Korygowanie deklaracji VAT - pytania i odpowiedzi

Na podstawie art. 274 Ordynacji podatkowej (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), w razie stwierdzenia, że złożona przez podatnika deklaracja zawiera błędy rachunkowe i inne oczywiste omyłki, bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy może skorygować deklarację dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień. Korekta dokonywana jest przez organ podatkowy wyłącznie w przypadku, gdy zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty, nie przekracza kwoty 1.000 zł. Zatem w sytuacji opisanej w pytaniu, podatnik otrzyma informację z urzędu skarbowego o dokonanej korekcie wraz z uwierzytelnioną kopią deklaracji.

Podatnik, który otrzymał informację o korekcie dokonanej przez organ podatkowy, ma możliwość w terminie 14 dni od jej otrzymania złożyć sprzeciw do organu, który dokonał korekty. Forma sprzeciwu nie została określona przepisami, w związku z czym istnieje w tym zakresie dowolność. Pamiętać jednak należy, aby zamieścić w nim wszystkie dane pozwalające na identyfikację podatnika i deklaracji, której sprzeciw dotyczy.

Jeżeli w terminie ustawowym podatnik nie wniesie sprzeciwu, uznać należy, iż korekta deklaracji wywołuje takie same skutki jak w przypadku, gdyby została złożona przez samego podatnika.

Podatnik - o ile nie upłynął jeszcze termin 14-dniowy od otrzymania informacji o korekcie - powinien złożyć sprzeciw do urzędu skarbowego. Jeżeli termin ten minął, uznaje się, że korekta została zaakceptowana. Nie zmienia to jednak faktu, że w późniejszym czasie podatnik może złożyć korektę deklaracji. Przepisy nie zabraniają bowiem kilkukrotnego korygowania rozliczeń za ten sam okres.

Skorygowanie deklaracji przez podatnika następuje poprzez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty (art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej).

Minister Finansów nie określił urzędowego wzoru pisma wyjaśniającego, niemniej jednak w piśmie powinny się znaleźć takie elementy, jak: data i miejsce sporządzenia pisma, dane podatnika, wskazanie naczelnika urzędu skarbowego, do którego pismo jest adresowane, wskazanie korygowanej deklaracji, wyjaśnienie przyczyn dokonania korekty, podpis.

Formularz ORD-ZU opracowany został przez niektóre urzędy skarbowe, w celu ułatwienia podatnikom sporządzania tego pisma. Wzór takiego formularza możemy odnaleźć m.in. na stronie internetowej Izby Skarbowej w Warszawie. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby podatnik sam sformułował pismo wyjaśniające przyczyny korekty deklaracji i takie pismo z pewnością zostanie zaakceptowane przez organy podatkowe.

Na mocy art. 75 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa od dnia 9 listopada 2010 r. byli wspólnicy zlikwidowanej spółki cywilnej mogą korygować rozliczenia podatkowe składane w okresie działalności spółki, a także występować o zwrot ewentualnej nadpłaty podatków. To skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2009 r., sygn. akt P 80/08, który uznał, że ograniczenie praw wspólników polegające na pozbawieniu ich po likwidacji działalności prawa do korygowania rozliczeń spółki i otrzymania zwrotu, powstałej za okres prowadzenia działalności nadpłaty jest niezgodne z Konstytucją.

Obecnie każdy z byłych wspólników spółek osobowych ma więc prawo do skorygowania deklaracji i w przypadku wystąpienia nadpłaty podatku VAT może otrzymać zwrot tej kwoty. Aby zwrot taki otrzymać, należy:

• skorygować deklarację za dany okres rozliczeniowy,
   
• złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty,
   
• dołączyć do wniosku umowę spółki aktualną na dzień rozwiązania spółki.

Organy podatkowe powinny zwrócić nadpłatę byłym wspólnikom spółki cywilnej w proporcjach wynikających z prawa do udziału w zysku określonego w umowie spółki. Jeżeli umowa nie określa udziałów, organ przyjmie, że są one równe. Zwrot nadpłaty następuje w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku wraz ze skorygowaną deklaracją.

Pamiętać należy, że prawo do zwrotu nadpłaty wygasa po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (przedawnienie).

Złożona przez podatnika deklaracja korzysta z domniemania prawdziwości, co oznacza, że organ podatkowy, dopóki nie skontroluje rozliczeń podatkowych danego podatnika, uznaje, że podatnik właściwie zadeklarował kwoty podatku należnego i naliczonego.

Podatnik może korygować złożoną deklarację do momentu, w którym zostanie wszczęta kontrola podatkowa za okres, za który podatnik zamierza złożyć korektę.

Czynności sprawdzające nie stanowią kontroli podatkowej. Jest to jedynie wstępna ocena poprawności złożonej deklaracji. Dlatego też podatnik ma prawo do złożenia skutecznej korekty deklaracji w trakcie trwania tych czynności. Również i organ podatkowy (przy spełnieniu warunków określonych w art. 274 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa koryguje błędną deklarację, jeżeli w toku czynności sprawdzających stwierdzi nieprawidłowości.

Zgodnie z art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę wynosi 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Od 10 maja 2012 r. odsetki te wynoszą 14,5% w skali rocznej.

W myśl art. 56 § 1a Ordynacji podatkowej podatnik ma prawo do uiszczenia obniżonych odsetek - wynoszących 75% stawki odsetek za zwłokę (obecnie 10,88% w skali rocznej), o ile spełni następujące warunki:

• złoży prawnie skuteczną korektę deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn jej złożenia,
   
• uiści całą zaległość podatkową w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty deklaracji,
   
• nie wystąpią okoliczności wyłączające naliczanie odsetek za zwłokę na tych preferencyjnych zasadach.

Zatem podatnicy, którzy pomylili się w deklaracji na niekorzyść fiskusa i dobrowolnie skorygują deklarację oraz wpłacą zaległość w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, mogą liczyć na niższe odsetki od tej zaległości. Prawa do niższych odsetek nie ma podatnik w sytuacji, gdy korekta deklaracji zostanie przez podatnika złożona po doręczeniu mu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego, czy podatkowego, a jeśli takiego zawiadomienia nie stosuje się - gdy korekta zostanie złożona po kontroli, a także wówczas, gdy skorygowanie deklaracji ma miejsce w wyniku czynności sprawdzających.

Uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą. Jednak prawo do korekty przysługuje nadal po zakończeniu kontroli podatkowej lub postępowania - w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

W praktyce, kiedy podatnik otrzymuje po zakończeniu kontroli podatkowej protokół, w jego treści znajduje się pouczenie o prawie do złożenia korekty deklaracji po zakończeniu kontroli podatkowej, a przed wszczęciem postępowania podatkowego. Podatnik VAT może więc obecnie złożyć prawnie skuteczną korektę deklaracji VAT, nawet po zakończeniu kontroli prowadzonej przez urząd skarbowy, której wynikiem było stwierdzenie nieprawidłowości w rozliczeniu tego podatku.

Jeżeli więc podatnik nie ma zastrzeżeń do ustaleń kontrolnych, powinien po zakończeniu kontroli podatkowej złożyć korektę deklaracji, jeszcze zanim wszczęte zostanie wobec niego postępowanie podatkowe.