Opodatkowanie wynagrodzenia prokurenta

Nasza spółka z o.o. zamierza powołać prokurenta. Na jakich zasadach będzie opodatkowane wynagrodzenie wypłacane tej osobie? Jakie obowiązki będą ciążyć na spółce w tym zakresie?

Podstawa prawna pełnienia funkcji prokurenta

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, spółka z o.o. przede wszystkim powinna zdecydować, na jakiej podstawie prawnej prokurent będzie pełnił swoją funkcję.

Przypomnijmy, że stosownie do art. 109¹ Kodeksu cywilnego, prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zakres prokury obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura powinna być udzielona na piśmie, pod rygorem nieważności.

W przypadku spółki z o.o. prokura jest ustanawiana na podstawie jednomyślnej uchwały wszystkich członków zarządu (art. 208 § 6 Kodeksu spółek handlowych), o ile umowa spółki nie stanowi inaczej.

Udzielenie prokury nie stanowi umowy, lecz jest jednostronną czynnością prawną. Niezależnie od tego, pomiędzy spółką z o.o. a prokurentem może powstać równolegle stosunek prawny oparty na przepisach Kodeksu pracy albo Kodeksu cywilnego.

Tak więc w rozpatrywanej sytuacji podstawę do wypłaty prokurentowi wynagrodzenia może stanowić:

• wyłącznie akt powołania na podstawie jednomyślnej uchwały wszystkich członków zarządu (bez zawierania odrębnej umowy o pracę lub jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej)

bądź

• odrębnie zawarta umowa o pracę lub jedna z umów określonych w Kodeksie cywilnym, a w szczególności umowa zlecenia.

Kwalifikacja wynagrodzenia do właściwego źródła przychodów

Ustawa o PDOF wyodrębnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Zakwalifikowanie wynagrodzenia prokurenta do właściwego źródła przychodów, a tym samym sposób opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zależy od tego, jakiego rodzaju stosunek prawny stanowi tytuł do wypłaty tego wynagrodzenia.

Jeżeli bowiem prokurent będzie sprawował swoją funkcję na podstawie umowy o pracę, to wypłacone mu wynagrodzenie należy zaliczyć do przychodów ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF, od których spółka z o.o. (jako płatnik) powinna pobierać i przekazywać na rachunek urzędu skarbowego miesięczne zaliczki na podatek dochodowy, zgodnie z zasadami określonymi w art. 31, 32 i 38 tej ustawy.

Z kolei w przypadku, gdy prokurent będzie wykonywał swoje obowiązki na rzecz spółki na podstawie umowy zlecenia (z wyjątkiem usług wykonywanych przez prokurenta w ramach prowadzonej w tym zakresie działalności gospodarczej) - to wypłacane mu wynagrodzenie będzie stanowiło przychód z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 13 pkt 8 ustawy o PDOF, od których spółka z o.o. (jako płatnik) powinna pobierać i przekazywać na rachunek urzędu skarbowego miesięczne zaliczki na podatek dochodowy, zgodnie z regułami przewidzianymi w art. 41 ust. 1 i 1a oraz art. 42 ust. 1 tej ustawy.

Jeżeli zaś prokurent będzie wykonywał czynności na rzecz spółki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF, to od wypłacanych mu należności spółka nie będzie pobierała podatku dochodowego (w takim przypadku prokurent powinien wystawiać faktury za świadczone usługi, a kwoty należne z omawianego tytułu uwzględniać w swoich przychodach z działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 14 tej ustawy).

Natomiast jeżeli podstawą prawną do wypłaty wynagrodzenia za sprawowanie funkcji prokurenta będzie wyłącznie akt powołania (czyli uchwała zarządu spółki z o.o.), bez nawiązania odrębnego stosunku prawnego - to wynagrodzenie prokurenta należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o PDOF.

W takiej sytuacji na spółce z o.o. nie będą ciążyły obowiązki płatnika w zakresie poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzenia wypłacanego prokurentowi.

Spółka z o.o. jedynie będzie miała obowiązek sporządzić informację o wysokości uzyskanych przez prokurenta przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją prokurentowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania tej osoby.

Kwotę przychodów wykazaną w informacji PIT-8C prokurent powinien wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym, w części D.

Podobne stanowisko prezentują również organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 2 stycznia 2012 r., nr ILPB1/415-1195/11-2/AMN, a także Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 7 września 2011 r., nr IBPBII/1/415-611/11/ŚS.