| Prowadzę działalność gospodarczą jako czynny podatnik VAT (hurtownię spożywczą). Wraz z bratem, który również jest czynnym podatnikiem VAT, chcemy założyć spółkę cywilną i w ramach tej spółki świadczyć usługi budowlane. Czy założenie spółki oznacza, że będziemy musieli w ramach tej spółki rozliczać w zakresie VAT również czynności, które dotychczas wykonywaliśmy w ramach indywidualnych działalności? |
Podatnikami VAT - w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.
W art. 860 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) określono, iż przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Spółka cywilna jest jednostką nieposiadającą osobowości prawnej.
W świetle przepisów ustawy o VAT spółka cywilna (a nie jej wspólnicy) jest odrębnym podatnikiem VAT.
W przypadku działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej, w odniesieniu do spółki stosuje się w zasadzie takie same przepisy w zakresie rozliczania podatku VAT, jak w przypadku działalności prowadzonej przez innych podatników. Spółka cywilna może zatem korzystać ze zwolnienia z VAT ze względu na wartość sprzedaży, albo też być małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT. Może mieć prawo do pełnego odliczania VAT bądź odliczać VAT proporcjonalnie. Musi rozliczać podatek VAT według ustawowych reguł i ma prawo do odliczania podatku naliczonego w terminach wskazanych w ustawie o VAT.
Jeżeli zatem obaj wspólnicy prowadzić będą poza spółką również indywidualną działalność gospodarczą, to będą rozliczać odrębnie podatek VAT w spółce i w swojej indywidualnej działalności.
| Czy w limicie uprawniającym do zwolnienia z VAT przysługującym spółce cywilnej należy uwzględnić również sprzedaż dokonaną przez jednego ze wspólników spółki w ramach prowadzonej przez niego indywidualnej działalności gospodarczej? |
Fakt, iż poszczególni wspólnicy spółki cywilnej prowadzą odrębnie inną działalność gospodarczą, nie ma wpływu na możliwość korzystania przez spółkę z prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT. Spółka cywilna ma prawo korzystać ze zwolnienia z VAT na takich samych zasadach, jak każdy inny podatnik. Limit wartości sprzedaży uprawniający do zwolnienia podmiotowego z VAT wynosi 200.000 zł i bierze się tu pod uwagę wyłącznie wartość sprzedaży dokonanej przez spółkę a nie jej poszczególnych wspólników.
| Z końcem marca br. została zlikwidowana spółka cywilna będąca czynnym podatnikiem VAT. W ostatniej deklaracji spółka wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy. Spółka posiada zaległości w podatku VAT, jednak są one niższe niż kwota zwrotu wynikająca z rozliczenia. Czy należy złożyć do urzędu skarbowego odrębny wniosek o zaliczenie kwoty zwrotu na poczet zaległości i o zwrot pozostałej kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym? |
Zanim urząd skarbowy dokona zwrotu wykazanej przez spółkę w deklaracji nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, sprawdza z urzędu, czy podatnik posiada zaległości podatkowe (wraz z odsetkami) oraz bieżące zobowiązania podatkowe. Nie ma zatem potrzeby aby spółka, która posiada zaległości podatkowe składała do urzędu skarbowego wniosek o zaliczenie kwoty zwrotu na poczet tych zaległości. Urząd skarbowy sam dokonuje takiego zaliczenia, przy zastosowaniu reguł określonych w art. 55 § 2 i art. 62 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 111). W sytuacji gdy na spółce ciążą zobowiązania z różnych tytułów, a podatnik nie wskaże, na poczet którego z tych zobowiązań zaliczony ma być zwrot VAT, zostanie on zaliczony na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności.
Jeżeli kwota zwrotu wykazana w rozliczeniu będzie wyższa niż kwota zaległości podatkowych i odsetek od tych zaległości, różnica VAT zostanie zwrócona na rachunek bankowy spółki cywilnej.
| Siedziba spółki cywilnej mieści się w innej miejscowości niż mieszkają jej wspólnicy. Wspólnicy prowadzą również indywidualną działalność gospodarczą jako czynni podatnicy VAT. Czy JPK_V7M spółka powinna składać w urzędzie skarbowym właściwym według siedziby, czy według miejsca zamieszkania wspólników? |
W myśl art. 17 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu spółka cywilna będąca podatnikiem VAT rozliczająca podatek VAT miesięcznie składa deklaracje za okresy miesięczne (JPK_V7M) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu w urzędzie skarbowym właściwym według adresu swojej siedziby. Nie ma w tym przypadku znaczenia miejsce zamieszkania wspólników, pomimo, że wspólnicy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych rozliczać się mogą w innym urzędzie skarbowym niż spółka.
