Minimalny podatek CIT za 2024 r.

Podatnikami minimalnego CIT są spółki będące podatnikami CIT, tj.:

• spółki posiadające osobowość prawną,
• spółki kapitałowe w organizacji,
• spółki komandytowe,
• spółki komandytowo-akcyjne,
• niektóre spółki jawne.

Podatnikami minimalnego CIT mogą być również nierezydenci (tj. podatnicy niemający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu), prowadzący działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład.

Opodatkowaniu minimalnym CIT podlegają również podatkowe grupy kapitałowe.

Nie oznacza to jednak, że każdy podmiot należący do wymienionych kategorii, będzie zobowiązany do zapłaty minimalnego podatku. Ustawodawca nakłada obowiązek zapłaty podatku tylko na podatników, którzy w danym roku podatkowym:

• ponieśli stratę ze źródła przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych, albo
• w ramach tego źródła osiągnęli udział dochodów w przychodach w wysokości nie większej niż 2%.

Ponadto minimalny podatek nie obejmuje:

• spółek opodatkowanych estońskim CIT (art. 28h ust. 1 updop),
• podatników wymienionych w art. 24ca ust. 14 updop.

Dwie metody ustalania podstawy opodatkowania

Podatnicy muszą zdecydować się na jedną z dwóch alternatywnych metod ustalania podstawy opodatkowania, które są określone w art. 24ca ust. 3 i 3a updop.

Według pierwszej metody podstawę opodatkowania stanowi suma trzech pozycji:

1) kwoty odpowiadającej 1,5% wartości przychodów osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych,

2) kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych (z pewnymi wyjątkami) w części przewyższającej kwotę wyliczoną według następującego wzoru:

[(P - Po) - (K - Am - Kfd)] x 30%

w którym poszczególne symbole oznaczają:

3) kosztów wymienionych w art. 24ca ust. 3 pkt 4 updop (tj. kosztów: usług lub opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości niematerialnych i prawnych lub przeniesienia ryzyka niewypłacalności z tytułu zaciągniętych pożyczek) poniesionych bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych lub podmiotów z tzw. rajów podatkowych, w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekraczają o 3.000.000 zł kwotę obliczoną według następującego wzoru:

[(P - Po) - (K - Am - O)] x 5%

w którym poszczególne symbole oznaczają:

Alternatywna metoda obliczania podstawy opodatkowania jest prostsza od tej wcześniej wymienionej. W tym przypadku podstawę opodatkowania stanowi kwota odpowiadająca 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. Warto jednak pamiętać, że o wybraniu wersji alternatywnej należy poinformować w zeznaniu podatkowym składanym za dany rok podatkowy, za który dokonano takiego wyboru.

Podstawa opodatkowania w minimalnym podatku podlega pomniejszeniu o:

• równowartość dokonanych przez podatnika na podstawie art. 18, 18d, 18ea-18ef i 38eb updop odliczeń od dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, np. z tytułu przekazanych darowizn, z tytułu ulgi na działalność badawczo-rozwojową, ulgi na prototyp, ulgi na ekspansję czy ulgi konsolidacyjnej,
• przychody uwzględniane przy obliczaniu dochodu zwolnionego z podatku dochodowego na podstawie przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych lub na podstawie decyzji o wsparciu na realizację nowej inwestycji,
• przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych, o wysokość których podatnik korygował swoje całkowite przychody z tego źródła celem ustalenia na potrzeby minimalnego podatku wysokości poniesionej straty bądź udziału dochodów w przychodach innych niż z zysków kapitałowych.

Stawka podatku

Stawka minimalnego podatku wynosi 10% podstawy opodatkowania.

Termin wpłaty tego podatku jest zbieżny z terminem wpłaty podatku dochodowego od osób prawnych, przy czym kwotę minimalnego podatku dochodowego podlegającą wpłacie pomniejsza się o należny podatek CIT za ten sam rok podatkowy.

