Zwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących określone w rozporządzeniu w sprawie zwolnień obowiązują od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r.
W 2023 r. wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych dla podatników kontynuujących działalność - analogicznie, jak w ubiegłym roku - pozostaje na poziomie 20.000 zł. W przypadku podatników rozpoczynających sprzedaż w trakcie roku podatkowego, limit 20.000 zł określany jest w proporcji do okresu jej wykonywania. Z kolei podatnicy rozpoczynający po dniu 31 grudnia 2021 r. sprzedaż na rzecz ww. osób, zwolnieni są z ewidencjonowania w danym roku podatkowym, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczy w danym roku, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, kwoty 20.000 zł. Przy obliczaniu wartości sprzedaży o której mowa, nie uwzględnia się należnego podatku VAT (§ 3 ust. 5 ww. rozporządzenia w sprawie zwolnień).
Przy czym, podatnik, który w poprzednim roku był zobowiązany do ewidencjonowania obrotów przy zastosowaniu kasy lub przestał spełniać warunki do zwolnienia z tego obowiązku, nie może korzystać ze zwolnienia ze względu na limit wartości sprzedaży.
W 2023 r. nie zmieniły się również regulacje w zakresie czynności, które nie są wliczane do wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia z kas. W myśl § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień do limitu wartości sprzedaży, nie są wliczane czynności, o których mowa w poz. 35 i poz. 47 załącznika do rozporządzenia. Mowa tu jest o dostawie nieruchomości (poz. 35) oraz dostawie towarów i świadczeniu usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym zaliczane są przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą (poz. 47).
| Przykład
Podatnik rozpoczął działalność handlową 9 stycznia 2023 r. W dniu 12 stycznia br. dokonał pierwszej sprzedaży na rzecz osoby fizycznej. Wartość sprzedaży uprawniającą do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania powinien wyliczyć według następującego wzoru: A = B × C/D gdzie:
Z wyliczenia wynika, iż limit wynosi 19.397,26 zł. |
Przy wyliczaniu powyższej kwoty należy pamiętać, aby uwzględnić również sprzedaż towarów i usług, które na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień - jako wymienione w załączniku do rozporządzenia - zostały przedmiotowo zwolnione z obowiązku ewidencjonowania.
Jeżeli w 2023 r. podatnik korzysta ze zwolnienia z ewidencjonowania, lecz w trakcie roku wartość sprzedaży dla osób prywatnych przekroczy kwotę 20.000 zł (lub limit liczony proporcjonalnie do okresu wykonywania sprzedaży w 2023 r. - jeżeli w tym roku podatnik rozpocznie sprzedaż dla ww. podmiotów), zwolnienie straci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wartość sprzedaży przekroczyła ww. limit (§ 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia).
| Przykład
Załóżmy, że u podatnika, o którym mowa w poprzednim przykładzie, w maju 2023 r. wartość sprzedaży dla osób prywatnych przekroczy kwotę 19.397,26 zł. Podatnik będzie musiał stosować kasę rejestrującą od 1 sierpnia 2023 r., tj. po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym limit został przekroczony (§ 5 ust. 2 rozporządzenia). Przy czym ewidencjonowanie tej sprzedaży będzie musiał rozpocząć wyłącznie w kasie/drukarce on-line, bowiem z dniem 31 grudnia 2022 r. upłynął termin wydawania potwierdzeń o spełnieniu funkcji i warunków technicznych dla kas z elektronicznym zapisem kopii (przy założeniu, że prowadzona ewidencja sprzedaży nie będzie wymagała używania kas o zastosowaniu specjalnym). |
W myśl § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie zwolnień, zwalnia się do końca 2023 r. podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług zwolnionych z ewidencjonowania, wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia (poz. 1-33) w przypadku, gdy w poprzednim roku podatkowym udział sprzedaży z tytułu tej dostawy w całkowitej sprzedaży podatnika (zwanym "udziałem procentowym sprzedaży") realizowanym na rzecz podmiotów wymienionych w art. 111 ust. 1 ustawy, był wyższy niż 80%.
Zaznaczyć przy tym należy, że zwolnienie to nie ma zastosowania, w przypadku podatników, którzy w pierwszym lub drugim półroczu poprzedniego roku podatkowego osiągnęli udział procentowy sprzedaży równy 80% lub niższy niż 80%, co wynika z § 3 ust. 3 rozporządzenia.
Warto podkreślić, że do wyliczenia współczynnika przyjmuje się wyłącznie wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych, co oznacza, że w proporcji tej nie jest uwzględniana sprzedaż dokonywana na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
| Przykład
Prywatna szkoła języków obcych poza działalnością edukacyjną prowadzi także działalność handlową (sprzedaż podręczników). Za rok 2022 sprzedaż na rzecz osób fizycznych wyniosła ogółem 290.000 zł, w tym działalność edukacyjna - 240.000 zł i działalność handlowa - 50.000 zł. Usługi w zakresie edukacji PKWiU ex 85 (z wyjątkami, które nie mają jednak zastosowania w opisywanym przykładzie) są zwolnione z ewidencjonowania do 31 grudnia 2023 r. na podstawie poz. 30 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień. Wyliczenie proporcji, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 3 przedstawia się następująco: 240.000 zł/290.000 zł × 100% = 82,76%. Ustalono ponadto, że proporcja ta w pierwszym półroczu 2022 r. wyniosła 85%, a w drugim - 83%. Tak więc w tych okresach udział usług zwolnionych w ogólnej sprzedaży był wyższy niż 80%, w związku z czym szkoła od 1 stycznia 2023 r. może korzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania w zakresie całej działalności. |
Należy jednak pamiętać, że podatnicy, którzy w prowadzonej działalności gospodarczej korzystają ze zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego, po zakończeniu każdego półrocza muszą dokonać ponownego przeliczenia struktury sprzedaży.
