Opodatkowanie przychodów uzyskiwanych za pośrednictwem Internetu

Umowa pożyczki może być odpłatna. Przychodem pożyczkodawcy z reguły są odsetki naliczane według określonej stopy procentowej od kapitału przez okres korzystania z pożyczonej sumy przez pożyczkodawcę. W ustawie o podatku PIT odsetki od pożyczek wymienione zostały jako przychody zaliczone do kapitałów pieniężnych, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% osiągniętego przychodu, który pobiera i rozlicza płatnik (art. 17 ust. 1 pkt 1, art. 30a ust. 1 pkt 1 i art. 41 ust. 4 updof). Dotyczy to jednak wyłącznie przypadków, gdy udzielanie pożyczek nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika.

Organy podatkowe zajmują konsekwentne stanowisko, że udzielanie pożyczek za pośrednictwem portali internetowych, których działalność polega na kojarzeniu osób fizycznych zainteresowanych zawarciem umowy pożyczki, stanowi działalność gospodarczą. W rezultacie uzyskany przychód powinien być rozliczany przez podatników w drodze samoobliczenia podatku na zasadach określonych dla przychodów z tego źródła (por. interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 lipca 2012 r., nr ITPB1/415-495/12/MR i Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 lutego 2012 r., nr IBPBI/1/415-1127/11/BK).

Wykładnia sądowa dotycząca tego problemu nie jest natomiast jednolita (por. wyrok NSA z 16 lutego 2012 r., sygn. akt II FSK 1472/10 i z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 142/10 - orzeczenia prawomocne). W rezultacie, kwestionując stanowisko organów podatkowych, podatnicy nie mogą być pewni, że sąd administracyjny uzna ich rację.

Do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, mogą również być zaliczane przychody z tytułu udostępniania miejsca pod reklamę na prywatnej stronie internetowej. Taka kwalifikacja jest możliwa, gdy podatnicy świadczą tego rodzaju usługi w warunkach określonych w art. 5a pkt 6 updof (tj. w sposób ciągły i zorganizowany, na własną odpowiedzialność i swój rachunek, w celach zarobkowych).

Organy podatkowe dopuszczają też możliwość rozliczania podatku od wynagrodzeń za świadczenie wspomnianych usług przez podatników na zasadach określonych dla przychodów zaliczanych do przychodów z tzw. innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 updof (por. interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 kwietnia 2012 r., nr IBPBII/1/415-92/12/AA oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30 stycznia 2012 r., nr IPTPB1/415-307/11-2/KSU). To oznacza, że wynagrodzenie za udostępnianie miejsca pod reklamę na stronie internetowej podatnicy powinni wykazać w zeznaniu podatkowym i zsumować z innymi przychodami, od których podatek dochodowy oblicza się przy zastosowaniu skali podatkowej.

Przedstawionego stanowiska organów podatkowych nie podzielają jednak sądy administracyjne, które w kilku wyrokach orzekły, że umowy zawierane przez podatników są umowami nienazwanymi o charakterze podobnym do umowy najmu (por. wyrok WSA w Krakowie z 5 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 60/10 utrzymany w mocy wyrokiem NSA z 9 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 1548/10 - orzeczenie prawomocne oraz wyrok WSA w Łodzi z 29 czerwca 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 657/12 - orzeczenie nieprawomocne i wyrok WSA w Warszawie z 5 lipca 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 25/10 - orzeczenie prawomocne).

Z punktu widzenia podatników stanowisko wyrażane przez sądy administracyjne jest o tyle korzystne, że od przychodów z umów najmu i innych umów o podobnym charakterze, zawartych poza działalnością gospodarczą, podatek może być opłacany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, przy obliczaniu którego ma zastosowanie 8,5% stawka podatku.

Podatnicy mogą osiągać zysk, dokonując sprzedaży waluty obcej (gdy kurs sprzedaży jest wyższy od kursu zakupu waluty). Jeżeli sprzedaż waluty obcej nie pozostaje w związku z wykonywaną przez nich działalnością gospodarczą, nie ma podstaw do ustalenia różnic kursowych na zasadach określonych w art. 24c updof. W takim przypadku, jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 12 marca 2012 r., nr IPTPB1/415-357/11-4/DS, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Należy jednak podkreślić, że dokonywanie obrotu walutą za pośrednictwem portalu internetowego może być potraktowane jako działalność gospodarcza, gdy spełnione są przesłanki z art. 5a pkt 6 updof. Wskazuje na to interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 4 czerwca 2012 r., nr IBPBI/1/415-261/12/BK. W interpretacji tej organ podatkowy stwierdził, że w sytuacji gdy:

przychód z ww. tytułu, winien zostać ustalony według zasad wynikających z wyżej powołanego art. 14 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy (updof - przyp. red.). Tym samym, Wnioskodawca zobowiązany będzie do stosowania zasad właściwych dla tego źródła przychodów".

Źródłem przychodów może stać się u podatników również działalność hobbystyczna, np. fotografowanie, kręcenie filmów, pisarstwo. Jeżeli efektem takiej działalności jest utwór w rozumieniu przepisów regulujących prawo autorskie i prawa pokrewne, to przeniesienie praw do utworów lub udzielenie licencji na korzystanie z nich skutkuje powstaniem przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 i art. 18 updof. Na sposób kwalifikowania i rozliczenia tych przychodów nie wpłynie fakt, że sprzedaż utworów lub licencji (np. książek w formie e-booków, szablonów stron internetowych, zdjęć czy filmów) jest dokonywana w Internecie za pośrednictwem sklepów czy portali internetowych (por. interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 5 listopada 2012 r., nr IPTPB1/415-487/12-4/ASZ i Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 15 maja 2012 r., nr IBPBII/1/415-141/12/AA).

Przypomnijmy, że podatnicy osiągający przychody ze wspomnianych wcześniej praw majątkowych są obowiązani do rocznego rozliczenia podatku po zakończeniu roku podatkowego. Na poczet podatku należnego zaliczeniu podlegają zaliczki pobrane przez płatników, czyli podmioty gospodarcze dokonujące wypłaty świadczeń (art. 41 ust. 1 updof).

Szerzej na temat kwestii, do którego ze źródeł przychodów: z pozarolniczej działalności gospodarczej czy praw majątkowych, należy zaliczyć przychody ze sprzedaży zdjęć za pośrednictwem witryny internetowej, pisaliśmy w artykule pt. "Sprzedaż zdjęć własnego autorstwa przez Internet" opublikowanym w Przeglądzie Podatku Dochodowego nr 23 z 2012 r.

Na aukcjach internetowych podatnicy często "wystawiają" do sprzedaży składniki prywatnego majątku. Jeżeli przedmiotem sprzedaży są rzeczy używane co najmniej pół roku, to zawarcie transakcji jest u sprzedającego obojętne podatkowo. Natomiast sprzedaż rzeczy dokonana przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie, stanowi przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) updof.

Podatnik musi samodzielnie rozliczyć przychody z takiej sprzedaży w zeznaniu podatkowym składanym po zakończeniu roku podatkowego, w którym dokonał transakcji. Przy czym, o ile kwotę dochodu sumuje się z innymi dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej i od łącznej kwoty oblicza podatek, to ewentualna strata uzyskana ze sprzedaży rzeczy nie pomniejsza podstawy opodatkowania za dany rok podatkowy. Straty z tego źródła nie można również odliczyć w następnych latach podatkowych (art. 9 ust. 3a pkt 1 updof).