Na podstawie art. 89a ust. 1 ustawy o VAT, podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwot podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności jest uprawdopodobniona wówczas, gdy nie zostanie ona uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Ustawodawca wyznaczył również ramy czasowe dla wierzyciela, który zamierza skorzystać z ulgi na złe długi. Z prawa do skorygowania podstawy opodatkowania i podatku należnego w ramach tej ulgi skorzystać można wówczas gdy od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły dwa lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
| Przykład
W lutym 2013 r. podatnik sprzedał towar spółce X i wystawił fakturę. Termin płatności należności wyznaczono na dzień 20 lutego 2013 r. Kontrahent nie uregulował jednak należności. W dniu 20 lipca 2013 r. upłynie 150 dni od wyznaczonego terminu płatności, w związku z czym podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi na złe długi. Prawo to będzie miał aż do końca 2015 r. |
Warunki umożliwiające skorzystanie przez wierzyciela z ulgi na złe długi są następujące:
1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
2) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
3) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Zgodnie z art. 89a ust. 3 ustawy o VAT, korekta podstawy opodatkowania i podatku należnego przez wierzyciela może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem, że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.
Oznacza to, że wierzyciel może skorygować podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym upłynął termin 150-dniowy, liczony od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekty takiej może dokonać pod warunkiem, że do dnia złożenia przez niego deklaracji za ten okres rozliczeniowy należność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.
| Przykład
Podatnik wystawił fakturę na rzecz firmy Alfa w dniu 1 lutego 2013 r. Na fakturze określono termin płatności na dzień 8 lutego 2013 r. Firma Alfa nie uregulowała należności z tej faktury. Jeżeli kwota ta nie zostanie uregulowana do dnia 8 lipca 2013 r. (wówczas minie 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze), podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi na złe długi. Korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego będzie mógł dokonać w deklaracji za lipiec 2013 r., o ile do dnia złożenia przez niego deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. |
Zarówno w stanie prawnym obowiązującym do końca 2012 r., jak i na gruncie obecnie obowiązujących przepisów regulujących zasady korzystania z ulgi na złe długi, pojawiały się wątpliwości dotyczące okresu, w którym wierzyciel może skorzystać z tego przywileju. Czy określając, w rozliczeniu za który okres wierzyciel ma prawo do korekty, ustawodawca wyznaczył początkowy bieg terminu, w którym korekty takiej można dokonać, czy też ograniczył prawo do takiej korekty wyłącznie do danego okresu rozliczeniowego?
W praktyce podatnicy w różny sposób interpretują powyższą regułę. Z jednej strony bowiem w art. 89a ust. 3 ustawy o VAT mowa jest o korekcie dokonywanej za dany okres rozliczeniowy (w którym minęło 150 dni od terminu płatności należności), bez zastrzeżenia, że korekta taka może zostać dokonana najwcześniej za ten okres. Wskazywałoby to na konieczność dokonania korekty w tym jednym konkretnym okresie rozliczeniowym.
Z drugiej natomiast strony korekta jest prawem podatnika, z którego może skorzystać w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku, w którym wystawiona została faktura. Zatem można by przyjąć, że w przepisie art. 89a ust. 3 ustawy o VAT poprzez sformułowanie "korekta może nastąpić…" ustawodawca wyznaczył najwcześniejszy z możliwych terminów, w jakich podatnik (wierzyciel) może skorzystać z ulgi na złe długi.
Za tym drugim rozwiązaniem opowiadano się już na etapie prac nad projektem zmian do ustawy, a także już po uchwaleniu tych zmian, w broszurze informacyjnej opracowanej przez Ministerstwo Finansów "Najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług od dnia 1 stycznia 2013 r.".
Stanowisko to w kwestii terminu dokonania przez wierzyciela korekty w ramach ulgi na złe długi uległo jednak zmianie, co potwierdza znajdująca się na stronie Ministerstwa Finansów publikacja zatytułowana: "Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi odnośnie zmian w podatku od towarów i usług od dnia 1 stycznia 2013 r."
Według informacji zamieszczonej w ww. publikacji, wierzyciel może dokonać korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego w ramach ulgi na złe długi w deklaracji, za okres, w którym upłynął 150. dzień od terminu płatności wierzytelności określonego w umowie lub na fakturze.
Brak realizacji tego uprawnienia w tym konkretnym rozliczeniu - zdaniem Ministerstwa Finansów - nie pozbawia podatnika prawa do skorzystania z ulgi na złe długi, jednak prawo to może on wówczas zrealizować poprzez dokonanie korekty za okres, w którym ten 150-dniowy termin minął.
Ministerstwo Finansów wyjaśniło m.in., iż: (…) Przykładowo - 150. dzień od terminu płatności określonego na fakturze wypadł w dniu 4 stycznia 2013 r. Podatnik spełnia wszystkie warunki do skorzystania z ulgi na złe długi. Zatem w deklaracji za styczeń 2013 r. (lub za pierwszy kwartał 2013 r. - jeżeli rozlicza się kwartalnie) może dokonać korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu nieuregulowanej należności wynikającej z tej faktury. Podatnik złożył deklarację za ten okres nie dokonując jednak takiej korekty. Po kilku miesiącach np. 20 lipca 2013 r. podatnik podjął decyzję, że chce skorzystać z ulgi na złe długi. Aby prawidłowo zrealizować przysługujące prawo do korekty podatnik musi w tym celu złożyć korektę deklaracji za styczeń 2013 r. (lub odpowiednio za pierwszy kwartał 2013 r.). Składając korektę deklaracji za ww. okres podatnik musi sprawdzić, czy na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty deklaracji spełnia ustawowo określone warunki do zastosowania ulgi na złe długi."
| Reasumując |
Podatnik, w przypadku gdy nieściągalność wierzytelności zostanie uprawdopodobniona, ma prawo do pomniejszenia podstawy opodatkowania i podatku należnego. Korekty takiej może dokonać w rozliczeniu za okres, w którym minął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, o ile do dnia złożenia deklaracji za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.
Jeżeli wierzyciel nie skorzysta z ulgi na złe długi w tej konkretnej deklaracji, może z prawa tego skorzystać w późniejszym czasie, jednak poprzez korektę deklaracji za okres, w którym mógł odpowiednio pomniejszyć podstawę opodatkowania i podatek należny.
Z ulgi na złe długi można skorzystać w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku, w którym wystawiona została faktura.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