| Spółka cywilna będąca czynnym podatnikiem VAT zlikwidowała działalność gospodarczą w grudniu 2024 r. Obecnie żaden z jej wspólników nie prowadzi działalności gospodarczej. W wyniku porządkowania dokumentacji odnalezione zostały faktury zakupu ze stycznia 2024 r., dotyczące opodatkowanej działalności spółki, które nie były ujęte w rozliczeniu za ten okres. Czy wspólnicy mogą odzyskać podatek VAT z tych faktur? |
Po likwidacji działalności przez spółkę cywilną istnieje możliwość złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji VAT za okres, w którym spółka prowadziła działalność jako czynny podatnik VAT.
W art. 81 § 1a Ordynacji podatkowej wskazano, że osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, może skorygować uprzednio złożoną deklarację w zakresie wskazanym w art. 75 § 3a. Zgodnie z tym przepisem osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w momencie rozwiązania spółki, jest obowiązana złożyć równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty skorygowane zeznanie (deklarację) w zakresie zobowiązań spółki oraz umowę spółki aktualną na dzień rozwiązania spółki.
Oznacza to, że każdemu z byłych wspólników spółki cywilnej, która była podatnikiem VAT, przysługuje po jej likwidacji prawo do skorygowania deklaracji złożonej wcześniej przez spółkę, pod warunkiem że:
| Prowadzimy działalność gospodarczą ze wspólnikiem jako spółka cywilna od 2010 r. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. W kwietniu 2025 r. wspólnik zamierza wystąpić ze spółki. W jaki sposób w tej sytuacji powinniśmy rozliczyć podatek VAT? |
Wystąpienie wspólnika z dwuosobowej spółki cywilnej oznacza w praktyce jej likwidację, ponieważ nie ma możliwości aby istniała jednoosobowa spółka cywilna. Likwidacja spółki cywilnej wiąże się z obowiązkiem sporządzenia spisu z natury towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, a przy nabyciu których spółka odliczyła podatek naliczony. Spis ten sporządza się według stanu na dzień rozwiązania spółki. Z przepisu art. 14 ust. 5 ustawy o VAT wynika, że podatnicy mają obowiązek złożyć informację o dokonanym spisie z natury, a także o ustalonej na jego podstawie wartości i kwocie podatku należnego nie później niż w dniu złożenia deklaracji składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki.
W myśl art. 14 ust. 6 ustawy, obowiązek podatkowy w stosunku do towarów objętych spisem z natury powstaje w dniu rozwiązania spółki. Jeżeli zatem spółka zostanie rozwiązana w kwietniu, w deklaracji podatkowej za ten miesiąc należy wykazać podatek należny od spisu z natury.
Należy ponadto pamiętać o obowiązku złożenia formularza VAT-Z, który dla naczelnika urzędu skarbowego stanowi podstawę do wykreślenia spółki z rejestru jako podatnika VAT. Na złożenie formularza VAT-Z spółka ma 7 dni, licząc od dnia, w którym została zlikwidowana. Wynika to z art. 96 ust. 12 ustawy o VAT, zobowiązującego podatnika do poinformowania o zmianach zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym.
Byłym wspólnikom spółki cywilnej przysługuje na podstawie art. 14 ust. 9a ustawy o VAT prawo zwrotu różnicy podatku wykazanego w deklaracji podatkowej za okres, w którym spółka była podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Warunkiem otrzymania zwrotu jest złożenie deklaracji podatkowej wraz z:
a) umową spółki, aktualną na dzień rozwiązania spółki,
b) wykazem rachunków bankowych byłych wspólników w banku mającym siedzibę na terytorium kraju, lub rachunków byłych wspólników w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której są członkami, na które ma być dokonany zwrot różnicy podatku.
Zwrot ten dokonywany jest w proporcjach wynikających z prawa do udziału w zysku określonego w umowie spółki, a jeżeli z załączonej umowy nie wynikają te udziały, przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.
Warto dodać, że jeżeli po likwidacji spółki byli wspólnicy będą dokonywali sprzedaży towarów objętych spisem z natury, wówczas dostawa ta - na podstawie art. 14 ust. 7 ustawy o VAT - podlega zwolnieniu z VAT przez okres 12 miesięcy od dnia rozwiązania spółki. Warunkiem zwolnienia jest jednak rozliczenie podatku od towarów objętych spisem z natury.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