Kalkulacja wskaźnika dochodowości a straty z lat ubiegłych

Wyliczając wskaźnik dochodowości, o którym mowa w art. 24ca ust. 1 pkt 2 updop, nie uwzględnia się strat poniesionych w latach ubiegłych. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 grudnia 2024 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.533.2024.1.RK.

Organ podatkowy wyjaśnił w niej, że: "Przepisy art. 24ca ustawy o CIT, dotyczące wskaźnika dochodowości nie zawierają odesłania do (...) art. 7 ust. 5 ustawy (ustawy o CIT - przyp. red.) wskazującego na możliwość obniżenia dochodu o stratę z lat ubiegłych, ani też nie wskazują wprost na konieczność uwzględniania strat z minionych okresów w kalkulacji wskaźnika dochodowości.

Wskaźnik dochodowości ma bowiem na celu ocenę bieżącej kondycji finansowej przedsiębiorstwa i jego zdolności do generowania zysków w danym okresie. Uwzględnianie strat z minionych okresów w tej kalkulacji zaburzałoby obraz rzeczywistej sytuacji podatnika, wprowadzając do analizy nieaktualne i niemające bezpośredniego wpływu na bieżącą sytuację czynniki. Dochodem podlegającym uwzględnieniu w ramach omawianego wskaźnika powinien być zatem wyłącznie dochód bieżący, odzwierciedlający aktualną kondycję finansową podatnika i jego potencjał generowania zysków. Gdyby bowiem przy obliczaniu wskaźnika dochodowości podatnik obowiązany był uwzględniać straty z ubiegłych lat podatkowych, przepis art. 24ca ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT odnosiłby się (na potrzeby wyliczania wskaźnika dochodowości) wprost do art. 7 ust. 5 ustawy o CIT - wskazującego o stratach".

Podatnicy wchodzący w skład grupy co najmniej dwóch spółek

Stosownie do art. 24ca ust. 14 pkt 6 updop, przepisów o minimalnym CIT nie stosuje się do podatników wchodzących w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 75% udział odpowiednio w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, jeżeli:

a) rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz

b) obliczony za rok podatkowy, zgodnie z art. 24ca ust. 1 i 2 updop, udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach jest większy niż 2%

- przy czym przy ustalaniu warunków, o których mowa w lit. a i b, uwzględnia się wszystkie spółki z grupy będące podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 updop, lub należące do podatkowej grupy kapitałowej.

Jak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 12 grudnia 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.518.2024.1.SG: "(...) aby skorzystać z tego wyłączenia spółki wchodzące w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada bezpośrednio lub pośrednio 75% udziałów w kapitale pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, muszą być podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT. Czyli zarówno spółka dominująca (posiadająca udział pośredni lub bezpośredni w kapitale pozostałych spółek w wysokości co najmniej 75%) jak i spółki zależne muszą być polskimi rezydentami. (...)

Natomiast ustawodawca nie wyklucza w tym zakresie posiadania przez polską spółkę ww. pośredniego udziału za pośrednictwem spółki zagranicznej, która to spółka ma 75% udziałów w innej polskiej spółce. W takiej sytuacji zarówno spółka dominująca jak i spółka zależna są polskimi rezydentami".

Obniżenie podstawy opodatkowania o kwotę ulgi B+R

W przypadku zaistnienia przesłanek do obliczenia podstawy opodatkowania minimalnym podatkiem podatnikowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia tej podstawy o kwotę ulgi B+R dotyczącej roku bieżącego oraz stosownie do art. 18d ust. 8 updop, o nieodliczone jeszcze kwoty ulgi B+R z sześciu wcześniejszych lat podatkowych, łącznie do kwoty nieprzekraczającej podstawy opodatkowania minimalnym podatkiem. Kwota podstawy opodatkowania minimalnym podatkiem w danym roku podatkowym wyznacza górną granicę odliczenia przysługującego podatnikowi z tytułu ulgi B+R z roku bieżącego oraz nieodliczonej ulgi B+R z wcześniejszych lat podatkowych. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 marca 2024 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.123.2024.1.MBD.

