Stosownie do art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof, 50% koszty uzyskania przychodów stosuje się z tytułu:
1) zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,
2) opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
3) korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.
Twórcy koszty w tej wysokości mogą być zastosowane tylko do tej części jego wynagrodzenia, która przysługuje za pracę twórczą. W związku z tym należy ustalić, ile czasu pracy pracownik poświęca na działalność twórczą, a ile na pozostałe czynności, by móc obliczyć kwotę wynagrodzenia przypadającą na pracę twórczą, do której mają zastosowanie 50% koszty.
Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 22 stycznia 2015 r., nr IBPBII/1/415-847/14/BJ, jeżeli procentowo ustalony czas pracy twórczej odpowiada faktycznemu czasowi pracy poświęconemu na działalność twórczą, to do wynagrodzenia przysługującego za ten czas należy zastosować koszty uzyskania przychodu w wysokości 50%.
Ze stanu faktycznego będącego przedmiotem powołanej interpretacji wynika, że spółka zatrudnia na podstawie umowy o pracę informatyków, którzy w ramach swoich pracowniczych obowiązków tworzą oprogramowanie (programy komputerowe). Pracownicy są twórcami w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Spółka planuje zmienić treść umów o pracę zawartych z pracownikami - informatykami tak, aby wyodrębnić w tych umowach postanowienia dotyczące tworzenia oprogramowania objętego prawami autorskimi od pozostałych elementów wynagrodzenia, niezwiązanych z pracami, będącymi przedmiotem praw autorskich. W umowach o pracę zostaną wprowadzone zapisy o nabywaniu przez spółkę autorskich praw majątkowych do utworów powstałych w związku z wykonywaniem przez pracowników pracy twórczej w ramach stosunku pracy. Aby prawidłowo stosować normę 50% kosztów uzyskania przychodów, spółka rozważa ustalenie stałego procentowego udziału pracy twórczej w łącznym czasie pracy informatyka, który to udział wynika z zakresu obowiązków zawartych w imiennej karcie stanowiskowej. Tak ustalony procent spółka zamierza odnieść do wynagrodzenia zasadniczego, które podzieli procentowo na wynagrodzenie (honoraria) z tytułu programów komputerowych stworzonych w przeznaczonym do tego czasie pracy i wynagrodzenie za pracę związaną z wykonywaniem pozostałych obowiązków pracowniczych. Honoraria autorskie będą wypłacane pracownikom za wykonanie pracy - utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Spółka zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zadała pytanie, czy w odniesieniu do pracowników - informatyków, zatrudnionych w sposób i na warunkach przedstawionych we wniosku, spółka jako płatnik może określić koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% uzyskanego przychodu?
W ocenie organu podatkowego, skoro istotnie pracownicy wykonają pracę, której część będzie twórcza, tzn. niepowtarzalna oraz jej efekt spełni przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych i przekażą autorskie prawa majątkowe na rzecz pracodawcy, a pracodawca ustali, jaka część wynagrodzenia będzie dotyczyć działalności twórczej, to do tej części wynagrodzenia spółka będzie mogła stosować, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 updof 50% koszty uzyskania przychodów. Do pozostałych składników wynagrodzenia ze stosunku pracy należy zastosować zryczałtowane koszty, wynikające z art. 22 ust. 2 updof. Są to bowiem składniki wynagrodzenia ze stosunku pracy niepozostające w uchwytnym związku przyczynowo-skutkowym z działaniami twórczymi kreującymi utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
W roku podatkowym łączne 50% koszty uzyskania przychodów (z tytułów wymienionych na wstępie w pkt 3.1) nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. Tak wynika z art. 22 ust. 9a updof. Zatem roczny limit 50% kosztów uzyskania przychodów wynosi w 2015 r. 42.764 zł (1/2 z 85.528 zł).
Jeżeli podatnik otrzymuje przychody, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof np. od kilku płatników, to u każdego płatnika przysługują mu 50% koszty uzyskania przychodów. Zauważmy jednak, że limit 50% kosztów jest jeden, bez względu na ilość tytułów uprawniających do stosowania takich kosztów. Sytuacja taka może spowodować, że po sporządzeniu zeznania podatkowego suma tych kosztów przekroczy 42.764 zł. Konieczne więc będzie ich ograniczenie w rozliczeniu rocznym.
