączenie odwołania do podania o przywrócenie terminu traktowane jest jako brak formalny. Takie uchybienie uniemożliwia przystąpienie do załatwienia sprawy, odniesienie się do żądania zawartego w piśmie i wydanie rozstrzygnięcia. Najpierw jednak musi być wdrożona procedura usunięcia braków. Podatnik powinien więc otrzymać wezwanie do dostarczenia "brakującego" odwołania w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Dopiero niezastosowanie się do tego wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku o przywrócenie terminu bez rozpatrzenia.

Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji wydanej przez urząd skarbowy rozpatruje dyrektor izby skarbowej. Postanowienie wydane w tej sprawie jest ostateczne. Nie przysługuje na nie zażalenie. Można natomiast wnieść na nie - jako rozstrzygnięcie kończące postępowanie - skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.)