Prowadzę działalność gospodarczą w budynku, który razem z bratem otrzymaliśmy w darowiźnie od naszych rodziców. Mamy równe udziały we własności tego budynku (1/2). Za zgodą brata wykorzystuję cały budynek do prowadzenia działalności gospodarczej. W tym roku poniosłem wydatki na jego rozbudowę (20.000 zł). Dobudowana część również będzie w całości wykorzystywana tylko przeze mnie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jak rozliczyć te wydatki?
Wydatki na ulepszenie powinny zwiększyć wartość początkową środka trwałego.
W opisanej sytuacji mamy do czynienia ze współwłasnością w częściach ułamkowych, która polega na tym, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje, w stosunku do rzeczy wspólnej, określony zakres uprawnień wyrażony udziałem.
Gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, ma on prawo zaliczyć ten składnik majątku do środków trwałych. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje wówczas od wartości początkowej, którą w tym przypadku ustala się w sposób szczególny. Stosownie do art. 22g ust. 11 updof, podatnik powinien ustalić wartość początkową składnika majątku w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.
Zatem podatnik ustalając wartość początkową przedmiotowego środka trwałego, należącego do niego w części ułamkowej, powinien w pierwszej kolejności określić wartość całego składnika majątku, a następnie ustalić jego wartość początkową dla swoich potrzeb.
W razie nabycia środka trwałego w drodze darowizny, za jego wartość początkową uważa się wartość rynkową z dnia nabycia albo wartość określoną w umowie darowizny, jeżeli była ona niższa od wartości rynkowej (art. 22g ust. 1 pkt 3 updof). Wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem m.in. ich stanu i stopnia zużycia (art. 22g ust. 16 updof i art. 19 updof).
Zasady ogólne
Wykonane przez Czytelnika prace to rozbudowa budynku, którą należy uznać za ulepszenie w rozumieniu art. 22g ust. 17 updof. Jak stanowi ten przepis wartość początkową środka trwałego ustaloną zgodnie z ust. 1, 3-9 i 11-15, należy powiększyć o wydatki poniesione na jego ulepszenie. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. W przypadku gdy ulepszenie łączy się z koniecznością nabycia części składowych lub peryferyjnych, ich wartość powiększa wartość początkową środka trwałego, o ile jednostkowa cena nabycia tych części przekracza 3.500 zł.
Jeżeli środek trwały został ulepszony, wartość początkową tego środka powiększa się o sumę wydatków poniesionych na jego ulepszenie i od takiej wartości dokonuje się odpisów amortyzacyjnych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały został ulepszony. Amortyzacja powinna być dokonywana przy zastosowaniu wcześniej stosowanej metody amortyzacji.
Odmienne stanowiska organów podatkowych
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje jak należy postąpić w przypadku ulepszenia środka trwałego stanowiącego współwłasność. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 15 marca 2013 r., nr ITPB1/415--1317/12/WM) uznał, że wydatki poniesione na ulepszenie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne tylko częściowo (proporcjonalnie do posiadanego przez podatnika udziału we współwłasności składnika majątku). W stanie faktycznym, do którego odniósł się ten organ podatkowy obaj właściciele prowadzą działalność gospodarczą w tej nieruchomości. Wnioskujący o interpretację na własny koszt rozbudował tę nieruchomość. Dobudowana część będzie służyć wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W tej sytuacji trudno zaakceptować stanowisko organu podatkowego, gdyż podatnik poniósł wydatki na ulepszenie, które zgodnie z art. 22g ust. 17 updof powiększają wartość początkową środka trwałego. Nie ma przepisów, które ograniczałyby możliwość zwiększenia wartości początkowej środka trwałego o całość poniesionych nakładów, jeśli ulepszenie dotyczy środka trwałego stanowiącego współwłasność. Zauważmy, że nawet nakłady poniesione na ulepszenie obcego środka trwałego można w całości odnieść do kosztów uzyskania przychodów (oczywiście poprzez odpisy amortyzacyjne). Nieuzasadnione jest więc ograniczanie możliwości zaliczenia całości wydatków poniesionych na ulepszenie środka trwałego tylko dlatego, że ulepszono środek trwały stanowiący współwłasność podatnika.
Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach odnosząc się do podobnej sprawy uznał, że wydatki poniesione na ulepszenie środka trwałego stanowiącego współwłasność należy dzielić (proporcjonalnie do posiadanego przez podatnika udziału we współwłasności) na podnoszące wartość początkową środka trwałego i tworzące inwestycję w obcym środku trwałym (interpretacja indywidualna z 2 czerwca 2010 r., nr IBPBI/1/415-255/10/KB). Trudno zgodzić się również z tym stanowiskiem. Zauważmy, że nakłady na środek trwały stanowiący współwłasność podatnika nie są ponoszone na obcy środek trwały, lecz na środek trwały, który figuruje w ewidencji środków trwałych podatnika. Środkiem trwałym jest bowiem budynek, którego wartość początkowa została ustalona w szczególny sposób, tj. w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. W naszej ocenie nie ma uzasadnienia podział nakładów na dotyczące obcego środka trwałego i własnego środka trwałego. Podatnik jest przecież współwłaścicielem całego budynku. Ponadto podkreślenia wymaga, że powołany art. 22g ust. 17 updof, który nakazuje podwyższyć wartość początkową ulepszonego środka trwałego, odnosi się do wartości początkowej ustalanej m.in. na podstawie art. 22g ust. 11 updof określającego sposób ustalania wartości początkowej środka trwałego stanowiącego współwłasność.
Tak więc w opisanym stanie faktycznym wydatki poniesione na ulepszenie środka trwałego, którym jest budynek stanowiący współwłasność podatnika, powinny zwiększyć wartość początkową tego środka trwałego.
Przykład
W czerwcu 2013 r. przedsiębiorca, wspólnie z bratem, otrzymał w darowiźnie budynek mieszkalny o wartości rynkowej 200.000 zł. Obaj mają równy udział we współwłasności. Budynek jest w całości wykorzystywany przez przedsiębiorcę do prowadzenia działalności gospodarczej. W miesiącu nabycia budynek został oddany do używania i wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Poprzedni właściciel użytkował ten budynek 15 lat, więc przedsiębiorca przyjął indywidualną stawkę amortyzacyjną w wysokości 10%. Począwszy od lipca 2013 r. przedsiębiorca rozpoczął dokonywanie odpisów amortyzacyjnych. W 2014 r. rozbudował obiekt. W związku z tym poniósł wydatek w kwocie 20.000 zł. Inwestycja została zakończona w lipcu 2014 r.
|
|