Z podobnym problemem spotkał się podatnik. Przy czym w jego przypadku płatnik już na etapie ustalania zaliczek na podatek postąpił nieprawidłowo, gdyż nie zastosował ograniczenia kosztów do wysokości wspomnianego limitu.
Podatnik w zeznaniu PIT-37 rozliczył m.in. dochody ze stosunku pracy oraz licznych praw autorskich i innych praw, do których zastosowanie miały przepisy o 50% kosztach uzyskania przychodu. Koszty te nie zostały przez niego skorygowane w tym zeznaniu do wysokości limitu wynoszącego 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego progu skali podatkowej, tj. 42.764 zł. Podatnik uznał, że ma prawo do wykazania przychodów ponad wyznaczony limit, bowiem koszty te zostały przez niego faktycznie poniesione, tzn. w takiej wysokości zostały zastosowane przez płatnika. W związku z zaistniałym stanem faktycznym wnioskodawca zwrócił się do organu podatkowego o potwierdzenie słuszności wyrażonego stanowiska.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wydanej w tej sprawie interpretacji indywidualnej z 2 października 2014 r., nr ILPB2/415-742/14-2/WM nie zgodził się z wnioskodawcą. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia stwierdził, że koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich, określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 updof, nie są ustalane w wysokości faktycznie poniesionych, ale przy zastosowaniu współczynnika procentowego - w wysokości 50% uzyskanych przychodów. Zatem nieprawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym, jeżeli 50% koszty uzyskania przychodu wynikają bezpośrednio z otrzymanych od pracodawcy PIT i są przez pracodawcę wyliczane osobiście, to oznacza jednoznacznie, że zostały faktycznie poniesione.
Biorąc pod uwagę przepis art. 22 ust. 9a updof, płatnik powinien odstąpić od potrącania 50% kosztów uzyskania przychodów, w sytuacji gdy w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów wymienione w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof przekroczą 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej.
Należy przy tym wskazać na treść art. 22 ust. 10 updof, zgodnie z którym, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w art. 22 ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6 updof, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepis art. 22 ust. 10 updof stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof, były wyższe niż kwota określona w art. 22 ust. 9a updof (art. 22 ust. 10a updof).
Przepisy art. 22 ust. 10 i 10a updof nie mają jednak zastosowania w przedmiotowej sprawie, bowiem podatnik nie wskazał, że faktycznie poniósł wyższe koszty uzyskania przychodów, a jego pytanie związane jest z 50% kosztami wykazanymi w informacji rocznej przez płatnika.
Reasumując, łączne koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich, określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 updof i wykazywane przez płatnika w rocznej informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, nie są ustalane w wysokości faktycznie poniesionych, ale przy zastosowaniu współczynnika procentowego - w wysokości 50% uzyskanych przychodów. Koszty te w zeznaniu podatkowym, podatnik powinien wykazać z uwzględnieniem limitu wskazanego w art. 22 ust. 9a updof, tzn. że nie mogą one przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof.
Aby uchronić się przed ryzykiem niedopłaty podatku w związku z uzyskiwaniem przychodów od kilku płatników i przekroczeniem limitu dopuszczalnych kosztów, podatnik może złożyć płatnikowi (płatnikom) pisemne oświadczenie o rezygnacji ze stosowania 50% kosztów. Taką możliwość w przypadku podatników będących pracownikami przewiduje art. 32 ust. 7 updof, a w przypadku pozostałych podatników - art. 41 ust. 11 updof.
 |
Wzór oświadczenia o rezygnacji ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl |
Płatnik - pracodawca posiadając takie oświadczenie, nie stosuje 50% kosztów uzyskania przychodów począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało ono złożone przez pracownika. Natomiast pozostali płatnicy 50% kosztów uzyskania przychodów nie uwzględniają przy wypłacie "najbliższego" wynagrodzenia podatnika, dokonywanej po otrzymaniu oświadczenia.
Zarówno u podatników będących pracownikami, jak i u pozostałych podatników oświadczenie to jest ważne tylko w roku podatkowym, w którym zostało złożone płatnikowi.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