Jeżeli w wyniku tego przeliczenia okaże się, że udział procentowy sprzedaży w danym półroczu będzie niższy lub równy 80%, to podatnik powinien rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży przy zastosowaniu kasy fiskalnej po upływie dwóch miesięcy, licząc od końca półrocza danego roku podatkowego, w którym podatnik korzysta z tego zwolnienia (§ 5 ust. 3 rozporządzenia).
Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia, w przypadku podatników rozpoczynających sprzedaż po 31 grudnia 2021 r., zwolnienie podmiotowe przysługuje, jeżeli przewidywany przez podatnika udział procentowy sprzedaży:
a) za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności,
b) za okres do końca roku, w przypadku gdy okres wykonywania tych czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy
- będzie wyższy niż 80%.
Jak wynika jednak z § 5 ust. 4 ww. rozporządzenia podatnicy korzystający ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 4 lit. a), tracą prawo do tego zwolnienia po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym upłynął okres pierwszych sześciu miesięcy sprzedaży, jeżeli udział procentowy sprzedaży w tym okresie jest równy albo niższy niż 80%.
| Przykład
Zakładamy, że podatnik w lutym 2023 r. rozpocznie prowadzenie działalności w zakresie usług ubezpieczeniowych oraz dodatkowo będzie zajmował się sprzedażą towarów na rzecz osób prywatnych. Usługi ubezpieczeniowe wymienione są w poz. 24 załącznika do rozporządzenia ("Usługi finansowe i ubezpieczeniowe" PKWiU 64-66), jako czynności zwolnione z ewidencjonowania, natomiast sprzedaż towarów nie podlega temu zwolnieniu. Podatnik przewiduje, iż wartość sprzedaży usług ubezpieczeniowych planowanych do zrealizowania do końca roku, będzie wyższa niż 80% całej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W związku z tym nie ma on obowiązku instalowania kasy rejestrującej. Jeśli rozliczenie pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności, wykaże, że udział procentowy sprzedaży będzie równy lub niższy niż 80%, to podatnik będzie musiał rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży towarów na kasie od 1 października 2023 r. Wskazać przy tym należy, że podatnik nie będzie musiał rejestrować sprzedaży usług ubezpieczeniowych na kasie, ponieważ na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień, usługi te zwolnione są przedmiotowo z ewidencjonowania do końca 2023 r. |
W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia na mocy § 3 ust. 1 pkt 4 lit. b), u których udział procentowy sprzedaży za okres do końca roku podatkowego jest równy albo niższy niż 80%, zwolnienie straci moc po upływie dwóch miesięcy od zakończenia tego roku podatkowego (§ 5 ust. 5 rozporządzenia).
| Przykład
Zakładamy, że podatnik w sierpniu 2023 r. rozpocznie świadczenie usług w zakresie czynności notarialnych przede wszystkim na rzecz podmiotów gospodarczych oraz w niewielkim zakresie dla osób fizycznych. Ponadto, będzie dokonywał sprzedaży drobnych artykułów biurowych głównie na rzecz osób fizycznych. "Czynności notarialne" (bez względu na symbol PKWiU) wymienione są w poz. 27 załącznika do rozporządzenia, jako czynności zwolnione z ewidencjonowania, natomiast sprzedaż towarów nie podlega temu zwolnieniu. Podatnik przewiduje, iż wartość sprzedaży ww. usług (świadczonych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej) planowanych do zrealizowania do końca roku, będzie wyższa niż 80% całej sprzedaży na rzecz tych osób. W związku z tym, nie będzie miał on obowiązku instalowania kasy rejestrującej. |
W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia, do dnia 31 grudnia 2023 r. bez względu na wartość sprzedaży i bez względu na to, czy podatnik stosuje już kasy do ewidencjonowania innych czynności - zwolniona z rejestracji w kasie jest sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.
Przy czym, w odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w tym załączniku zwolnienie, o którym mowa powyżej stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).
W pozycjach od 1 do 33 załącznika, usługi i towary określone są według symboli Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a termin "ex" przy usługach oznacza, iż zwolnienie dotyczy wyłącznie danej usługi z danego grupowania.
Zwolnieniem tym w dalszym ciągu objęte są m.in.:
W § 4 rozporządzenia (analogicznie, jak było do końca 2022 r.) zawarto katalog czynności, do których nie mają zastosowania zwolnienia określone w § 2 i § 3 rozporządzenia.
Obowiązkiem ewidencjonowania bez względu na wartość sprzedaży w dalszym ciągu podlega m.in.:
W 2023 r. utrzymano również m.in. zasadę, że jeśli przedmiotem transakcji objętych poz. 50 i 51 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień (tj. dostaw towarów i świadczenie usług rozliczanych w procedurze unijnej i nieunijnej oraz sprzedaży na odległość towarów importowanych, rozliczanej w procedurze importu), będą towary lub usługi wymienione w § 4 tego rozporządzenia, nie ma zastosowania bezwzględny obowiązek prowadzenia ewidencji.
Co jest istotne, katalog czynności wyłączonych ze zwolnień został rozszerzony o usługi mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej) - § 4 ust. 1 pkt 2 lit. m) rozporządzenia w sprawie zwolnień.
Uwaga
Z dniem 1 lutego 2023 r. podatnicy świadczący usługi mycia, czyszczenia samochodów, w tym usługi automatycznych myjni będą podlegali obowiązkowi bezwzględnego ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Warto podkreślić, że ww. usługi będą mogły być ewidencjonowane za pomocą:
| ||||||||||||
|
||||||||||||
