Spółka jawna, którą tworzą dwaj wspólnicy (osoby fizyczne), będzie dzierżawić od jednego z nich budynek niemieszkalny. Będzie on wykorzystywany na potrzeby prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej. Budynek jest środkiem trwałym w indywidualnej działalności prowadzonej przez wspólnika (wydzierżawiającego) opodatkowanej podatkiem liniowym. Czy czynsz z tytułu dzierżawy płacony przez spółkę będzie kosztem podatkowym także u wspólnika oddającego budynek w dzierżawę? Czy u tego wspólnika powstanie z tytułu otrzymywania czynszu przychód z indywidualnej działalności gospodarczej?
Wydatki poniesione przez spółkę jawną z tytułu czynszu za dzierżawę budynku będą kosztem podatkowym u wszystkich wspólników tej spółki, czyli także u wspólnika - właściciela budynku, proporcjonalnie do przysługującego im prawa do udziału w zysku. Jednocześnie kwota czynszu będzie przychodem z indywidualnej działalności gospodarczej prowadzonej przez wspólnika.
Kosztami uzyskania przychodów są koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updof. Taką definicję kosztów podatkowych zawiera treść art. 22 ust. 1 updof. Ma ona ogólny charakter, stąd każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej ocenie, by móc go prawidłowo sklasyfikować na potrzeby podatku dochodowego. Takiej oceny nie wymagają wydatki/koszty wymienione w treści art. 23 updof, gdyż są one wykluczone z kosztów podatkowych z mocy ustawy.
Wydatki uznawane za koszty uzyskania przychodów powinny być funkcjonalnie związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, racjonalne i obiektywnie uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia. Ważne jest również ich prawidłowe udokumentowanie.
Ze stanu faktycznego zawartego w treści pytania wynika, że na potrzeby prowadzonej działalności spółka jawna będzie dzierżawić budynek niemieszkalny, który jest środkiem trwałym w jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez jednego ze wspólników tej spółki.
Umowa dzierżawy zostanie więc zawarta między dwoma odrębnymi podmiotami występującymi w stosunkach gospodarczych, tj. między spółką jawną (dzierżawcą) oraz jej wspólnikiem prowadzącym także indywidualną działalność gospodarczą (wydzierżawiającym). Przepisy ustawy o PIT nie przewidują ograniczenia w zakresie możliwości zawierania umów między odrębnymi podmiotami gospodarczymi, w których ta sama osoba fizyczna świadczy usługi na rzecz spółki osobowej i jest w niej również wspólnikiem. Stąd nie można uznać, że jest to "świadczenie samemu sobie". W związku z tym poniesiony przez spółkę wydatek (czynsz z tytułu dzierżawy) będzie stanowić podstawę do zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów u wszystkich wspólników spółki, proporcjonalnie do przysługującego udziału w zysku tej spółki (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 kwietnia 2021 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.116.2021.1.AA).
Należy zauważyć, że w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych spółka jawna nie posiada osobowości prawnej. Niemniej jednak może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana (art. 8 § 1 K.s.h.). Majątek spółki jawnej jest odrębny od majątków prywatnych jej wspólników (art. 28 K.s.h.). Spółka jawna osób fizycznych nie jest podatnikiem podatku dochodowego, podatnikami są poszczególne osoby będące wspólnikami w takiej spółce. Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 i 2 updof, zarówno przychody, jak i koszty uzyskania przychodów z tytułu udziału w spółce jawnej, u każdego wspólnika ustala się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku spółki.
Jak zauważył organ podatkowy w powołanej interpretacji, przepisy ustawy o PIT nie przewidują ograniczeń w zakresie możliwości zawierania umów między odrębnymi podmiotami gospodarczymi, w których ta sama osoba fizyczna prowadząca indywidualną działalność gospodarczą świadczy usługi na rzecz spółki jawnej, w której jest również wspólnikiem. Zawieranie tego typu transakcji podporządkowane jest jednak określonym wymogom uregulowanym w rozdziale 4b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z art. 23m ust. 1 pkt 4 lit. c updof wynika, że spółka niebędąca osobą prawną i jej wspólnik są podmiotami powiązanymi.
Podmioty powiązane są obowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Jeśli natomiast w wyniku istniejących powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, i w wyniku tego podatnik wykazuje dochód niższy (stratę wyższą) od tego, jakiego należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, organ podatkowy określa dochód (stratę) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań (art. 23o ust. 2 updof).
Fakt, że wspólnikiem spółki jawnej jest ta sama osoba, która świadczy usługi na rzecz spółki, nie stanowi przeszkody do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie usług wspólnika - świadczonych przez niego w ramach prowadzonej odrębnie indywidualnej działalności gospodarczej. Jednak, ustalając warunki tych usług, należy uwzględniać powołane przepisy.
W przedstawionym stanie faktycznym kwota czynszu za dzierżawę budynku niemieszkalnego będzie przychodem z indywidualnej działalności gospodarczej wydzierżawiającego. Na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 11 updof, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Oznacza to, że wspólnik kwotę otrzymywanego czynszu powinien wykazywać wraz z innym przychodami uzyskiwanymi z działalności gospodarczej (indywidualnej oraz prowadzonej w firmie spółki jawnej) i od ustalonego dochodu obliczać zaliczkę na podatek według 19% liniowej stawki PIT.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
