Odpłatne zbycie wierzytelności na gruncie ryczałtu od dochodów spółek - interpretacja indywidualna organu podatkowego

Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 grudnia 2022 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.489.2022.1.BS.

Wnioskodawca (spółka z o.o.) rozlicza podatek dochodowy według estońskiego CIT. W celu poprawy i zabezpieczenia płynności finansowej zawarł z instytucją finansową umowę faktoringu. Zakresem umowy objęte są wierzytelności spółki z tytułu sprzedaży towarów. Spółka zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczył ustalenia, czy na potrzeby weryfikacji braku utraty prawa do stosowania ryczałtu od dochodów spółek, do wartości przychodów, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. a updop powinna również wliczać wartość przychodów z tytułu zbycia wierzytelności własnych pochodzących ze sprzedaży towarów w ramach umowy faktoringu? W jej ocenie takie wierzytelności nie są brane pod uwagę przy ocenie ewentualnej utraty prawa do estońskiego CIT. Celem zawartej umowy faktoringu nie jest z perspektywy spółki uzyskiwanie dodatkowego źródła dochodu, tylko zarządzenie i poprawa jej bieżącej płynności finansowej. Podmiotem, który "zarabia" na faktoringu jest instytucja finansowa, która otrzymuje wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług faktoringowych. Spółka prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, której przedmiotem jest dystrybucja części samochodowych.

Organ podatkowy uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Wskazał, że na podstawie art. 28j ust. 1 pkt 2 updop opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, jeżeli spełnia m.in. warunek, że mniej niż 50% przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług, pochodzi:

a) z wierzytelności,

b) z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,

c) z części odsetkowej raty leasingowej,

d) z poręczeń i gwarancji,

e) z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,

f) ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,

g) z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 updop - w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.

Na mocy art. 28l ust. 1 pkt 3 updop, podatnik opodatkowany estońskim CIT traci prawo do tego opodatkowania z końcem roku podatkowego, w którym nie spełnił któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 i 3 updop.

Warunek dotyczący struktury przychodów ma w zamierzeniu ustawodawcy ograniczać możliwość korzystania z estońskiego CIT tym podmiotom, które nie prowadzą aktywnej działalności gospodarczej, a swoje dochody opierają na pasywnych źródłach przychodów.

Umowa faktoringu nie została zdefiniowana w polskich przepisach. Jest traktowana jako umowa nienazwana, do której znajduje zastosowanie art. 509 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Spółka dokonuje na rzecz faktora sprzedaży wierzytelności własnych. Sprzedaż wierzytelności własnych jest odrębnym zdarzeniem od wcześniejszych operacji gospodarczych, w wyniku których powstał przychód należny, tj. od sprzedaży towarów kontrahentom.

W następstwie umowy faktoringu następuje zmiana wierzyciela. Nie zmienia to jednak faktu, że w wyniku tej umowy, faktorant otrzymuje od faktora środki finansowe, które odpowiadają całości lub części przenoszonych wierzytelności, przed terminem ich płatności. Celem takiego działania jest uzyskanie w miarę szybko kwoty pieniężnej, na jaką opiewa wierzytelność przelana na faktora. Faktorant, przelewając bowiem swoją wierzytelność, uzyskuje od faktora kwotę odpowiadającą jej wysokości pomniejszoną jedynie o prowizję faktora.

Uwzględniając te okoliczności, organ podatkowy uznał, że spółka w istocie będzie uzyskiwać przychody ze sprzedaży wierzytelności, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. a updop. W konsekwencji, jeżeli przychody z tego tytułu przekroczą 50% przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku liczonych z uwzględnieniem kwot należnego podatku od towarów i usług, to spółka nie będzie mogła skorzystać z ryczałtu od dochodów spółek, jako formy opodatkowania prowadzonej działalności gospodarczej.

Reasumując, przy dokonywaniu wyliczeń na potrzeby stosowania art. 28j ust. 1 pkt 2 updop należy również wziąć pod uwagę przychód z wierzytelności zbytych w ramach zawartej umowy faktoringu. Jeżeli w wyniku dokonanych wyliczeń zostanie stwierdzone, że warunek, o którym mowa w tym przepisie został naruszony, to podatnik nie będzie już mógł korzystać z opodatkowania w formie estońskiego CIT.