| Podatnik dokonując oszacowania kosztów, jakie musiałby ponieść, gdyby chciał dochodzić swoich należności na drodze sądowej, może uwzględnić w kalkulacji także wydatki na obsługę prawną. Wydatki te muszą jednak uwzględniać koszty postępowania sądowego i egzekucyjnego określone w stosownych przepisach, a nie ustalone według ceny za usługę wyznaczoną przez wybraną kancelarię prawną, nawet jeżeli cena ta odpowiada wartości rynkowej. |
Tak wynika z wyroku NSA z 24 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1439/16.
Spółka dokumentuje nieściągalność niektórych wierzytelności w sposób określony w art. 16 ust. 2 pkt 3 updop, tj. protokołem stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od kwoty wierzytelności. Na potrzeby przygotowania protokołu zwraca się do profesjonalnego podmiotu świadczącego usługi związane z dochodzeniem wierzytelności o określenie wynagrodzenia za takie usługi. Spółka zadała organowi podatkowemu pytanie, czy przy szacowaniu przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych związanych z dochodzeniem wierzytelności, będących podstawą do sporządzenia protokołu, powinna uwzględnić wszystkie koszty, jakie są niezbędne dla dochodzenia wierzytelności? Chodzi tu w szczególności o wynagrodzenie kancelarii prawnej z tytułu obsługi procesu dochodzenia wierzytelności, ustalone na podstawie cen opartych na stawkach rynkowych stosowanych przez kancelarię.
Zdaniem spółki odpowiedź jest twierdząca.
Minister Finansów w interpretacji indywidualnej uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Stwierdził, że może ona uwzględnić tylko koszty procesowe i egzekucyjne wynikające z regulacji prawnych określających postępowanie sądowe i egzekucyjne.
Na wydaną interpretację spółka złożyła skargę do WSA, a następnie skargę kasacyjną do NSA. Jednak spór przegrała także przed NSA.
 |
Baza orzeczeń wydawanych m.in. przez sądy administracyjne dostępna jest w serwisie www.orzecznictwo.gofin.pl |
Sąd ten, rozpatrując skargę kasacyjną, zauważył, że w art. 16 ust. 2 pkt 3 updop mowa jest o kosztach procesowych i egzekucyjnych, a nie o wszelkich kosztach związanych lub możliwych do poniesienia w celu dochodzenia wierzytelności. Prawdą jest, co podnosi spółka, że ustawodawca nie sformułował definicji pojęcia "kosztów procesowych i egzekucyjnych" na gruncie omawianej ustawy ani na gruncie innych ustaw. Jednak, w świetle literalnego brzmienia powołanego przepisu nie można przyjąć, że pojęcie to powinno być interpretowane szeroko, w sposób pozwalający na uwzględnienie wszystkich potencjalnych wydatków związanych z dochodzeniem wierzytelności, albowiem stałoby to w sprzeczności z językowym brzmieniem tego przepisu.
Za przewidywane koszty procesowe należy uznać całokształt koniecznych do poniesienia przez wierzyciela kosztów, wynikających z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w związku z ewentualnym, procesowym dochodzeniem wierzytelności. Będą to zarówno koszty procesu, określone w art. 98 § 2 i 3 Kodeksu postępowania cywilnego, jak i koszty egzekucyjne (przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań, w tym do postępowania egzekucyjnego, do którego mają odpowiednio zastosowanie przepisy art. 98 § 2 i 3 K.p.c.) oraz wszystkie inne wydatki związane bezpośrednio z ewentualnym procesem. Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy (art. 98 § 4 K.p.c.).
Zatem podatnik, w tego rodzaju sytuacjach, może wziąć pod uwagę wydatki, które bezpośrednio wynikają z podjęcia czynności procesowych zmierzających do odzyskania wierzytelności, a także wydatki na obsługę prawną. W przypadku tych ostatnich wydatków może jednak uwzględnić tylko takie, które odnoszą się do czynności prawnych niezbędnych do dochodzenia wierzytelności przed sądem, w wysokości wynikającej z wymienionych regulacji prawnych, tj. skalkulowane w oparciu o stosowne przepisy regulujące wysokość opłat pobieranych przez radców prawnych lub adwokatów za czynności wykonywane przez nich w postępowaniu sądowym. Przy czym przewidując wydatki tego rodzaju, podatnik powinien wziąć pod uwagę wynagrodzenie w wysokości co najwyżej maksymalnych stawek określonych w przepisach szczególnych.
Jednocześnie NSA zauważył, że jeżeli dłużnicy mają swoją siedzibę poza granicami kraju, to pojęcie niezbędnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono także właściwe przepisy postępowania sądowego i egzekucyjnego obowiązujące w kraju siedziby dłużnika. Jest bowiem wówczas oczywiste, że owe niezbędne koszty postępowania sądowego i egzekucyjnego muszą być kalkulowane według norm określonych w kraju siedziby dłużnika.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