Cena regulowana wyrobów tytoniowych

Ustawa o akcyzie nie pozwala na sprzedaż wyrobów tytoniowych po cenach wyższych niż ceny maksymalne nadrukowane na ich opakowaniach. To oznacza, że cena detaliczna wyrobów tytoniowych jest regulowana przepisami ustawy o akcyzie.

Na podstawie art. 24ca ust. 2 pkt 2 lit. a updop, przy obliczaniu straty lub wysokości udziału dochodów w przychodach nie uwzględnia się przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio lub pośrednio związanych z tymi przychodami odpowiednio osiągniętych albo poniesionych w związku z transakcją, jeżeli cena lub sposób określenia ceny przedmiotu transakcji wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych.

Wobec tego spółka sprzedająca wyroby tytoniowe będzie uprawniona do wyłączenia przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów z nimi związanych, osiągniętych lub poniesionych w związku z obrotem wyrobami tytoniowymi, ponieważ ich cena jest regulowana. Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 27 czerwca 2024 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.226.2024.1.AS.

Ponadto organ podatkowy zgodził się z wnioskodawcą, że jeżeli przychody ze sprzedaży wyrobów tytoniowych stanowią więcej niż 50% przychodów innych niż z zysków kapitałowych, to wnioskodawca będzie wyłączony z obowiązku zapłaty minimalnego podatku dochodowego i nie będzie miał obowiązku weryfikacji, czy zgodnie z art. 24ca ust. 1 updop poniósł stratę lub też współczynnik, o którym mowa w tym przepisie będzie niższy niż 2%. Znajdzie tu zastosowanie art. 24ca ust. 14 pkt 5 lit. d updop.

Zapłata minimalnego podatku

Jeżeli u podatnika wystąpi równolegle należny podatek obliczony na podstawie art. 19 updop (zwany dalej "klasycznym CIT"), minimalny podatek ulegnie pomniejszeniu o podatek dochodowy (art. 24ca ust. 12 updop).

W przypadku gdy "klasyczny CIT" za dany rok będzie wyższy niż podlegająca wpłacie kwota minimalnego podatku dochodowego, to podatnik nie ma obowiązku zapłaty minimalnego podatku. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 29 listopada 2023 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.420.2023.1.AR.

Krótszy rok podatkowy

W interpretacji indywidualnej z 20 czerwca 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.189.2024.2.AW Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że skoro okres od stycznia do lutego 2024 r. był rokiem podatkowym skróconym w związku z przejściem na opodatkowanie tzw. estońskim CIT i w tym roku podatkowym spółka uzyskała przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy, to nie była zobowiązana do zapłaty minimalnego podatku za ten rok. W tym przypadku został bowiem spełniony warunek określony w art. 24ca ust. 14 pkt 3 updop.

Spółka w likwidacji

Spółka w likwidacji nie będzie zobowiązana do naliczenia i zadeklarowania minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych, o którym mowa w art. 24ca ust. 1 updop. W art. 24ca ust. 14 pkt 10 updop ustawodawca wyraźnie wskazuje, że przepis art. 24ca ust. 1 updop nakładający na podatników obowiązek zapłaty minimalnego podatku nie ma zastosowania do podatników postawionych w stan upadłości, likwidacji lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym - stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 3 grudnia 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.588.2024.1.MF.

Podatkowa grupa kapitałowa jako podmiot rozpoczynający działalność

Podatkowa grupa kapitałowa (zwana dalej PGK) jest odrębnym podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, a swój status podatnika nabywa z chwilą zarejestrowania przez naczelnika urzędu skarbowego umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej. Tym samym jakiekolwiek działania restrukturyzacyjne wskazane w art. 19 ust. 1a updop jej nie dotyczą. Wobec tego nowo utworzona PGK korzysta z wyłączenia z obowiązku zapłaty minimalnego podatku w roku rozpoczęcia działalności oraz w kolejnych dwóch latach podatkowych następujących bezpośrednio po tym roku. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 marca 2024 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.44.2024.1.END.