Wspólnik zatrudniony w spółce osobowej na podstawie umowy o pracę - skutki w PIT

Wynagrodzenie wspólnika jako koszt podatkowy

Prowadzę działalność gospodarczą w formie spółki jawnej. Jednocześnie jestem w tej spółce zatrudniony na umowę o pracę jako księgowy. Czy wynagrodzenie z tytułu tej umowy może być zaliczone do kosztów podatkowych?

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki niebędącej osobą prawną (np. w formie spółki jawnej) podatnikiem podatku dochodowego są poszczególni wspólnicy tej spółki. Każdy z tych wspólników ustala przychody z udziału w tej spółce proporcjonalnie do prawa do udziału w zysku. Tę zasadę stosuje się również do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, a także do ulg podatkowych związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną w formie spółki niebędącej osobą prawną.

Co do zasady, kosztem podatkowym są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Dodatkowo, wydatki te muszą być prawidłowo udokumentowane i nie mogą być wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie w art. 23 ust. 1 ustawy o PDOF. Jedno z wyłączeń wydatków z kosztów podatkowych może mieć zastosowanie w przedmiotowej sprawie. Na mocy art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PDOF, do kosztów podatkowych nie można bowiem zaliczać wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki.

WAŻNE: Wspólnik spółki niebędącej osobą prawną nie może zaliczać do kosztów podatkowych wartości:

a) pracy własnej,

b) pracy własnej swojego małżonka i małoletnich dzieci,

c) pracy własnej małżonków i małoletnich dzieci pozostałych wspólników.

Przepisy nie precyzują, co - na potrzeby ww. regulacji - należy rozumieć pod pojęciem "wartość pracy własnej". Na ogół przyjmuje się jednak, że chodzi tu o wszelkiego rodzaju nakłady pracy, bez względu na to, jaka umowa jest podstawą jej świadczenia (umowa o pracę, zlecenia, czy o dzieło zawarta poza działalnością gospodarczą), czy też gdy żadnej z tych umów nie zawarto. "Wartość pracy własnej" obejmuje zatem głównie wynagrodzenie należne za pracę. Nie obejmuje natomiast np. składek na ubezpieczenia społeczne w części, w jakiej zobowiązanym do ich sfinansowania jest płatnik. Nie obejmuje także innych świadczeń, które nie mają charakteru wynagrodzenia za pracę (np. kosztów szkoleń czy wyjazdów służbowych).

Odnosząc powyższe do pytania Czytelnika należałoby uznać, że on sam swojego wynagrodzenia nie będzie mógł uwzględnić w kosztach podatkowych. Nie ma natomiast przeszkód, aby w kosztach uzyskania przychodów wartość tego wynagrodzenia uwzględnili pozostali wspólnicy spółki, proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zysku spółki.

Podobne stanowisko prezentują również organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 16 stycznia 2014 r., nr IPPB1/415-1069/13-4/IF czy Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 3 września 2013 r., nr ITPB4/415-28/13/MT.

Prawo do opodatkowania dochodów z tytułu udziału w spółce osobowej podatkiem liniowym

Jestem wspólnikiem spółki komandytowej. Jednocześnie jestem w tej spółce zatrudniony na umowę o pracę. Dochody z pracy i z udziału w tej spółce rozliczam według skali podatkowej. Od przyszłego roku chciałbym jednak zmienić sposób opodatkowania dochodów z udziału w spółce i rozliczać je według stawki liniowej. Czy będzie to możliwe?

Przychody wspólnika z udziału w spółce niebędącej osobą prawną (np. jawnej, komandytowej) uznaje się za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przychody te (dochody) mogą być opodatkowywane podatkiem liniowym, jeżeli podatnik nie uzyskuje przychodów ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, które są tożsame z czynnościami, które podatnik - lub przynajmniej jeden z jego wspólników (w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną) - wykonywał bądź wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. Powyższe wynika z art. 9a ust. 3 ustawy o PDOF.

W pytaniu wskazano, że podatnik jest zatrudniony w spółce osobowej, której jest jednocześnie wspólnikiem. Z tytułu "bycia wspólnikiem" tej spółki podatnik nie świadczy jednak na rzecz tej spółki żadnych usług. Wyłączenie z prawa do stosowania podatku liniowego nie powinno zatem mieć tu zastosowania. Tak też uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 29 sierpnia 2014 r., nr ITPB1/415-703/14/KW. Również w przedmiotowej sprawie wspólnik spółki komandytowej był zatrudniony w tej spółce na umowę o pracę (tu: jako pracownik administracyjny). Analizując prawo do opodatkowania dochodów uzyskanych z udziału w spółce podatkiem liniowym, organ podatkowy wyjaśnił:

"(…) Wnioskodawczyni w ramach uczestnictwa w spółce komandytowej nie świadczy usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Spółka nie świadczy bowiem usług na rzecz samej siebie, a uczestnictwa w spółce nie można utożsamiać ze świadczeniem usług na jej rzecz. W konsekwencji, w niniejszej sprawie, nie będzie miało zastosowania wyłączenie z art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (…)"

W świetle powyższego należałoby uznać, że dochody uzyskiwane z tytułu udziału w spółce podatnik może opodatkowywać podatkiem liniowym. Zmiana sposobu opodatkowania (z opodatkowania według skali podatkowej na podatek liniowy) może jednak nastąpić dopiero od przyszłego roku (od stycznia 2015 r.). O zmianie sposobu opodatkowania podatnik powinien poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego, składając w tym celu pisemne oświadczenie o wyborze podatku liniowego. Oświadczenie to podatnik powinien złożyć do 20 stycznia 2015 r.

Wzór oświadczenia o wyborze formy opodatkowania dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl w dziale Podatki dochodowe